Aba Nedir

1-)Alm. Aba, Dicker Wollstoff, Fr. Bure, Etoffe de laine, İng. Aba, Stout Coarse Woolen cloth. Yünden dokunan, sonra dövülerek veya tepilerek yapılan, kalın, kaba bir kumaş. Bugün memleketimizde pek rastlanmaz. Bazı yörelerimizde çobanlar tarafından giyilen yünün serilip dövülmesiyle yapılan kalın keçe ise kepenek yapımında kullanılır. Kepenek, sırtta taşınan, başlıklı, kalın, paltoya benzeyen kolsuz bir giyecektir. Soğuk ve yağmur geçirmediği ve sıcak tuttuğu için çobanlar tarafından tercih edilir.

Eskiden abadan cübbe, hırka, çakşır ve terlik gibi giyecek de yapılırdı. Bazı tarikatlarda sabır makamında olan dervişlere aba giydirilirdi. O tarikatın mensupları arasında aba giyen dervişin sırtına el ile vurulurdu. Onu her gördükleri yerde sırtına vururlar, o da hareketlere sabr ederek zamanla olgunlaşır, başına gelen çeşitli sıkıntılara katlanarak, sabrı ve razı olmayı öğrenirdi. Bunun için “vur abalıya” sözü meşhur olmuştur.

Aba, fereci sıkıntılardan kurtulmak için giyilir. Bu durum peygamberlerde de vardır.

Hazret-i İbrahim ateşe, hazret-i Yusuf da kuyuya atılırken gömlek giymişler ve sıkıntıdan kurtulmuşlardır. Buna aba yani fereci denmiştir.

2-)Baba kelimesinin çoğulu. Bu kelime, aynı zamanda bir nesilden gelen kimselerin aralarındaki bağlantıyı da göstermektedir. Baba, oğul ve torun arasındaki ilişki gibi. Bunlar ortak bir asıldan gelmiş oldukları gibi, birbirinden husule gelen kimseler arasındaki birleşme olarak bilinen 'neseb'i de teşkil etmiş olmaktadırlar.

Kur'an-ı Kerim'de müşriklerin babalarının dinlerine bağlılıklarını kınayan hükümler belirtilirken "aba" tabiri kullanılmaktadır. Bu husustaki hükümler İslam'ın getirdiği akide açısından büyük bir önemi haizdir. Mekkeli müşriklerin, babalarının ve neseblerinin üstünlükleri ve dinlerine bağlılıklarını dile getirmeleri büyük bir cahili ve ilkel anlayış olarak kabul edilmiştir. İslam'ın, babaların din ve yaşayış tarzlarının yanlış olduğunu, Allah'ın din ve nizamına uyulması gerektiğini belirtmesi ve bu husustaki mesajını bildirmesi üzerine müşrikler bu konudaki aba anlayışlarını ortaya koymuş ve bu anlayışlarından dolayı Kur'an-ı Kerim tarafından kınanmışlardır. İslam, babaya ve ecdada saygıyı kabul etmesine rağmen babaların ve ecdadın Allah'ın din ve emirleri dışında yaşaması halinde Allah'a itaatin dışına çıkacaklarını ve dolayısıyla bu isyanları karşısında onlara itaatin haram olduğunu da yine İslam bildirmektedir. Müşriklerin babalarına itaat etmeyi ileri sürmeleri Hz. Peygamber'in getirdiği Allah'a iman, ahiret ve risalet inancını inkar etmek için babalarına itaat etmeyi ileri sürüyorlardı. Aslında bu, kendilerinin sahip oldukları şirk nizamını korumak, kendi dünyevi saltanat ve yönetimlerine zarar gelmesini istemediklerinden kaynaklanıyordu .

İslam, atalara bağlanmayı, onların yolunu körü körüne taklit etmeyi reddederek vahye dayalı yeni bir akide ve medeniyet getirmiş; bu akide ve nizam ile bütün cahili anlayışları kökünden yıkmıştır. Miras ile ilgili olarak Kur'an-ı Kerim'de ifade edilen aba tabiri için bk. miras mad.

Şamil İA.

3-)Yünden imal edilen kaba bir kumaş. Bu kumaştan dikilen elbise, hırka cinsinden olan giyim eşyalarına da bu ad verilmiştir. Buna "abaye" veyahut "abae" de denmektedir. Oldukça uzun, geniş ve önü açık bir giyecektir. Bu daha çok dervişler ve ilmiye ve dolayısıyla medrese mensuplarının giydikleri, paltoya benzer bir elbise idi. Bu elbisenin özelliği oldukça ucuz ve gösterişsiz olmasıydı. Bu tür elbisenin giyilişinin Hz. Peygamber (s.a.s.) dönemine kadar uzandığından bahsedilir. Aynı zamanda zaruret içinde bulunanların bu tip bir giyimi tercih ettikleri görülmektedir. Zamanla tasavvuf mesleğinin gelişmesi ile aza kanaat edip, sade bir hayatı yaşamaya gayret göstererek Allah'ın rızasına nail olmak arzusu ile bu tür eski ve sade elbise giyimi, sofiler arasında da yayılmıştır. Hz. Peygamber'in de çeşitli hadislerde sade yaşantıyı uygun gördüğü bilinmektedir. (Tirmizi, Zühd, 13). Aynı şekilde Rasulullah'ın keçeden elbise giydiği ve 'aba' cinsinden olan uzun ve geniş bir ihrama büründüğü de nakledilmektedir.

Bütün bunlardan dolayı İslam toplumlarında gösterişsiz giyim, belirli kesimler arasında itibar edilen bir fazilet gibi kabul edilmiştir. Hatta zaman zaman bu durumu kendi menfaatleri için kullanıp; çevrenin gözünü boyamak isteyen riyakar ve açıkgözler türemiştir. Fakat bu davranış, herkes tarafından itibar görmemiş ve güzel kıyafetler içinde yaşayan nice ilim ve gönül adamı, faydalı ve hayırlı çalışmaların yürütücüsü olmuşlardır.

Şamil İA

4-)Abla.

5-)Anne.

6-)Yünün dövülmesiyle yapılan kalın ve kaba kumaş.

7-)Bu kumaştan yapılmış yakasız ve uzun üstlük
Örnek:Abanın kadri yağmurda bilinir. Atasözü

8-)Bu kumaştan yapılmış olan
Örnek:Ayağında bir aba potur vardı. R. N. Güntekin

9-)Dervişlerin giydiği abadan yapılmış, önü açık hırka
Örnek:Aba var, post var, meydanda er yok. Y. K. Beyatlı

10-)Eskiden dervişlerin giydiği yakasız ve bol, uzun üstlük.

11-)Eskiden çeşitli giyeceklerin yapımında kulanılan yünden kaba ve kalın bir tür kumaş.

12-)Ekseriyetle yünden yapılmış, bol giyimli bir libas, elbise. (Peygamber Efendimiz de (A.S.M.) bu libası giyerlerdi.)

13-)Kaba, ahmak kişi.

14-)(Eb. C.) Babalar, pederler. (Osmanlıca'da yazılışı:aba)

15-)Ağırlıklar, yükler, mes'uliyetler. (Osmanlıca'da yazılışı: a'ba)

Bu bilgi faydalı oldu mu ?