Fecr Nedir

1-)Alm. Morgendammerung (f), Fr. Aube, aurore (f), İng. Dawn. Sabaha doğru, tan yerinin önce nokta ve sonra da ince bir iplik gibi ağarması ile başlayan vakit. Fecrin doğuş anı, nehar-ı şer’i (yani İslam dininin gündüz kabul ettiği zaman) ile, imsak vaktinin (oruca başlama zamanının) başlangıcıdır. Fecr sözü, tek başına kullanıldığında, Fecr-i sadık (hakiki fecr) kasdedilir. Erken sabah periyodunda meydana gelen bu olayda, doğudaki ufukta, bir noktada başlayan aydınlık, beyaz bir çizgi halinde başlayarak karanlık ufuk çizgisinin üzerinde yayılır. Sabaha yakın, gece karanlığının yerine aydınlığın gelmeye başlaması iki safha halindedir.Önce fecr-i kazib doğar, bir müddet sonra hakiki sabah aydınlığı olan fecr-i sadık doğar.

1. Fecr-i kazip: Sabaha karşı doğuda, tabanı ufukta bulunan bir koni şeklinde ve ufuk hattına dik bir tulum başı veya bir kurt kuyruğunu andırarak meydana çıkıp, bir süre sonra kaybolan geçici aydınlıktır. Bu sebepten bu fecre, kazib, yani yalancı fecir denilmiştir. Birinci fecir de denir. Bu fecir doğarken, gökyüzü (sema) yukarı doğru aydınlanır.Sonra tekrar kararır. Fecr-i kazib, yaklaşık olarak güneşin irtifa’ı H = -21 derece iken başlar, direk gibi semaya yükselir. Sonra erimiş kar gibi ufka inip yayılır.Tedricen (yavaş yavaş) zayıflar. H = - 19 derece olunca Fecr-i sadık doğar, Fecr-i kazib yok olur.

2. Fecr-i sadık: Birinci fecri takibeden karanlıktan bir müddet sonra, fecr-i sadık denilen beyazlık başlar. Bu beyazlık, bir ışın (aydınlık) biçiminde, ufukta bir noktada belirir. Sonra beyaz bir çizgi şeklinde ufka yayılır ve genişler.

Fecrin doğuş ve bitiş anının tayin ve tesbiti mühim bir konudur.Açık denizlerde gemilerin seyri, vakit tayinleri ve buna bağlı olarak,İslam dininde namaza ve oruca başlama vakitlerinin tesbiti bakımından ehemmiyet arz eder. Bunun için özellikle İslam alimleri, astronomi ilmine ait bilgilerin meydana çıkarılmasında yüzyıllardan beri uzun çalışmalar yapmışlardır.

Fecrin iki türlü olduğu, oruca ve namaza başlama vaktinin “fecr-i sadık” denilen beyazlığın doğması ile başladığı, hadis-i şerif ile bildirilmiştir. Peygamber efendimiz buyurdular ki:

Fecir ikidir.Kurt kuyruğuna benzeyeni (fecr-i kazib olanı), herhangi bir şeyi haram kılmaz. Fakat ufukta yayılanı (fecr-i sadık olanı), sabah namazının kılınmasını helal ve (oruç zamanında) yiyip içmeyi haram kılar.

Sabah namazı ve oruç aynı vakitte başlar. Dört mezhepte de, fecr-i sadık ağarınca, ikisinin de vakti girer. Bu ikinci fecrin doğması, şarkta ufuk üzerinde beyazlığın başlamasıyle veya beyazlığın ufuk üzerine yayılmasıyle olur.Hesap ile güneşin üst kenarının ufuğun 19 derece altında olduğu an, yani fecr-i sadık’ın doğuşu bulunur. Beyazlığın başladığı bu imsak vaktinde oruca başlanır. İhtiyat olarak, beyazlığın ufuk üzerinde yayıldığı vakit, hesapla bulunan vakitten 20 dakika kadar sonra sabah namazı (selatül-fecr) vakti girer.

Kur’an-ı kerimde (Bakara suresi: 187) de:“Gece ile gündüzü ayıran fecrin beyaz ipliği, siyahlıktan ayırt edilinceye kadar yeyiniz, içiniz!” buyuruldu. Bu ipliklerin, gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığı oldukları “fecir” kelimesiyle tefsir edilmiş, açıklanmıştır. Yoksa dikiş dikilen iplik demek değildir.

2-)Resulullah efendimiz miladın 571. senesi Nisan ayının 20. Pazartesi sabahı fecr ağarırken, Mekke şehrinde dünyayı teşrif etti. (Mevlana Halid-i Bağdadi)

3-)Tan yerinin ağarması. Şafak. Sabah vakti, güneş doğmadan evvel şarkta hasıl olan kızıllık.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?