Uzlet Nedir

1-)UZLET



İnsanlarla beraber olmaktan kaçınmak, bir kenara çekilip ayn yaşamak anlamında,bir tasavvuf terimi. Aralarında ince farklar olmakla beraber,

"Vahdet, halvet ve inziva" terimleri de aynı manada kullanılırlar. "İhtilat ve hıltat" sözcükleri ise "uzlet" in zıddıdırlar (Süleyman Uludağ, Kuşeyri Risalesi, 240).

Kişinin uzlete çekilmesinden maksat; günahtan ve günaha sebep olacak şeylerden sakınmaktır. Ancak mutasavvıflar; "Uzlete çekilene layık olanı; insanlardan uzak kalmaktan maksadının, onların şerrinden uzak olmak değil, kendi şerrinden insanların selamette olmalarına inanmasıdır" derler.

Uzlete çekilen kişinin, Şeytan'ın kendisine vesvese vermemesi için, itikada ait bilgileri ve ibadetinin makbul olması için de farzları edaya yarayan ilimleri bilmesi gerekir.

İslam bilginleri uzletin mi yoksa zıddı olan ihtilatın mı daha üstün olduğunda farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. İmam Şafii ve Ahmed b. Hanbel; ihtilatın müstehap olduğunu söyleyenlerdendir.

İslam'da asıl olan insanlardan uzaklaşmak değil, onlarla kaynaşmaktır. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s) bir hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur:

"İnsanların ezasına karışan, onların eza ve cefasına katlanan mü'min, insanların arasına girmeyen ve onların baskılarına katlanmayan mü'minden daha faziletlidir" (Suyuti, el-Camiu's Sağir, II, 282). Zaten mutasavvıfların istediği uzlet, temelli insanlardan uzak kalmak değil, nefsi terbiye edip tekrar insanların arasına dönmektir.

Kuşeyri Risalesi'nde; esas uzletin insanlardan uzak olmak değil, günahlardan ayrı olmak olduğuna işaretle şöyle der: "Hakikatte uzlet, kötü huylardan ayrılmaktır. Uzletin tesiri vatandan (yerinden) ayrılmada değil, kötü vasıfları değiştirmede aranmalıdır. Bunun içindir ki; "Arif kimdir?" sorusuna Kin ve bain (birlikte ve ayn olan) kimsedir", yani zahiren halkla beraber bulunduğu halde, sırren onlardan ayrı olan kimsedir diye cevap vermişlerdir (Süleyman Uludağ, a.g.e., 240).

Şamil İA

2-)İslam alimleri zaman ve şartlara göre uzlet etmenin bazan faydalı ve bazan da zararlı olduğunu bildirmişlerdir.

Mevki sahibi olmak arzusunu gideren en kuvvetli ilaç, uzlet etmektir. (Muhammed Hadimi)

Uzlet eden, insanların şerrinden kurtulur ve rahat olur. Çünkü insanların arasında bulunduğu müddetçe, gıybet sıkıntısından ve onların su-i zannından (kötü düşüncelerinden) uzak olmaz. (İmam-ı Gazali)

Kanaat eden, kimseye muhtac olmaz, uzlet eden selamete erer, hasedi bırakan mürüvvete kavuşur. (Hasan-ı Basri)

İnsanlara karışmakta ve haklarını yerine getirmekte bir çeşit tevazu bulunur. Uzlette ise bir çeşit tekebbür (kibirlenme) vardır. Hatta uzletten sebep, mevki sevgisi ve tekebbür olabilir. (İmam-ı Gazali)

Bizim yolumuzun temeli sohbettir. Uzlette şöhret vardır. Şöhret de afettir. (Hace Behaüddin Buhari)

Ü

3-)Toplum yaşayışından kaçıp tek başına yaşama
Örnek:Ülfet belalı şey fakat uzlet sıkıntılı / Bilmem nasıl geçirmeliyim son beş on yılı. Y. K. Beyatlı

4-)bir kenara çekilip toplum yaşayışından ayrı kalma

5-)Yalnızlık. İnsanlardan ayrılarak bir tarafa çekilip yalnız kalmak.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?