Müstehap Nedir

1-)MÜSTEHAP



Sevilen, hoşa giden amel. Hz. Peygamber'in bazan işleyip, bazan terk ettikleri, selef-i salihinin sevip işlediği ve rağbet ettikleri işler anlamında bir fıkıh terimi. Mendup'la eş anlamlıdır. Buna; nafile, fazilet, tatavvu ve edeb isimleri de verilir.

Kuşluk namazı, teheccüd namazı, tehıyyetü'l-mescid ve evvabin namazları ile, nafile oruçlar ve nafile sadakalar müstehap amellerdendir. Müstehap, genellikle gayr-i müekked sünnetle eş anlamlı olarak da kullanılır.

Müstehabın hükmü: İşlenmesinde sevap olup, terkinde kınama bulunmamasıdır.

Rasulüllah (s.a.s)'ın farz ibadetlerin dışındaki ameller için "tatavvu" terimini kullandıkları olmuştur. Talha b. Ubeydillah (r.a)'den şöyle dediği nakledilmiştir.

"Saçı darmadağın fakir olduğu belli olan Necidli bir kimse Hz. Peygamber (s.a.s)'in huzuruna geldi. Uzaktan sesini zorla işitebiliyorduk. Hatta ne söylediği anlaşılmıyordu. Meğer İslam'ın ne olduğunu soruyormuş. Adamın sorusuna karşılık veren Rasulüllah (s.a.s) "Bir gün bir gece içinde beş vakit namaz" buyurdu. Adamcağız: "Üzerimde bu namazlardan başkası olacak mı?" diye sordu. Hz. Peygamber: "Hayır, ama tatavvuda bulunursan o ayrı"dedi, sonra Rasulullah (s.a.s): "Bir de Ramazan orucu"buyurdu. Adamcağız: "Bundan başka yapacağım bir şey var mı?" diye sordu. O da: "Hayır, ama tatavvuda bulunursan ayrı" cevabını verdi.

Hadisin ravisi Hz. Talha (r.a) der ki: Rasulüllah (s.a.s), o adama zekatı da anlattı. Adam bunun dışında ödemesi gereken bir şeyin olup olmadığını sordu. Rasulullah (s.a.s): "Hayır, ama tatavvu'da bulunursan o senin bileceğin şeydir" dedi. Bunun üzerine Necidli adam "Yemin ederim ki bundan ne fazla ne de eksik birşey yapmam" diyerek ayrılıp gitti. Onun bu sözü üzerine Rasulüllah (s.a.s): "Eğer doğru söylüyorsa kurtuluşa erdi" buyurdu (Sahih-i Buhari Muhtasar-ı Tecrid-i Sarih tercümesi ve Şerhi, Hadis No: 43).

İslam'da nafile ibadetlerin yapılması zorunlu değilse de, sünnet türünden olanların yerine getirilmesi Allah Teala'nın rızasını kazanmaya ve üstün derecelere yükselmeye vesile olur. Mendup ve tatavvuların ifası da kişinin ihlas ve takvasını artırır. İhlasla yapılan ve çoğaltılan ibadetin ecri de artar. Allah Teala şöyle buyurmuştur:

"Bir zaman Rabbiniz size şunu bildirmişti: Yemin olsun ki, şükrederseniz, size olan nimetlerimi mutlaka artırırım. Şayet nankörlük ederseniz, şüphesiz ki azabım çok çetindir" (İbrahim, 14/7 ayrıntı için bk. (Sünnet, ve. Mendub) maddeleri).

Şamil İA

2-)

Kelime anlamı hoş karşılanan ve güzel görülen demektir. Daha az kuvvetli sünnetler ve Peygamberimizin az zaman yaptığı şeylerdir. Sünnetlere ve müstehaplara aynı zamanda "nafile" de denir. Bu terim bizim dilimizdeki "boşuna" anlamında değil, kendi anlamında, yani "ilave, ek fazlalık" anlamında kullanılır. Yani, sünnet kılan birisi, asıl görevine güzel bir ek ve bir fazlalık yapmış demektir. Tıpkı; bir yetkilinın mesela Ahmed'e, "Abdullah fakir bir insandır, ona bir takım elbise ver", dediğinde Ahmed'in Abdullah'a takım elbise yanında gömlek, kazak ve çorap da vermesi gibi

Farz, vacip, sünnet ve müstehabı bir ömekle açıklayabiliriz: Bir insanın başı ve gövdesi farz, kolları ve bacakları vacip, kulakları, saçları ve tinakları kuvvetli sünnet, kasları ve tüyleri az kuvvetli sünnet, renginin temiz ve sadeligi de müstehap yerindedir. Bu örneğe vurduğumuzda ibadeflerin şartları ve rükünleri de farz gibidir. Yani başı olmayan insan, nasıl insan olarak kalamazsa, şartı, mesela abdesti ve rüknü, mesela secdesi olmayan namaz da namaz olmaz.

3-)İslami terminolojide,
ibadet grubuna giren ve Hz. Peygamber'İn bazan yapıp bazan da terkettiği
fiiller. Bkz. Farz, Sünnet, Haram, Mubah,
Mekruh, Mendup.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?