Duha Namazı Nedir

1-)DUHA NAMAZI



Kuşluk vaktinde kılınan sünnet namazı.

Duha, Arapça bir kelime olarak luğatte, "güneş isabet etmek, terletmek, kuşluk yemeği yemek" manalarına gelir. "Dahvetün" kelimesi günün ilerlemesi, güneşin biraz yükselmesi manasına; duha kelimesi ise kuşluk vakti, gün aydınlığı manalarına gelir. Bu anlamıyla duha, aşağıda sıralayacağımız Kur'an ayetlerinde de geçmektedir.

1- "Yahut kasabaların halkı duha (kuşluk) vakti eğlenirken azabımızın kendilerine gelmesinden güvende miydiler?" (el-Â'raf, 7/98)

2- Hz. Musa: "Buluşma zamanınız sizin bayram gününüzde insanların toplandığı duha (kuşluk) vaktidir" dedi. (Taha, 20/59)

3- "Kuşluk vaktine andolsun " (ed-Duha, 93/1)

4- "Kıyameti gördükleri gün dünyada ancak bir akşam yahut bir duha (kuşluk) vakti kalmış olduklarını sanırlar. " (en-Naziat, 79/46)

Fıkhi ıstılahta duha vakti güneşin doğuşundan takriben iki saat sonra giren zamana denir. Bu zaman güneşin batıya meyletmesinden az öncesine kadar devam eder. Bu zamana Türkçe'de kuşluk vakti denir. İslam'da işte bu zaman dilimine mahsus mendup olan duha (kuşluk) namazı vardır. Kur'an-ı Kerim'de duha namazı diye bir namazdan bahsedilmemektedir. Bu namaz bazı hadislerde konu edilmektedir. Taberani Mu'cemü'l-Kebir adlı eserinde Ebu'd-Derda yoluyla Peygamber Efendimizin (s.a.s.) şöyle dediğini naklediyor: "Kim iki rekat duha namazı kılarsa o kimse gafil kimselerden olmaz. Kim duha namazını dört rekat kılarsa Allah'a ibadet eden kimselerden olur. Kim bu namazı altı rekat kılarsa o gün ona duha namazı olarak kafi gelir. Kim yine bu namazı sekiz rekat kılarsa, Allah o kimseyi kendisine itaat eden kimselerden kabul eder. Ve kim ki bu duha namazını oniki rekat kılarsa Allah ona Cennet'te bir köşk yapar. " (et-Tahtavi, 321)

Ayrıca yine duha namazı konusunda Ummu Hani'den; "Rasulullah (s.a.s.) Mekke'nin fethi gününde sekiz rekat namaz kıldı. Bu namaz duha namazıydı" hadisiyle yine Ebu Hüreyre'den; "Dostum Rasulullah (s.a.s.) bana üç şeyi tavsiye etti; onları ölünceye kadar bırakmam: Her aydan üç gün oruç tutmak, duha (kuşluk) namazı kılmak, vitir namazı kılıp da uyumak" (Tecrid-i Sarih Tercümesi, IV, 151). Ve Hz. Âişe'den "Rasulullah (s.a.s.) duha namazını dört rekat kılar ve dilediği kadar da artırırdı" şeklinde hadisler de varid olmuştur.

Duha (kuşluk) namazının fıkhi hükümlerine gelince: Bu namazı dört rekat ve daha fazla kılmak menduptur. Bu namaz oniki rekata kadar kılınabilir. Ayrıca en azı iki rekat, en fazlası on iki rekat, ortası ve en faziletli olanı sekiz rekattır, diyen alimler de vardır. Büyük muhaddis Hakim bu konuda şöyle demiştir. "Ben hadis hafızı olan, kuvvetli ilim sahibi hadis imamlarıyla arkadaşlık ettim. Onların, bu konudaki haberlerinin sıhhatli olması sebebiyle duha namazını dört rekat kıldıklarını gördüm. Ben de aynı görüşteyim." (Tahtavi, 321) Öte yandan alimler duha namazını devamlı kılmanın mı, yoksa zaman zaman kılmanın mı faziletli olduğu konusunda değişik görüşler beyan etmişlerse de, tercih edilen görüş, devamlı kılmanın faziletli olduğudur.

Duha (kuşluk) namazının vaktine gelince; bu vakit güneşin doğuşundan, yaklaşık iki saat sonra başlar ve güneşin semanın ortasından batıya hafif yönelmesinden az önceki zamana kadar devam eder.

Halid ÜNAL

2-)

Duha, Arapça bir kelime olarak luğatte, "güneş isabet etmek, terletmek, kuşluk yemeği yemek" manalarına gelir. "Dahvetün" kelimesi günün ilerlemesi, güneşin biraz yükselmesi manasına; duha kelimesi ise kuşluk vakti, gün aydınlığı manalarına gelir. Bu anlamıyla duha, aşağıda sıralayacağımız Kur'an ayetlerinde de geçmektedir.

