Tecvid Nedir

Tecvid Nedir ? Tecvid Ne demek ?

1-)Kur’an-ı kerimin usulüne uygun olarak okunmasını sağlayan ilim. Tecvid lügatta bir şeyi güzel yapmak, süslemek, hoşça yapmak, iyi ve güzel söylemek manalarına gelir. Tecvid, Kur’an-ı kerimin harflerini ağızdaki yerlerinden çıkarmayı, harflerin gerek yalnız başına, gerekse ikisi veya birkaçı birleşince söylenmelerinde yerlerine ve sıfatlarına uygun olarak hatasız okumayı sağlayan bir ilimdir.

Kur’an-ı kerimin tecvid kaidelerine, bilgilerine uyularak okunması dinimizin emridir. Allahü teala, Kur’an-ı kerimde, Müzemmil suresi dördüncü ayet-i kerimede mealen; “Kur’an-ı tertil ile, açık açık, tane tane oku!” buyurdu. Hazret-i Ali’ye bu ayet-i kerime sorulduğunda; “Tertil, harfleri tecvid ve vakıfları (okunurken durulacak yerleri) bilmektir.” buyurdu. Peygamberimiz de sallallahü aleyhi ve sellem hadis-i şerifte; “Kur’an-ı kerimi tecvide uygun olarak okuyana şehit sevabı verilir.” ve; “Kur’an-ı kerimi tecvid bilgilerine uyarak okuyunca, her harfine yirmi sevap verilir. Tecvide uymazsa on sevap verilir.” buyurdu.

Kur’an-ı kerim ayetleri Peygamberimize sallallahü aleyhi ve sellem tecvidiyle indirildi. Eshab-ı kirama tecvidle okuyup tebliğ etti. Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellem Eshab-ı kirama; “Kur’an’ı, benden öğrendiğiniz gibi okuyunuz!” buyurmuştur. Eshab-ı kiram da öğrendikleri gibi okumuşlardır. Onlardan da böylece nakledilerek gelmiştir. Hazret-i Âişe’ye Peygamber efendimizin Kur’an-ı kerimi nasıl okuduğunu sorduklarında; “Gayet latif bir tertille okurdu. Her ne zaman Resulullah’ın sallallahü aleyhi ve sellem Kur’an-ı kerim okuduğunu bir kimse işitse, harflerini saymak istese sayardı.” ve “Tek tek, tane tane okurdu.” buyurmuştur.

Kur’an-ı kerime hizmet ve hürmet, O’nu öğrenmek ve usulüne uygun okumak, her Müslümanın en üstün amellerindendir. Bu bakımdan her Müslümanın tecvid bilgisini yeteri kadar öğrenmesi ve Kur’an-ı kerim okurken buna uyması gerekmektedir. Tecvid ilmi, bilen birisinden işitilerek ve talimi yapılarak öğrenilir.

Kur’an-ı kerim, güzel okununca, okuyana ve dinleyene tesir eder. Kalbini yumuşatır. Bunun için güzel sesle süslenmelidir. Kur’an-ı kerimi doğru, güzel okumak için musiki (müzik) öğrenmeye lüzum olmayıp, tecvid ilmini öğrenmek gerekmektedir. Din alimlerinden çoğunun bildirdiğine göre, tecvid ilminde, harflerin ağızdaki yerleri, medler, harflerin uzatma miktarları ve daha birçok şeyler öğrenmeden okunan Kur’an-ı kerim, doğru olmamaktadır.

Tecvid ilmine ait bilgiler, muhtasar (kısa) ve mufassal (geniş) olarak hazırlanmış tecvid kitaplarında mevcuttur. Kur’an-ı kerim okumasını öğrenen Müslümanın bu eserlerden istifade edip, ayrıca bir bilenin yanında tatbikatlı olarak öğrenmesi lazımdır. Öğretici olmadan öğrenilmez.

Memleketimizde eskiden en çok okutulan ve gayet kısa, öz olarak hazırlanan tecvid kitabı Karabaş Tecvidi’dir. Bu kitapta yer alan tecvid bilgilerinden bazıları şöyledir:

1) Medler (Uzatmalar): Harf-i med (harf-i lin) ve sebebi meddin bulunmasından dolayı yapılan uzatma çeşitleri altıdır. Bunlar Tabii med, muttasıl, munfasıl, lazım, arız ve lin medlerdir.

2) İdgam: Sakin (nun)un iki haldeki idgamından başka idgam-ı misleyn, idgam-ı mütecaniseyn ve idgam-ı mütekaribeyn olmak üzere üç idgam daha vardır.

