Vergi Mahkemesi Nedir

1-)Alm. Steuergericht (n), Fr. Cour des impots (f), İng. Court for taxes and duties, Tax court. Vergi mükellefleriyle maliye arasında mali konularda çıkan uyuşmazlıkları halletmekle vazifeli mahkeme. Vergi Mahkemeleri 2576 sayılı ve 6 Ocak 1982 tarihli “Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun” ile kurulmuştur. Bu mahkemelerin çalışma ve muhakeme usulü 2577 sayılı ve 6 Ocak 1982 tarihli “İdari Yargılama Usulü Kanunu”nda düzenlenmiştir.

Vazifesi: Genel bütçe, İl Özel İdareleri, Belediye ve Köylere ait vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümlülükler ve bunlara ilişkin zam ve cezalarla tarife uyuşmazlıklarına bakarak, 6183 sayılı “Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun”un uygulanmasından doğan uyuşmazlıkları halleder. Ayrıca, diğer kanunlarla verilen meseleleri halleder (Kuruluş Kanunu, m. 6).

Teşkili: Vergi mahkemeleri, Kuruluş Kanununun 4. maddesi gereğince, bir başkan ile yeteri kadar üyeden kurulur. Başkan bulunmadığı zaman en kıdemli üye vekalet eder. Fakat, Kanunun 7. maddesine göre, kazançları götürü usulde tespit edilen mükelleflerin sınıf ve derecelerinin tespitine ilişkin işlemlere karşı açılan davalarla her türlü vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler ve bunların zam ve cezaları toplamı 75.000 lirayı geçmeyen miktarlara (tarhlara) karşı açılan davalar, vergi mahkemelerinde tek hakim tarafından çözüme bağlanır.

Yetkili mahkeme: Vergi konusundaki uyuşmazlıkları halledecek olan “yer” itibariyle yetkili mahkeme, uyuşmazlığın cinsine göre değişiktir. Usül Kanununun 37. maddesine göre: a) Uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükleri tarh ve tahakkuk ettiren, zam ve cezaları kesen; b) Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasında ödeme emrini düzenleyen; c) Diğer uyuşmazlıklarda dava konusu işlemi yapan dairenin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesi yetkilidir.

Çalışma usulü: Vergi mahkemelerinin nasıl çalışacakları, hangi usulü tatbik edecekleri, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda gösterilmiştir. Bu kanunun 3. maddesine göre, vergi davaları, vergi mahkemelerine yazılan bir dilekçeyle açılır. Dilekçede: a) Tarafların ve varsa vekillerinin ad ve soyadları veya ünvanları ile adresleri; b) Davanın konusu ve sebepleriyle dayandığı deliller; c) Davaya konu olan işlemin tebliğ tarihi; d) Uyuşmazlık konusu olan miktar; e) Davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nev’i ve yılı, tebliğ edilen ihtarnamenin tarihi ve numarası ile varsa mükellef hesap numarası gösterilir. 4. maddeye göre, vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde dilekçeler, yetkili vergi mahkemesine gönderilmek üzere, Asliye Hukuk Hakimliğine veya yabancı memleketlerde Türk Konsolosluklarına verilir.

Vergi mahkemelerinde dava açma süresi, özel kanunlarda ayrı süre gösterilmeyen hallerde 30 gündür. Adresleri belli olmayanlara özel kanunlarda gösterilen ilan yolu ile bildirim yapılan hallerde, özel kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça süre, son ilan tarihini takip eden günden itibaren 15 gün sonra işlemeye başlar (Usul Kanunu, m. 7).

Vergi mahkemelerinde prensip olarak duruşma yapılmaz, dosya üzerinde inceleme yapılır. Fakat uyuşmazlık konusu olan vergi, resim ve harçlar ile bunların zam ve cezalarının toplamı 200.000 lirayı aşması halinde duruşmalı yapılır, duruşma yapılması taraflarca istenebileceği gibi, mahkeme de duruşma yapılmasına karar verebilir (Usul Kanunu, m. 17).

Karara itiraz: Vergi mahkemelerinin kararlarına karşı bir üst yargı merciine karşı itiraz edilebilir. Tek hakimli vergi mahkemelerinde kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde mahkemenin bulunduğu yer yargı çevresindeki Bölge İdare Mahkemesine itirazda bulunur. Bölge İdare Mahkemesinin bu konuda vereceği karar kesindir, başka yargı organlarına itiraz edilemez (m. 45). Tek hakimli vergi mahkemelerinin dışında kalan vergi mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara karşı 60 gün içinde Danıştayda dava açılır (m. 46). Danıştay, Vergi Mahkemesinin vermiş olduğu bu kararı bozarsa, alt mahkeme de eski kararında direnirse, İtilaf, Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, kesin karara bağlanır (m. 49).

Vergi mahkemesinin verdiği karara karşı bir üst mahkemeye itiraz edilmiş olması veya temyiz yoluna gidilmiş olması verilen kararın uygulanmasını durdurmaz. Fakat ilgili kişi teminat gösterirse, itiraz sonucuna kadar kararın infazını durdurmasına mahkeme karar verebilir (m. 52).

Bu bilgi faydalı oldu mu ?