Adet Nedir

1-)Her memleketin adeti başka başkadır. Hatta bir memleketin adeti zamanla değişir. Bulunduğu şehrin dine uygun olan adetine uymamak şöhret ve tahrimen (harama yakın) mekruh olur. (İmam-ı Rabbani)

Resulullah'ın sallallahü aleyhi ve sellem yaptığı ve kaçındığı şeyler iki kısımdır: Birisi, ibadet olarak yaptığı ve kaçındığı şeylerdir ki, her müslümanın bunlara tabi olması, uyması lazımdır. İkincisi bulundukları memleketin adeti olarak yaptığı şeylerdir. Bunları yapmak mecburi değildir. Âdete bağlı şeylerde de Resulullah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) uymak dünya ve ahirette insana çok şey kazandırır ve çeşitli saadetlere ve hayırlara yol açar. (Abdülhakim Arvasi)

Müslüman olmayanların yaptıkları ve kullandıkları şeylerden haram olmayıp, insanlara faydalı olanları yapmak ve kafirlere benzemeği düşünmeyerek kullanmak günah değildir. Pantolon, çeşitli ayakkabı, çatal, kaşık kullanmak, yemeği masada yemek, herkesin önüne ayrı tabaklar içinde koymak, ekmeği bıçakla dilimlere ayırmak ve çeşitli eşya ve aletleri kullanmak hep adete bağlı şeyler olup, mübahdırlar. Bunları kullanmak bid'at (günah) olmaz. Böyle adetlerden faydalı olmayanları, çirkin ve kötülenmiş olanları kullanmak ve yapmak haram olur. (Abdülgani Nablüsi, İbn-i Âbidin)

2. Kitab, sünnet, icma' ve kıyasdan sonra ikinci derecedeki dini delillerden biri. Dinin ve aklın beğendiği şeyler.

Dinde nass (ayet-i kerime ve hadis-i şerif) ile açıkça bildirilmiş olmayan bir hükmü anlamak ve bildirmek için umumi adetler delil olur. Âdetin umumi olması için Eshab-ı kiram radıyallahü anhüm zamanından kalma ve müctehidlerin (Kur'an-ı kerim ve hadis-i şerifden hüküm çıkarabilen derin alimlerin) kullanmış olmaları ve devamlı olmaları lazımdır. Muamelattaki (ticaret, rehin, hibe, miras, kiralama, vekalet v.s.) hükümler için bir beldenin nass'a aykırı olmayan adetleri delil olur. Bunları fıkıh alimleri anlıyabilir. Zamanın değişmesi ile örf ve adete dayanan ahkam (hükümler) değişebilir. Nass'a (ayet-i kerime ve hadis-i şeriflere) dayanan ahkam (hükümler) zamanla değişmez. Böyle hükm-i külli (genel hükümler) değişmeyip, bu hükmün hadiselere tatbiki zamanla değişebilir. (İbn-i Âbidin, Ali Haydar Efendi)

2-)Görenek
Örnek:Bayram tebriki bir güzel adettir. B. Felek

3-)Topluluk içinde eskiden beri uyulan kural, töre.

4-)Belirli yaşlar arasında kadınların ayda bir döl yatağından kan gelmesi durumu, aybaşı.

5-)Sayı.

6-)Herhangi bir sayıda olan şey, tane

7-)Görenek.

8-)Usul, görenek, alışılmış davranış. Huy, tabiat. Toplumda nesiller boyunca uyulan ve kamuoyunda (umumi efkarda) saygı ve müeyyideye sahip hareket kaideleri (Sosyoloji). İslam cemiyetinde adetler de İslami olur, İslama uygun olur. Müslüman, İslama aykırı adetlere uymaz. Cemiyetin yabancı adetlerle bozulmamasına gayret gösterir. (Osmanlıca'da yazılışı:adet)

Bu bilgi faydalı oldu mu ?