Ağa Nedir

1-)Türk devletinde askeri ve sivil kuruluşlarda kullanılan bir unvan. Moğolca büyük erkek kardeş manasındaki “aka” kelimesinden Türkçeleşmiştir. Bu manasından başka bazı lehçelerde baba, dede, amca, dayı, abla gibi yaşça büyük akrabalar için kullanılmaktadır. Ağa kelimesi unvan olarak kaanlar devrinden itibaren kullanılmıştır. Moğol prenslerine de aka unvanı verilmekle beraber, bu ünvan daha çok tanınan bir soydan olmayan fakat hizmetleri sayesinde önemli mevkilere yükselen devlet adamlarına verilmiştir. Timurlular devrinde ise, bu unvanın sadece kadınlara verildiği kaynaklardan anlaşılmaktadır.

Akkoyunlu Devletinde bey zümresine mensub olmayan vazifeliler "Ağa" ünvanını kullanmışlardır. Aynı şekilde Türk ve Moğol devlet teşkilatına bağlı kalan Safevi Devletinde de oymak ileri gelenleri, avcıbaşılar, darugalar, elçiler, saray hadımları bu unvanla anılmışlardır. Kaçarlar devrinde ise mülki memurlar için ağa ünvanı kullanılmıştır.

Osmanlılarda devlet teşkilatının genişleme ve gelişmesinden sonra ağa kelimesi, askeri teşkilatta çok kullanılan bir unvan haline geldi. Eyalet ve sancakların valileri olan paşa ve beylerden sonra merkez askeri teşkilatının bütün emirleri, saray kuruluşlarının başında bulunanlar ve ihtisab ağası gibi bazı kısım yöneticilerinin bu unvanı taşıdıkları görülmektedir. Ağa unvanı taşıyanların çok defa vazifeleri veya şekilleri ile tarif edilmeleri de, bu unvanın yaygın bir şekilde kullanılmasından ileri gelmiştir. Osmanlı Devletinde ağa unvanının kullanıldığı yerlerden bazıları şunlardır: Yeniçeri ağası, harem ağası, hazine ağası, kızlar ağası, silahtar ağa, rikabdar ağa, kol ağası, çuhadar ağası, iç ağası, tatar ağası.

On dokuzuncu asırda Yeniçeri ocağının kaldırılmasıyla başlayan yeniliklerden sonra, ağa unvanı yerini bazı unvanlar hariç, efendi ve bey unvanlarına bırakmıştır. 1934’ten sonra imtiyaz anlatan diğer kelimelerle birlikte ağa unvanı da kaldırılmıştır.

Halk arasında büyüklere ve büyük kardeşlere ağa denilmektedir. Memleketimizde genellikle bey kelimesiyle birleşmiş olarak büyük erkek kardeşe ağabey denilmektedir.

2-)(Landlord) 1. Topraksız ya da az topraklı köylüyü
arazi­sinde ortakçı veya yarıcı olarak çalıştıran ve borçlandırma yo­luyla
köylüyü daima kendisine bağımlı hale getiren toprak sa­hibi.

2. Osmanlı
Devletinin çözülme döneminden itibaren or­taya çıkan ve diğer İmtiyazlar
yanında toprak mülkiyetini de elde ederek bu yolla sağladığı gücü gayri-resmi
yerel otorite olarak kullanan kişilerin genel adı.

3-)Geniş toprakları olan, sözü geçen, varlıklı kimse
Örnek:Bu köyün ağası ben miyim, o mu... T. Buğra

4-)Halk arasında sayılan ve sözü geçen erkeklere verilen unvan.

5-)Büyük kardeş, ağabey
Örnek:Köye varınca ağamdan parasını muhakkak alır, sana veririm. E. İ. Benice

6-)Okur yazar olmayan yaşlıca kişilerin adlarıyla birlikte kullanılan san.

7-)Osmanlı İmparatorluğunda bazı kuruluşların başında bulunanlara verilen resmi san.

8-)Koca.

9-)Osmanlı sarayında, yönetsel ve askeri örgütünde belli orun ve aşamadaki kişilere verilen ad.

10-)Büyük konaklarda çalışan erkek görevlilerin başı.

11-)Kırlık kesimde geniş toprakları olan, sözü geçen, varlıklı kimse.

12-)Halk arasında sayılan ve sözü geçen erkeklere verilen san.

13-)Ağabey, büyük kardeş.

14-)Yardım eden, cömert kimse.

15-)Okuryazar olmayan yaşlıca kişilerin adlarıyla birlikte kullanılan

16-)1. yaşlanma manasına gelen "ağmak"tan. büyük, efendi. büyük kardeş, ağabey. 2. amir, baş, reis. eski devlet teşkilatımızda bazı idarecilere verilen unvan. 3. osmanlı devletinde okuma-yazma bilenlere verilen şeref unvanı. 4. halkın saygısını kazananlara verilen unvan. 5. er-kek, eş, koca. 6. eski büyük konaklarda çalışan hizmetlilerin başı. eski türklerde soylu aileye mensup kadınlar da bu unvanı kullanmışlardır.

17-)Demirden bir ısıtma ve yemek piş?irme fırını markası (Britanya); önemli bir memur ya da askerî komutana verilen İslamî unvan; Türk önde geleni

Bu bilgi faydalı oldu mu ?