3) Tenvin ve Sakin nun: Bir kelimede bulunan cezimli (nun) harfinden sonra ve kelimenin son harfinin tenvinli olması halinde bu (nun)un beş hal üzere okunması esastır. Bunlar iklab, izhar, ihfa, idgam-ı mealgunne (günneli idgam) ve itgam-ı bila günne (günnesiz idgam)dır.

4) İdgam-ı Şemsiyye ve İzhar-ı Kameriyye: Arapça’da kelimelerin başına gelen harf-i tariften (Elif-lam) sonraki ilk harfe göre bazan idgam bazen de izhar ile okunur.

5) Kalkale: Kalkale harflerinin okunuş şeklidir.

6) (RA) harfinin okunuş şekilleri: Tecvide göre (Ra) harfinin nasıl okunacağını bildiren hükümlerin açıklamasıdır.

7) (Allah) lafzı ve zamir.

8) Sekte- Vakıf ve Vasıl: Kur’an-ı kerim okurken yapılan sekte, vakıf ve vasıl yerlerini bildirir.

Tecvid kitaplarının önemli konularından birisi de Kur’an-ı kerimi okurken durulacak yerleri anlatan vakıf konusudur. Vakıf şu harflerle olur. Cim; durulur, Ze; geçilir, Tı; mutlaka durulur, Sad; durulur, Mim; Mutlaka durulur, La; Mutlaka geçilir.

Ahmed ibni Kemal Paşanın Kur’an-ı kerimin secavendleri, yani durakları için yazdığı bir şiiri şöyledir:

Cim: Caiz geçmek ondan, hem reva, durmak fakat, evladır sana!

Ze: Caiz, onda dahi durdular, geçmeyi daha iyi gördüler.

Tı: Mutlaka durmak nişanıdır, nerde görsen, orda hemen dur!

Sad: Durmakta ruhsat var dediler, nefes almaya izin verdiler.

Mim: Lazım durmak burada elbet geçmede, küfrden korkulur pek!

La: Durulmaz! demektir her yerde, durma hiç! alma hem nefes de!

Bu tertiple oku, itmam et!

Sevabını cümleye ihsan et!


2-)TECVÎD



Sözlükte; bir şeyi süslemek, güzel ve hoşça yapmak anlamlarına gelen, ıstılahta ise; kuvvet, zayıflık, şiddet, yumuşaklık, sadelik vb. bakımlarından çıkış yerlerine göre, her bir harfin hakkını vererek telaffuz etmek anlamını ifade eden Arapça "C-V-D" kökünden "tef'il" ölçüsünde bir mastar.

Tecvid'in birbirine yakın pek çok tarifi yapılmıştır. Bu tariflerden anlaşıldığına göre tevcid, bilim olarak harfleri incelemektedir. Tecvid, Kur'an-ı Kerim'in okunuşuyla ilgili bir bilim olunca, onun ilgi alanı Kur'an'dır; yani Kur'an'ın kelimeleri ve bu kelimeleri oluşturan harflerdir. Kur'an harflerinin durumunu söz konusu eden Tecvid, Kur'an-ı Kerim'i hatasız okumayı öğreten bir ilimdir. Buna göre tecvidin gayesi, ilahi kelamın okunuşunda, dili her türlü hatadan korumaktır.

Tecvid ilmini bir çok alim, Kıraat ilminin bir parçası olarak değerlendirmişlerdir. Fakat tecvid, Kur'an'ın Allah ve Resulunun isteğine göre okunması konusunda önemli bir rol üstlendiği için, ayrı bir bilim dalı olarak sayılması gerekli görülmüştür. Çünkü Kıraat ilminin konusu Kur'an-ı Kerim'in kelimeleri, tecvidinki ise, onun harfleridir.

Tecvdin gayesi, Yüce Allah'ın "Kur'an'ı açık açık, tane tane oku" (el-Müzemmil, 73/4) buyruğunu gerçekleştirmektir. Buna göre Kur'an-ı Kerim, ağır ağır, harflerini belli ede ede, öyle ki, dinleyenlerin adeta harflerini sayabileceği şekilde okunmalıdır. Bu ayette Kur'an'ın güzel, ahenkli ve tane tane okunması, telaffuzu ve harflerin çıkış yerlerine uygun bir şekilde tilavet edilmesine dikkat çekilmektedir.

