İzobar Nedir

1-)Alm. Isobare, Fr. Isobare, İng. Isobar. Kimyada, kütle numarası aynı fakat atom numarası ve kimyasal özellikleri farklı olan atomlar için kullanılan bir terim. Helyumun bir izotopu, hidrojenin bir izotopu ile izobardır. He3, 2 proton ve 1 nötron ihtiva eden çekirdeğe, H3 (trityum), ise 1 proton ve 2 nötron ihtiva eden çekirdeğe sahiptir. Yani bu iki elementin atom numaraları (proton sayıları) farklı fakat kütleleri aynıdır. İzobarlara misal olarak 48Cd113 - 49In113, 51Sb123 - 52Te123 verilebilir ve bunlar kararlı izobarlardır.

İki komşu izobar elementler pozitron veya beta dezentegrasyonu yaparak birbirine geçiş yapabilirler. Mesela 37Rb87 38Sr87 izobar çiftinde Rb bir (b-) dezentegrasyonu yaparak kararlı olan 38Sr87 halini alır.

2-)Alm. Isobare (f), Fr. Isobare (f), İng. Isobar. Bir harita veya grafik üzerinde işaretlenmiş, üzerlerindeki atmosfer basıncı eşdeğer noktaları birleştiren çizgi. Genellikle meteorolojide kullanılır. İzobar çizgilerini meydana getirmek için ilk olarak yeryüzünde çeşitli gözlem istasyonlarındaki atmosfer basınçları ölçülür. Bunlar gerçek basınç değerleridir. Gerçek basınçlar da formül kullanılarak deniz seviyesine indirgenirler. Deniz seviyesine indirgemek o yerin deniz seviyesinde bulunması durumunda üzerinde olacak atmosfer basıncını hesaplamak demektir. Bazı devletler, mesela Güney Afrika Cumhuriyetinin güney kısmı deniz seviyesine çok yakın bir irtifada olduğu için buralarda ölçülen değerler direk olarak kullanılabilir. Gözlem istasyonlarının işaretlenmiş bulunduğu harita da basınçları eşit olan noktalar birleştirilerek izobar çizgisi veya eşdeğer basınç çizgisi meydana getirilmiş olur.

İzobar çizgilerinin harita üzerinde meydana getirdikleri alanlara izobar alanı veya topografik alan adı verilir. Dünyada genel olarak dört izobar alanı vardır. Bunlar, kutuplardaki kutupsal yüksek basınç (antisiklon) 60° paralellerindeki subpolar (kutupaltı) alçak basınç (siklon), 30° paralellerindeki subtropikal yüksek basınç ve ekvatordaki ekvatoral alçak basınç bölgeleridir. Bunlar geneldir. Asya’da olduğu gibi, yazın alçak basınç merkezi olan bir yer kışın yüksek basınç alanı olabilir. Bunların dışında siklon, antisiklon alanları, izobar vadileri, talveg, boğaz ve diğerleri de vardır.

İzobarlardan elde edilecek bilgiler çok önemli olabilir. Bunlardan basınç merkezlerinden, basınç merkezleri arasında veya basınç merkezine doğru olabilecek hava hareketleri, bu hareketin şiddeti ve yönü de tahmin edilir. Böylece zararlı olabilecek durumlara karşı önceden tedbir alabilme imkanı ortaya çıkar.

İzobar terimi meteorolojinin dışında bazı alanlarda da kullanılır. Fizikte sabit basınç altında meydana gelen gaz genleşmesine izobar genleşme denir. Tıp ve biyolojide de molekül yoğunlukları, dolayısıyla ozmoz basınçları eşit olan iki sıvı için kullanılır.

3-)Eş basınç.

4-)Bk. eşbasınç eğrileri

Bu bilgi faydalı oldu mu ?