Azimet Nedir

1-)AZÎMET



Allah'ın yapılmasını emrettiği ve yapılmamasını istediği hususlarda tam bir titizlik gösterip bir emir ve yasaklara kuvvetle ve kesin kararlılıkla uymakla ilgili bir fıkıh ıstılahı. Azimet, kuvvetle, ısrarla ve büyük bir kararlılıkla bir şeyi istemek veya yapmaktır. Azimetin karşıtı olarak; ruhsat tabir ve ıstılahı kullanılmıştır. Bir İslami emir ve hükmü tam ve mükemmel olarak yerine getirme hususunda dikkat ve sağlam irade kullanılırsa bu tavır azimettir. Fakat bu hükmü tam ve mükemmel bir şekilde yerine getirmek mümkün olmazsa o zaman ruhsatları kullanmak sözkonusudur.

Bu duruma göre azimet; farz, vacip, sünnet, müstehap, mübah, mekruh ve haramların tümünü içerir. Mesela vaktinde ve bütün şartlarını yerine getirerek namaz kılmak bir azimettir. Fakat hastalık halinde oturarak; yolculukta cem ve takdim yaparak kılmak ruhsattır. Oruç, normal zaman ve şartlarda bütün müslümanların tutması ve yerine getirmesi gereken bir ibadettir. Fakat hastalık ve yolculuk halinde daha sonra kaza etmek şartıyla orucu Ramazan'dan sonraya bırakmak bir ruhsattır.

Zaruretler bazı haram ve yasak olan şeyleri mübah kılar. İşte buna ruhsat denir. Bu açıdan haram olan şeyler üç kısma ayrılır:

1-Hiç bir şekilde işlenilmesine ruhsat verilmeyen haramlar. Mesela bir kimse ne kadar tehdit ve baskı altında kalsa da başkasını öldürmesi veya bir uzvunu kesmesi caiz değildir. Buna ruhsat verilmemiştir.

2-Zaruret ile sakıt olan haramlar. Zaruret bunların işlenmesini mübah kılar ve haram olmasını ortadan kaldırır. Ölmek tehlikesiyle karşı karşıya kalan kimse, ölmeyecek kadar murdar et yiyebilir. Tedavi maksadıyla doktor, kadın ve erkeklerin avret mahallerine bakabilir.

3-Haram olması tamamen ortadan kalkmayıp, zaruret anında ruhsat ihtimali olan ve mübah muamelesi gören haramlar. Mesela bir kimsenin malına tecavüz etmek haramdır. Aç kalıp da ölüm tehlikesiyle karşı karşıya kalan bir kimse başkasının malını rızası olmasa da alıp yiyebilir. Bundan dolayı günahkar olmaz ve sorguya çekilmez. Ancak sonra mal sahibine hakkını vermesi veya helalleşmesi gerekir. (Ali Haydar, Mecelle Kavaid-i Külliye Şerhi, İstanbul, 1317, 28-29)

Asli emir ve hüküm olduğundan dolayı ibadetlerde azimeti kullanmak esastır. Bir mazeret olmadığı müddetçe ruhsatlara başvurmamak, takvaya en yakın olan yoldur. Mesela Allah'ı inkara veya onun emir ve hükümlerini redde zorlanan bir insanın, bu imanında direnip kafirler tarafından şehit edilmesi bir azimettir. Fakat böyle bir işkenceye katlanamayıp, bir an için imanı içeride gizleyerek, kafirlerin dediğine uymak bir ruhsattır. Aynı şekilde yolculuk veya hastalık anında ölüm söz konusu ise, o zaman azimetle amel edip oruç tutmağa kalkmak haramdır. Böyle tehlikeli bir durumda ruhsatı tercih etmek müslüman için farzdır. Açlıktan ölmek üzere olan bir kimsenin de başka bir yiyecek olmadığı takdirde ölü hayvan eti veya domuz eti yemesi de onun için farzdır. Böyle bir durumda da azimetle amel edilemez. (es-Serahsi, el-Usul, Kahire, 1372, I, 118, 121)

Ahmed AĞIRAKÇA

2-)İslamiyet'te ibadetler için iki yol vardır: Biri ruhsat yani, İslamiyet'in ibadetlerde tanıdığı, izin verdiği kolaylıklar, diğeri azimettir. Azimet ile amel etmek, ruhsat ile amel etmekten daha kıymetlidir. Hadis-i şerifte; "Amellerin en faziletlisi nefse en zor gelenidir" buyrulmaktadır. (Harputlu İshak Efendi)

Âlimler, salihler azimet ve takva ile hareket ettiklerinden; bir haram işlememek için helalları, mubahları bile terk ederlerdi. Ebu Bekr-i Sıddik radıyallahü anh buyurdu ki: "Biz bir harama düşmek korkusundan, yetmiş helali terk ederdik." (Seyyid Abdülhakim Arvasi)

Halkın incitmesine sabr etmelidir. Onlara güzel davranmalıdır, bu azimet yoludur. Onlardan kesilmek, uzak durmak ise, ruhsat yoludur. (İmam-ı Rabbani)

Kuvvetli, hali elverişli olanın, azimet olanı yapması efdaldir, daha iyidir. Güç olan işi yapmak nefse daha ağır gelir. Nefsi daha çok ezer, zayıflatır. İbadetler de nefsi zayıflatmak, kırmak için emrolunmuştur. Zayıf, hasta, sıkışık halde olan kimsenin azimet olanı yapamadığı için ibadetlerini, işlerini terk etmemesi, ruhsat yolu ile yapması lazımdır. (Abdülgani Nablüsi)

Azimeti yapmaktan aciz olan özürlü kimsenin, ruhsat olanı, dinde izin verileni yapması caiz olur. Böyle kimsenin ruhsat olanı yapması azimetleri yapmış gibi çok sevab olur. (Abdülvehhab Şa'rani)

3-)Gidiş.

4-)1. kuvvetli bir iradeye dayanan karar, yemin anlamına gelmektedir. 2. herhangi bir kolaylığa başvurmaksızın bütün güçlüklerin irade gücüyle yenilerek yapılması gerekli olan dini vecibeler.

5-)Takva ile amel etmek. Allah'ın emirlerini en mükemmel ve eksiksiz yapmağa çalışmak.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?