Kur'an, Allah sözü olduğu için, indiği şekilde korunması ve böylece okunması gerekmektedir. Âilimlerin belirttiğine göre bu ayette Allah, Peygamberine Kur'an'ı tecvid ile okumayı emretmiştir. Dolayısıyla bu emir, bütün Müslümanlar için de geçerlidir. Zemahşeri, ayetteki "tertilen" mastarının emrin vücubunu te'kid etmek ve Kur'an okuyan kimseye tecvidin muhakkak gerekli olduğunu göstermek için geldiğini belirtmiştir (Zemahşeri, Keşşaf, III, 281).

Kur'an-ı Kerim Allah katından lafız ve manasıyla birlikte inmiş olduğu için, Kur'an bütünlüğünü oluşturan lafız ve mana örgüsüne önem vermek gerekmektedir. Kur'an-ı Kerim'in arapça olması onun bu dilin özelliklerine göre okunmasını da gerekli kılmaktadır. Kur'an'ın belirli kurallara göre okunması gerektiğine göre, bu kuralların bir çeşit toplamı demek olan tecvid de, Kur'an tilavetinin ayrılmaz parçası durumundadır.

Hz. Peygamber, Kur'an'ın tecvidle okunmasına büyük önem vermiş ve böyle okuyanları da takdirle karşılayarak bu kimselere iltifatta bulunmuştur. Mesela, Kur'an'ı güzel okuma konusunda ün yapmış bir sahabe olan İbn Mes'ud için; "Kim Kur'an'ı ilk indiği şekilde okumayı severse, İbn Mes'ud'un kıraatini okusun" (İbn Mace, Mukaddime, 11, I, 49, no: 138). buyurmuşlardır. Hz. Peygamber, tecvidle okumayı emrederken, tecvide uyulmadan okumayı da yasaklamıştır. Nitekim bu konuda; "Nice Kur'an okuyanlar vardır ki, Kur'an onlara lanet eder" (Muhammed Mekki, Nihayetü'l-Kavli'l-Müfid, 8) demişlerdir.

İbn Mes'ud'un "Kur'an'ı tecvid ile okuyun, güzel seslerle onu süsleyin ve Arapça kurallara uygun olarak okuyun" (İbnü'l-Cezeri, en-Neşr fi Kıraati'l-Aşr, I, 210) şeklindeki sözleri de tecvide uyma konusunda Sahabenin titizliğini göstermesi açısından önemlidir. Özetle söylenecek olursa; tecvidin konusu, Kur'an kelimelerini oluşturan harfler; gayesi de, Kur'an-ı Kerim'i hatasız ve güzel bir şekilde okumaktır. (Bu konuda daha geniş bilgi için bkz. İsmail Karaçam, Kur'an-ı Kerim 'in Faziletleri ve Okunma Kaideleri, 173-185).

Erdoğan PAZARBAŞI


3-)Kur'an-ı kerimi tecvide uygun okuyana şehid sevabı verilir. (Hadis-i şerif-Künuz-üd-Dekaik)

Kur'an-ı kerimi tecvid bilgisine uyarak okuyunca, her harfine yirmi sevab verilir. Tecvidsiz on sevab alır. (Hadis-i şerif-Şir'at-ül-İslam)

Kıraati güzel olan imam olur.Yani Kur'an-ı kerimin harflerini tanıyan, tecvid ile okumasını bilen olur. Sesi güzel ve teganni eden (harfleri değiştirerek okuyan) değil. (İbn-i Âbidin)

Kur'an-ı kerimi okurken riayet edilecek on edepten altıncısı; Kur'an-ı kerimi güzel sesle ve tecvid üzere okumaktır. Harfleri kelimeleri bozarak teganni etmek, haramdır.Harfler bozulmazsa, mekruh olur. (Halebi, İmam-ı Gazali)

Din adamlarının insanlara yapamayacakları fetvaları bildirmeleri de fitneye sebeb olur. Köylüye ve ihtiyara, tecvidsiz namaz kılınmaz demek de böyledir.Çünkü bunlar artık öğrenemez ve namazı büsbütün bırakırlar. Halbuki, tecvidsiz namazın caiz olduğuna fetva verenler vardır. Bu fetva zayıf ise de namazın terkedilmesinden iyidir. (Abdülgani Nablüsi)


4-)(Cevdet. den) Bir şeyi güzel yapma. Süsleme.


Bu bilgi faydalı oldu mu ?

 

Sizde içinde Tecvid kelimesi geçen bir şeyler paylaşın !

Tecvid kelimesi anlamı 815 defa okunmuştur. [240432] Tecvid kelime anlamı, Tecvid nedir, Tecvid ne demek, Tecvid sözlük anlamı

Paylaş