Safran (Crocus Sativus) Nedir

1-)Alm. Safran-Krokus (m), Fr. Safran (m), İng. Saffron. Familyası: Süsengiller (Iridaceae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Kastamonu-Safranbolu’da yer yer yetiştirilir.

Eylül-ekim ayları arasında, mor renkli ve hoş kokulu çiçekler açan 15-30 cm boylarında, soğanlı, otsu bir bitki. Etli ve yuvarlak 2-3 cm çapında bir soğanı vardır. Üretimi de bu soğanlarla yapılır. Yapraklar uzun, dar ve ortası beyaz çiçeklidir. Yapraklar çiçeklerden sonra meydana gelir. Çiçekler 6 parçalı, erkek organları 3 tane, dişi organın kapsül kısmı olan stigmaları turuncu renklidir.

Safran, Hititler döneminden beri Anadolu’da bilinmekte ve ilaç olarak kullanılmaktadır. Grekler döneminde de Batı Anadolu’da oldukça ticareti yapılmıştır. Osmanlılar döneminde de önemini koruyan bir ihraç ürünü olmuştur. Daha önceleri Urfa, Mardin, Kastamonu, Ankara, İstanbul’da kültürü yapılmaktaydı. Fakat bugün sadece Kastamonu’nun birkaç köyünde üretimi yapılabilmektedir.

Safran bitki soğanlarıyla üretilir. Soğanların ekimi, Ağustos-eylül aylarında yapılır. Ekimde çiçek açar. Çiçeklerin stigma adı verilen dişi organ kısımları koparılır ve kurutularak safran adı verilen maddeyi verir. Bir tarladan ancak üç yıl verim alınabilir. Bir hektarlık alandan 15-30 kg; 100.000-150.000 çiçekten ancak 1 kg kuru safran elde edilebilir.

Kullanıldığı yerler: Kırmızı renkli boya maddeleri, şekerler, uçucu ve sabit yağlar ihtiva eder. Sinir sistemini uyarıcı, iştah açıcı, adet söktürücü, koku ve renk verici olarak kullanılır. Zehirliliği azdır. Toz halinde iştah açıcı ve midevi olarak kullanılabilir.

Türkiye’nin yaklaşık 1000 kg civarında bir ihtiyacı olup, bu İran veya İspanya’dan ithal edilmektedir.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?