Uskumru (Scomber Scombes) Nedir

1-)Alm. Makrele, Fr. Maquereau, İng. Common mackerel. Familyası: Uskumrugiller (Scombridae). Yaşadığı yerler: Atlantik ve Akdeniz’de yaşar. Marmara ve Karadeniz’e göç ederler. Özellikleri: Uzunluğu 20-25 cm’dir. Mavimtrak, madeni parlak sırtı, az kıvrımlı siyah çizgilidir. Çeşitleri: Uskumru, çiroz, lipari gibi isimler alırlar.

Uskumrugiller ailesinden uzunca vücutlu, küçük pullu, sırtı eğri çizgilerle süslü bir balık. Atlantik ve Akdeniz’de yaşar. Sürüler halinde dolaşır. Küçük balık, karides ve solucanlarla beslenirler. Marmara ve Karadeniz’e de geçer. Akdeniz menşeli bir balıktır. Karadeniz’i beslenme yeri olarak kullanırlar. Sularımızda yaşayanların boyu 20-25 cm kadardır. Nadiren 300 gr gelenleri vardır. Atlantik’te ise 60 cm boyunda, 3 kg ağırlığında olanlarına rastlanmaktadır. Uskumrunun sırtı mavi ile açık yeşile çalar ve karnına doğru eğri koyu çizgiler uzanır. Karın kısmı gümüşi beyazdır. Kuyruğu çift çatallı, iki sırt yüzgeci birbirinden ayrıdır. Dünya balıkçılığında önemli bir gelir kaynağıdır.

Yazı Karadeniz’de geçiren uskumrular, her yıl soğukların başlamasıyle büyük sürüler halinde Kasım sonunda ve bilhassa Aralık başında kışlamak için Marmara’ya akın etmeye başlarlar. Ocak sonunda son sürüler de Boğaz’dan Marmara’ya ulaşır. Bu dönemde avlananların eti yağlı olduğundan ızgarası makbuldür. Mayıs sonunda veya Haziran başında Marmara’nın yüzey sularında her dişi yarım milyon kadar yumurta bıraktıktan sonra beslenmek için Karadeniz’e geçerler. Bir hafta içinde yavrular yumurtadan çıkar, en son kalan sürüyle Karadeniz’e geçerler. Bu küçük bireylere “mavrika” adı verilir. Yumurtlama döneminden sonra avlananlar zayıf olduklarından “çiroz” adını alırlar. Bunlar kurutularak yenir. Marmara veAkdeniz’den en son dönen uskumru sürüleri ağustosta Karadeniz’e ulaşırlar. Besin bakımından zengin olan Karadeniz’de yağlandıktan sonra, sonbahar sonunda Boğaz’dan tekrar akmaya başlarlar.

Uskumrunun beyaz eti lezzetli ve makbuldür. Uskumru kolyoz’a çok benzer. Bu iki balık çoğu defa karıştırılır. Uskumrunun fiyatı pahalı olup, tadı kolyozdan üstündür. Bu sebeple balık pazarlarında bilmeyenlere kolyoz, uskumru diye satılır. Kolyoz iri gözlüdür. Rengi daha mattır. Karın tarafında yuvarlağımsı koyu lekeler bulunur. Başın üst kısmında şeffaf kemiksi bir saha mevcuttur. Bu kısma dikkat edildiği taktirde hayvanın beyninin bir kısmını görmek mümkündür. Ayrıca kolyoz’un yüzme kesesi bulunduğu halde uskumru da bu özellikler yoktur.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?