Vesk Nedir

1-)VESK



Eklemek, bir araya getirmek, taşımak, kovmak. Bir fıkıh terimi olarak; Kufeliler'e göre 200 kg'lık bir ağırlık ölçüsü, 60 sa' tutarındaki ağırlık. At, araba, gemi ve benzerlerinin yükü demektir. Çoğulu "evsuk-evsak ve vusuk" gelir.

Irak ekolüne göre 1 vesk = 60, sa'- 6400 dirhemdir. 62400 x 3.200736 = 1.99725926400 gram eder. Bu da yaklaşık 200 kg olur (bk. Ömer Nasuhi Bilmen, İstilahat-ı Fıkhıyye Kamusu, İstanbul 1969 IV, 125 vd).

Vesk ölçeği tarım ürünlerinin nisabını belirlemede kullanılır. Ebu Said el-Hudri (r.a)'ten rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: "Beş ukiyye'den az gümüşte, beş zevd'den az devede ve beş vesk'ten az hububatta zekat yoktur" (Buhari, Zekat, 4; Müslim, Zekat, 1,3; Tirmizi, Zekat, 7). Ebu Yusuf ve İmam Muhammed'e göre, beş vesk'e yani yaklaşık bir tona ulaşmayan taneli bitkilerden ve insanların ellerinde bir yıl kadar kalmayan dayanıksız meyve ve sebzelerden öşür gerekmez (bk. el-Kasani, Bedayiu's-Sanayi', 2. baskı, Beyrut 1394/1974, II, 53 vd.; İbnü'l Hümam, Fethu'l-Kadir,1. Baskı, Mısır 1316/1898, II, 4; İbn Rüşd, Bidayetü'l-Müctehid, Mısır, t.y. I, 245).

Ebu Hanife'ye göre ise insan eliyle öşür arazisinde yetiştirilen tüm tarım ürünlerine dayanıklı olup olmamasına ve miktarına bakılmaksızın öşür gerekir. O, bu konuda şu ayetin genel anlamına dayanır: "Kazandığımız iyilerden ve sizin için topraktan çıkardığınız ürünlerden zekat verin" (el-Bakara, 2/267). Burada ürünle ve miktarı ile ilgili bir ayırım yapılmamıştır.

Hamdi DÖNDÜREN

2-)İmam-ı a'zam'a göre, her sebzenin ve meyvenin, az olsun çok olsun mahsul topraktan alındığı zaman öşrünü vermek farz olur. İmam-ı Ebu Yusuf ile İmam-ı Muhammed'e göre uşr (topraktan alınan mahsulün zekatını) vermek için, topraktan çıkan mahsulün, bir sene dayanıklı olması ve miktarının beş veskten çok olması lazımdır. Fetva, İmam-ı a'zam'a göre verilmiştir. (Abdurrahman İmadi)

Bu bilgi faydalı oldu mu ?