Facir Nedir

1-)

Azan, günaha dalan, yemin ve sözünde yalancı çıkan hakikatten yan çizen kişi. Allah'ın emrinden çıkan, günahkar, İslam'ın emirlerini çiğneyen, dini ölçü ve prensiplere aykırı hareket eden kimse.

Kur'an-ı Kerim'de facir kelimesi bu ıstılahı anlamda yedi yerde geçmektedir:

"Yoksa inanıp yararlı iş işleyenleri, yeryüzünde bozguncular gibi mi tutarız? Yoksa Allah'a karşı gelmekten sakınanları, yoldan çıkanlar gibi mi tutarız?" (Sad, 28/28);

"Doğrusu sen onları bırakırsan kullarını saptırırlar, sadece ahlaksız ve çok inkarcıdan başkasını doğurup yetiştirmezler" (Nuh, 71/27);

"Işte bunlar inkarcı olanlar, Allah'ın buyruğundan çıkanlardır" (Abese, 80/42);

"Allah'ın buyruğundan çıkanlar cehennemdedirler" (Infitar, 82/14).

Bu son ayette geçen "fuccar" kelimesi, "Rabbına karşı terbiyesizlik edip aşırı isyan ve muhalefete sapanlar" anlamındadır (Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, VIII, 5642).

"Sakının; Allah'ın buyruğundan dışarı çıkanlar, muhakkak "siccin" adlı defterde yazılıdır" (Mutaffifin, 83/7);

"Sonra da ona iyilik ve kötülük kabıliyeti verene andolsun ki..." (eş-Şems, 91/8).

Bu ayette takva ve fücur kelimeleri yeralmaktadır. Buradan hareketle fücur, bir bakıma takvanın zıt anlamı olarak kabul edilebilir.

"Ama, insanoğlu gelecekte de suç işlemek ister de, ‚Kıyamet günü ne zamanmış' der" (el-Kıyame, 75/5-6).

Yukarıdaki ayetlerde görüldüğü üzere "facir" kelimesi, yoldan çıkmak, ahlaksız, Allah'ın buyruğundan çıkmak, kötülük kabıliyeti ve suç işlemek anlamlarını taşımakta; çoğu yerde de "küfür" kelimesiyle birlikte kullanılmaktadır.

Yukarıda geçen Şems suresi sekızınci ayetindeki "kötülük kabıliyeti" diye tercüme edilen "fücur"; haktan sapmak, hak yolunu yarıp nizamından çıkmak, fısk ve isyana düşmek, bilhassa zina etmek, yalan söylemek, daha açıkçası edepsızlık etmek olarak izah edilip bu tür şer ve ma'siyet olan fiillere de denilebildiği ifade edilmektedir (Elmalılı Hamdi Yazır, a.g.e., VIII, 5857).

el-Kıyame suresi beş ve altıncı ayetlerde ise fücur; "suç işlemek" anlamında geçmektedir. Yani, insan suç işlemek, zevk ve sefada bulunmak için yaşamayı ister; şehvetlerinden, ma'siyetlerinden, lezzetlerinden ayrılmamasını, ilerde onlara devam etmesini ister ve hatta ebediyyen fısk ve fücur ile Rabbına karşı terbiyesizlik etmek ister; fücur içinde bulunmayı, salih ve salim bir hayata tercih eder de istihza ederek, "kıyamet günü ne zamanmış" der. Lakin kıyamet başladı mı gözü açılır, dünyanın başına yıkılmakta olduğunu görür, dehşetler içinde kalır; fakat iş işten geçmiştir, son pişmanlık fayda vermez (Elmalılı Hamdi Yazır, a.g.e., VII, 5476-5477).

Bu ayette geçen facirin durumu bir başka şekilde de şöyle izah edilir: O kişi önce günahı işler, daha sonra da, "yarın tövbe edeceğim ve bir daha bu işi yapmayacağım" der. Fakat, tevbeyi gerçekleştirmez ve o işi yapmaya devam eder; neticede bu böyle devam eder ve o kişi daima fısk ve fücur içinde kalmış olur.

Ayrıca, fücur kelimesi, "yalan" anlamına da geldiğinden yalancıya da facir denir (Ragıb el-Isfahanı, el-Müfredat, Istanbul 1986, s.562).

Verilen bu bilgilerin ışığında şöyle bir genellemeye gitmek mümkündür: Facir, kafir anlamına gelmez; ancak küfre götüren ve küfre en yakın bir durum olarak kabul edilebilir. Her kafir facirdir ama her facir Allah'ın hükümlerini inkar etmediği sürece kafir değildir.

Kısacası facir, Islam dininin kabul etmediği, yasakladığı iş ve hareketleri yapan; aşırı isyana dalan; özellikle büyük günahlardan olan zina etmek, yalan söylemek, adam öldürmek, içki içmek, hırsızlık yapmak gibi fiilleri işleyen, günahta ısrar eden; başka öz bir ifadeyle, Allah'ın emir ve yasaklarını çiğneyen kimseye denir. Eğer bunları yaparken bir inkar sözkonusu ise o zaman kişi küfre girmiş olur.

Fücur bir bakıma fısk ile eşdeğer sayıldığı gibi bir başka açıdan da fısktan daha ileri bir noktada ele alınabilir.

2-)Allahü teala Kur'an-ı kerimde mealen buyuruyor ki:

Kıyamet gününde nice yüzler vardır ki (dünyada iken geceleri ibadetle geçirmek veya alınan abdestler sebebiyle) parıl parıl parlar, (kavuştukları nimetlerden dolayı) güler ve sevinir (bunlar mü'minlerdir). Nice yüzleri de o gün, toz-toprak, karanlık ve siyahlık kaplayacaktır. İşte bunlar, kafirler ve facirlerdir. (Abese suresi: 38-42)

Tüccarın, pazarcıların çoğu facirdir. Alış-verişleri helal olmaz. Çünkü, çok yemin ederek günaha girerler ve yalan söylerler. (Hadis-i şerif-Kimyay-ı Seadet, Zevacir)

Allahü teala bu dini facir kimselerle de elbette kuvvetlendirir. (Hadis-i şerif-Mektubat-ı Rabbani)

Âlimlerin dünyayı sevmesi ve ona düşkün olması, güzel yüzlerine kara leke gibidir. Böyle olan ilim adamlarının insanlara faydası olur ise de kendilerine olmaz. Dini kuvvetlendirmek, İslamiyet'i yaymak şerefi bunlara aid ise de, bazan kafir ve facir de bu işi yapar. (İmam-ı Rabbani)

2. Kafir.

Kur'an-ı kerimde mealen buyruldu ki:

Facirlerin amel defterleri, Siccin denilen yerdedir. (Mutaffifin suresi: 7)

Bu bilgi faydalı oldu mu ?