Müfettiş Nedir

1-)Alm. Inspektor, Inspekteur (m), Fr. Inspecteur (m), inspectrice (f), İng. Inspector. Mensubu bulunduğu müessesenin, yetki alanı içindeki birimlerinde, en yetkili amir adına (Bakan, Genel Müdür, Bölge Müdürü gibi) teftiş, tetkik ve soruşturma (tahkikat) yapmakla görevli kimse.

Teftiş; Teşkilatın, bütün faaliyetlerinin, personelin, idarenin öngördüğü hedeflere ve mevzuata uygunluk veya aykırılık derecelerinin tesbitiyle ilgili bir hizmettir. Teftişler tarama, yoklama(sondaj) veya konu incelemesi şeklinde yapılabilir.

Tetkik (inceleme): İdarenin yetki alanı içindeki faaliyet konuları üzerinde, araştırma niteliğinde, kuruluşun amaç ve hedefleri esas alınmak suretiyle yapılan mesleki faaliyetlerdir.

Tahkikat (soruşturma): Kanunların suç saydığı veya müesseselerin dahili mevzuatlarının disiplin cezası verdiği fiil ve muamelelerin olup olmadığı, faillerin tesbiti, ilgililerin kusur dereceleriyle sebebiyet verilen zararın tayiniyle ilgili çalışmadır.

Genel olarak, müfettişliğe tayin olabilmek için müfettiş yardımcılığı giriş imtihanını (yazılı-sözlü) kazanmak, üç yıllık yetişme süresi içinde refakatinde bulunduğu müfettişlerden (hepsi veya bir kısmından) ve teftiş kurulu başkanından müsbet olumlu sicil almak, bu sürenin sonunda yapılacak ehliyet (yeterlilik) imtihanını (yazılı-sözlü) kazanmış olmak şarttır.

Bazı kuruluşlar, bu prosedüre tabi tutmadan, doğrudan veya mülakat sonucu, mesleklerinde yetişmiş yahut idarecilikte temayüz etmiş personelini veya kuruluş dışında bu nitelikteki şahısları müfettiş veya teknik müfettiş olarak tayin edebilmektedirler.

Müfettiş yardımcılığı seçme imtihanlarına girebilmek için, Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinde yazılı nitelikte, görevleriyle ilgili fakültelerden mezun, belirlenen yaş sınırını aşmamış (umumiyetle 30 yaş), sağlık durumları her mevsim ve durum içinde gezici hizmete müsait olmak gibi şartlar aranmaktadır.

Müfettiş, amir veya memur değildir, hiyerarşinin dışında bir personeldir. Müfettişler, adına teftiş, tahkikat ve tetkik yaptıkları makam ve teftiş kurulu başkanının dışında hiçbir makam ve merciden emir almazlar.

Müfettişler vazifelerini yaparken, görevlilerin yanlarındaki ve emirleri altındaki bütün evrak ve defterlerle, para ve para yerine geçen kağıt ve senetlerle eşyayı gizli de olsa, görmeye ve incelemeye yetkilidir.

Herhangi bir işin yapılması veya yapılmaması hakkında, teftiş ve denetime tabi personele emir veremezler, inceledikleri evrak ve defterler üzerinde, tarih-imza haricinde, açıklama ve düzeltme yapamazlar.Teftiş ve tahkikata gidecekleri ve yapacakları işleri açıklayamazlar, gizli yazılarını başkalarına yazdıramaz ve gösteremezler.

Doğrudan veya dolayısıyla, teftiş ve soruşturmalarla ilgili personelin yahut sair kişilerin özel hizmet ve alışılmış olmayan ikramlarını kabul edemezler, bunlarla iş münasebetlerinden farklı bir münasebet kuramazlar, borç veremezler, borç alamazlar ve bunlarla alışveriş yapamazlar. Görevin yapılması sırasında ve diğer resmi hallerde nezaket kurallarına uygun hareket ederler. Giyim davranış ve yaşayışlarında saygı, itibar telkin etmek mecburiyetindedirler. Teftiş ve soruşturmalarda memurlar, iş sahipleri, sanık ve şahitlerle (tanıklarla), tarafsızlıklarından şüphe uyandıracak ilişkiler kuramazlar. Bunlarla olan münasebetlerinde ağır başlı ve tarafsız davranmak, vazifelerinin icabıdır.

2-)Bir kuruluştaki işlerin kanun ve tüzüklere uygun olarak yürütülüp yürütülmediğini denetleyen kimse.

3-)Bk. denetmen

Bu bilgi faydalı oldu mu ?