Ergonomi Nedir

1-)Alm. Ergonomie, Fr. Ergonomie, İng. Ergonomy. İnsanın rahatını, güvenliğini ve verimliliğini arttırmak maksadıyla, insan-makina, insan-iş, insan çevre ilişkilerini konu alan mühendislik dalı. Ergon Yunancada iş demektir. İster tüketici olsun, isterse üretici konumunda bulunsun, bütün insanlar değişik alet ve makinalarla, çeşitli iş ve çevre şartları ile karşı karşıya bulunurlar. Bu esnada insanın güvenliğinin, rahatının ve iş verimliliğinin arttırılması arzulanır. Ergonomi, insanın çeşitli şartlar altındaki bedeni ve psikolojik özelliklerini, kabiliyetlerini, eğilimlerini, imkanlarını araştırmak suretiyle bir takım ortak özellikler ve kaideler tesbit etmeye çalışır. Bunlar daha sonra insanı kuşatan çevrenin, insanın ilişkiye geçtiği makinaların, içinde yaşanılan ortamların en iyi şekilde düzenlenmesinde kullanılacaktır.

Esas olarak sanayide iş gücünün verimliliğinin arttırılması maksadıyla yürütülen çalışmalar sonucu kendini gösteren ergonomi; tıp, teknoloji, biyoloji, fizyoloji, psikoloji, sosyoloji, mühendislik, mekanik, fizik gibi çok çeşitli başka konularla da yakından ilgilidir. En basit olarak, bir iskemlenin yükseklik ve şeklinin yapılan işe daha uygun hale getirilmesi, iş verimini ve konforu arttırabilir. Mesela, parmaklar kullanılarak görülecek bir işin de parmağın tabii yapısına ve kabiliyetlerine uygun olması gerekecektir. Nitekim, daktilo, telefon, bilgisayar klavyesi, diş fırçası vb. mamullerin geliştirilmesinde ergonomi prensiplerinden faydalanılır. Oturma yerlerinin şekli, bedenin rahat ve sıkıntılı duruşları, alet ve eşyalardaki işaret ve kumanda düğmelerinin durumu, gürültü, ses ve ışık seviyeleri ve daha niceleri ergonominin inceleme sahasına girer.

İsabetli bir insan-makina sistemi geliştirebilmek için ergonomi işe gözlem yaparak başlar. Gerekiyorsa, işin gerçek şartlar altındaki durumu anketlerle araştırılır, ayrıntılı analizler yapılır. İnsanların genel yapıları, yukarıda sayılan değişik bilim konuları açısından ayrıntılı olarak incelenir. Daha sonra ilmi metodlar kullanılarak ilgili sistemler geliştirilir. Esas olarak deneye dayanarak sistemin rahatlığı ve verim üzerindeki etkisi incelenir. Zayıf noktalar güçlendirilerek, daha iyi çözümlere geçilir.

Ergonomi önceleri daha çok kas gücüne dayanan işlemlerde fizyolojik temelli araştırmalarla ilgilenmiştir. İnsana ait anatomik özellikler üzerinde durulmuş, bunlara ait standartlar geliştirilmiştir. Sonraları, biraz daha makineleşmiş sistemler de incelenmeye başlanmış, bu arada insanın psikolojik yapısı ve özellikleri (dikkat, algılama, kavrama, tepki gösterme vs.) de incelenmiştir. Günümüzde ergonomi çok daha karmaşık ve otomatikleştirilmiş sistemlerle insan arasındaki ilişkileri de incelemektedir.

Her çeşit ev ve el aletlerinin, çevredeki hemen hemen bütün eşyaların, taşıt araçlarının, konutların, makinaların, fabrikaların, giyim eşyalarının, kısacası, gerek üretici olarak, gerekse tüketici olarak insanı kuşatan ve onunla temas halinde bulunan, bütün mal, eşya, sistem ve varlıkların geliştirilmesinde ergonomi prensipleri kullanılmakta, böylece insanın rahatı, güvenliği, konforu ve iş verimleri en üst seviyeye çıkarılmaya çalışılmaktadır.

2-)(Ergonomıcs) İşgücü ve
sermayenin verimliliğini artırmak için en uygun fiziksel ortamın yaratılması,
insan gü­cünün üretim sürecinde verimli olarak kullanılmasını sağlama­nın
koşulları ve bunun için gerekli mekan düzenlemesi, uy­gun yöntem tespiti gibi
konuları inceleyen bilim dalı.

3-)İnsanın, makinenin ve çevrenin bir arada uyumlu ve verimli bir biçimde çalışmasını inceleyen bilim dalı, iş bilimi.

4-)Bk. iş bilim

5-)(Yun. ergon: iş; nomos: kanun) Görev farklılaşması; morfolojik özelleşmeye bağlı olarak fizyolojik farklılaşma.

6-)İnsanı ve çevresini iyi tanımayı ve işi çalışana uygun hale getirmeyi konu edinen bilim dalı.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?