Bedi Nedir

1-)BEDÎ'



Cenab-ı Allah'ın esma-i hüsnasından biri. Kendinden türediği Be de' fiili "icat etmek, örneksiz yapmak, yokken eşsiz biçimde ortaya koymak" demektir. Allah'la ilgili olarak kullanıldığında, "aletsiz, zamansız ve mekansız icat etmek" anlamı da verilmiştir. (Rağıp el-Isfahani, el-Müfredat fi Garibi 'l-Kur'an, 38).

Kelime, Kur'an'da çok az yerde geçer. Bir ayette, hristiyanlar'ın ruhbaniyyeti ibtida', yani Allah kendilerine emretmediği halde, sonradan icat ettikleri ifade olunurken (el-Hadid, 57/27); bir başka ayette, Hz. Muhammed'in (s.a.s.) "bid'an mine'r-rusul" yani, kendinden önce hiç resul gelmemiş de, kendisinin ilk defa resulluk iddiasında bulunan biri olmadığı ve Risalet'i icat etmediği anlatılır (el-Ahkaf, 46/9).

Kur'an'da yaratılışla ilgili olarak, onu tabii, biyolojik, müşahhas, mücerred, maddi-manevi... her yönden ve bütün safhalarıyla açıklayan ' halk, fatr, ber, inşa, tasvir, tesviye, istiva, ca'l, vaz', medd, inbat, ihrac, ta'dil, bina, raf', bast, ferş, mehd...' gibi çeşitli kelimeler kullanılır. Yaratılış, bir yandan böyle yeri yayma, üzerine dağları mıhlama, dağlar üzerinde yollar yapma, duman halindeki göğü yedi gök halinde tesviye etme, dünya semasını süsleme, ay'ı ışıklı, güneşi lamba kılma ve cinleri alevli ateşten, insanı ise derece derece kuru toprak, kara balçık, nutfe, rahim cidarına asılan aşılanmış yumurta, kan pıhtısı, bir çiğnem et, sonra kemikler ve etten yaratma gibi ifadelerle anlatılırken, bir yandan da daha mücerred tarzda yaratılışın sadece bir kelime' olduğu ifade edilir. Esma-i Hüsna'dan olan bedi' ismi, tabii ve tedrici yaratılışı ve aynı zamanda bu yaratılışın bütünüyle örneksiz ve eşsiz yapıldığını ifade etmektedir. Bu manayı, Kur'an'da "o (gökleri ve yeri eşsiz, örneksiz ve önünde hiç bir model olmadan yaratan" (el-Bakara. 2/117) ifadesinde görürüz

Allah; evvel, ahir*, zahir* ve batın*dır ve Kainat'ı yoktan, hiçbir varlık hiçbir model ve örnek ortada yokken yaratmıştır. Hüccetü'l-İslam İmam-ı Gazali bu eşsiz yaratış için "yaratılışta daha güzeli olamaz." demiştir. Bu bakımdan, O'nun yaratmasında hiçbir eşi, ortağı olmadığı gibi; O'nun faydalandığı, -haşa- kendisinden istifade ettiği bir başka ilah, bir başka yaratıcı da yoktur. Oysa, Allah'a şirk koşmak gibi, gökleri ve yeri titretecek bir zulmü işleyen insanın herhangi bir şeyi örneksiz, yardımcısız ve tek başına yoktan varlık alanına çıkarması mümkün değildir. İnsan, temelde var olan ve dolayısıyle zihnine kavram halinde Allah tarafından çabasının karşılığında ilham edilen ve gerek kendinden önce, gerekse kendi zamanında yaşayanların fikirleriyle olgunlaşan şeyleri ortaya koyabilir. İnsanın bu özelliği de Bedi' olanın varlığını ortaya koymaya yeterlidir.

Ali ÜNAL

2-)Eşi ve benzeri olmayan, eşsiz.

3-)Yeni, görülmemiş.

4-)1. bir şeyi örneği olmadığı halde meydana getiren. 2. yoktan vareden. allah'ın 99 isminden birisidir. 3. söz estetiği, halin muktezasına uyan delilleri açık şekilde belirtme ve sözü güzelleştirme yollarına ait bilgiler toplamı. 4. güzel, güzellik. bedi b. mansur. hanefi fıkıh alimi (sivas-1223). el-bahru'1-muhit adlı bir fıkıh eseri vardır.

5-)(Bedia) Eşi, benzeri olmayan. Hayret verici güzellikte olan.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?