1- "Yahut kasabaların halkı duha (kuşluk) vakti eğlenirken azabımızın kendilerine gelmesinden güvende miydiler?" (el-Â'raf, 7/98)

2- Hz. Musa: "Buluşma zamanınız sizin bayram gününüzde insanların toplandığı duha (kuşluk) vaktidir" dedi. (Taha, 20/59)

3- "Kuşluk vaktine andolsun " (ed-Duha, 93/1)

4- "Kıyameti gördükleri gün dünyada ancak bir akşam yahut bir duha (kuşluk) vakti kalmış olduklarını sanırlar. " (en-Naziat, 79/46)

Fıkhi ıstılahta duha vakti güneşin doğuşundan takriben iki saat sonra giren zamana denir. Bu zaman güneşin batıya meyletmesinden az öncesine kadar devam eder. Bu zamana Türkçe'de kuşluk vakti denir. İslam'da işte bu zaman dilimine mahsus mendup olan duha (kuşluk) namazı vardır. Kur'an-ı Kerim'de duha namazı diye bir namazdan bahsedilmemektedir. Bu namaz bazı Hadislerde konu edilmektedir. Taberani Mu'cemü'l-Kebir adlı eserinde Ebu'd-Derda yoluyla Peygamber Efendimizin (s.a.s.) şöyle dediğini naklediyor: "Kim iki rekat duha namazı kılarsa o kimse gafil kimselerden olmaz. Kim duha namazını dört rekat kılarsa Allah'a ibadet eden kimselerden olur. Kim bu namazı altı rekat kılarsa o gün ona duha namazı olarak kafi gelir. Kim yine bu namazı sekiz rekat kılarsa, Allah o kimseyi kendisine itaat eden kimselerden kabul eder. Ve kim ki bu duha namazını oniki rekat kılarsa Allah ona Cennet'te bir köşk yapar. " (et-Tahtavi, 321)

Ayrıca yine duha namazı konusunda Ummu Hani'den; "Rasulullah (s.a.s.) Mekke'nin fethi gününde sekiz rekat namaz kıldı. Bu namaz duha namazıydı" hadisiyle yine Ebu Hüreyre'den; "Dostum Rasulullah (s.a.s.) bana üç şeyi tavsiye etti; onları ölünceye kadar bırakmam: Her aydan üç gün oruç tutmak, duha (kuşluk) namazı kılmak, vitir namazı kılıp da uyumak" (Tecrid-i Sarih Tercümesi, IV, 151). Ve Hz. Âişe'den "Rasulullah (s.a.s.) duha namazını dört rekat kılar ve dilediği kadar da artırırdı" şeklinde hadisler de varid olmuştur.

Duha (kuşluk) namazının fıkhi hükümlerine gelince: Bu namazı dört rekat ve daha fazla kılmak menduptur. Bu namaz oniki rekata kadar kılınabilir. Ayrıca en azı iki rekat, en fazlası on iki rekat, ortası ve en faziletli olanı sekiz rekattır, diyen alimler de vardır. Büyük muhaddis Hakim bu konuda şöyle demiştir. "Ben hadis hafızı olan, kuvvetli ilim sahibi hadis imamlarıyla arkadaşlık ettim. Onların, bu konudaki haberlerinin sıhhatli olması sebebiyle duha namazını dört rekat kıldıklarını gördüm. Ben de aynı görüşteyim." (Tahtavi, 321) Öte yandan alimler duha namazını devamlı kılmanın mı, yoksa zaman zaman kılmanın mı faziletli olduğu konusunda değişik görüşler beyan etmişlerse de, tercih edilen görüş, devamlı kılmanın faziletli olduğudur.

Duha (kuşluk) namazının vaktine gelince; bu vakit güneşin doğuşundan, yaklaşık iki saat sonra başlar ve güneşin semanın ortasından batıya hafif yönelmesinden az önceki zamana kadar devam eder.

3-)Ya Eba Hüreyre! Duha namazını terk etme! Cennet'in bir kapısı vardır ki, ona "Duha kapısı" derler. Bu kapıdan yalnız kuşluk namazı kılanlar girer. (Hadis-i şerif-Ey Oğul İlmihali)

Günahları deniz köpüğü kadar olsa da iki rek'at duha namazına devam eden kimsenin günahları mağfiret olunur. (Hadis-i şerif-Şir'at-ül-İslam)

Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Ey Ebu Zer! Bir kimse iki rek'at kuşluk (duha) namazı kılsa gafillerden olmaz. Dört rek'at kılsa, zikredenlerden yazılır. Altı rek'at kılsa, şirk (Allahü tealaya ortak koşma) dışında ona günah ulaşmaz. On iki rek'at kılsa, Cennet'te ona bir ev yapılır." Ebu Zer (r.anh); "Ya Resulallah! Hepsini birden mi kılmalı?" dedi. "Ayrı ayrı olsa da olur" buyurdu. (Hadis-i şerif-Gunye)

Mekke'nin fethedildiği gün, Resulullah sallallahü aleyhi ve sellem, hazret-i Ali'nin kızkardeşi Ümmühani'nin (r.anhüma) evinde gusül abdesti alıp, sekiz rek'at duha namazı kıldı. (Abdülkadir Geylani)

Duha, yani kuşluk vakti hiç olmazsa iki rek'at namaz kılmak lazımdır. Teheccüd (gece namazı) ve duha (kuşluk) namazlarının en çoğu on iki rek'attir. (İmam-ı Rabbani)

Duha namazı kılanlar ahiret şehidi olurlar. (İbn-i Âbidin)

Her kim duha namazını iki veya dört rekat kılarsa, zakirler (zikredenler, Allahü tealayı ananlar) zümresine yazılırlar. Altı veya sekiz rekat kılsa, sıddıklar zümresine yazılır. Bu vakitte kaza namazı kılan, hem borcundan kurtulur, hem de bu sevablara kavuşur. (Süleyman bin Ceza)

Bu bilgi faydalı oldu mu ?