Ada Nedir

1-)Alm. Insel (f.), Fr. Ile (f.), İng. Island. Her tarafı sularla çevrili kara parçası. Okyanus, deniz, göl ve her çeşit akarsular içinde ada bulunabilir. Bir kara parçasının ada sayılabilmesi için etrafını çevreleyen denizin etkisinin karanın her yerinde görülmesi lazımdır. Avustralya’da denizin tesiri her tarafında görülmediği için ada sayılmamış ve kıta kabul edilmiştir. Sumatra, Borneo, Madagaskar, Grönland, Britanya, Japonya adaları başlıca büyük adalardır. Adaların toplam yüzölçümü 10 milyon kilometrekare ile Avrupa kıtasının yüzölçümüne yakındır.

Adalar tek adalar ve takım adalar olarak bulunurlar. Kıbrıs tek adadır. Endonezya Devleti ise bir çok adadan meydana gelen bir takım adalar topluluğudur. Meydana gelişlerine göre adalar; kıtalardan ayrılan, mercan, volkanik ve alüvyon adaları olmak üzere dörde ayrılır.

Kıtadan ayrılan adalar: Jeolojik devirlerde kıtalardan koparak meydana gelen veya bazı kara parçalarının çökmesi ile yahut denizlerin yükselerek bazı kara parçalarını kaplamasıyla meydana gelmiş adalardır. Madagaskar adası, jeolojik ikinci zamanda Afrika’dan; Britanya, dördüncü zamanda Avrupa’dan ayrılmıştır. Ege adaları, Ege kıtasının parçalanıp çökmesiyle; Korsika ve Sardunya adaları, Tiran kıtasının parçalanmasıyla meydana gelmiştir.

Mercan adaları: Okyanuslarda çok kalabalık sürüler halinde yaşayan poliplerin çıkardıkları kalkerlerin birikmesinden adalar meydana gelmiştir. Büyük Okyanus ve Hint Okyanusunda bu tip adalara sık rastlanır. Marshall ve Carolin adaları mercan adalarıdır.

Volkanik adalar: Deniz veya göl dibindeki volkanların püskürttüğü lavlar neticesi meydana gelmişlerdir. Batı Akdeniz’deki Stromboli Adası ile Büyük Okyanustaki Hawaii Adaları volkanik adalardır.

Alüvyon adaları: Nehirlerin sürükleme kuvvetinin azaldığı ve dolayısıyle beraberindeki taş parçacıklarını taşıyamadığı yerlerde belirirler. Daha çok nehirlerin ağızlarına yakın kısımlarda meydana gelen bu adaların üstten görünüşü, suyun geldiği tarafı ince olan bir elips şeklindedir. Bunlardan bazılarında ziraat alanları ve yerleşme yerleri kurulabilmektedir. Bu adalardan bazılarının yüksekliği 10 metreyi bulabilir. Fakat ekseri alüvyon adaları zamanla sular altında kalırlar.

Dünya Coğrafyasındaki Başlıca Adalar:

Adı : Yüzölçümü (km2) : Bulunduğu Yer

Grönland : 2.175.000 : Kuzey Buz Denizi

Yeni Gine : 785.000 : Büyük Okyanus

Borneo : 750.754 : Büyük Okyanus

Madagaskar : 587.041 : Hint Okyanusu

Baffin : 476.067 : Kuzey Buz Denizi

Sumatra : 471.000 : Büyük Okyanus

Filipinler : 300.000 : Büyük Okyanus

Yeni Zelanda : 269.000 : Büyük Okyanus

Honşu : 230.000 : Büyük Okyanus

Büyük Britanya : 229.720 : Atlas Okyanusu

Ellesmere : 212.688 : Kuzey Buz Denizi

Victoria : 212.198 : Kuzey Buz Denizi

Sulavesi : 189.033 : Büyük Okyanus

Cava : 126.400 : Büyük Okyanus

Küba : 114.524 : Atlas Okyanusu

Newfoundland : 110.681 : Atlas Okyanusu

Luzon : 104.687 : Büyük Okyanus

İzlanda : 102.829 : Atlas Okyanusu

Mindanao : 98.681 : Büyük Okyanus

Moluk Adaları : 86.285 : Büyük Okyanus

İrlanda : 84.000 : Atlas Okyanusu

Novaya Zemiya : 82.600 : Kuzey Buz Denizi

Hokkaido : 78.508 : Büyük Okyanus

Sahalin : 73.290 : Büyük Okyanus

Tasmanya : 68.332 : Büyük Okyanus

Banks : 67.600 : Kuzey Buz Denizi

Sri Lanka : 65.610 : Hint Okyanusu

Svalbard : 62.423 : Kuzey Buz Denizi

Bismarck Takımadaları : 58.800 : Büyük Okyanus

Devon : 54.029 : Kuzey Buz Denizi

Melville : 42.395 : Kuzey Buz Denizi

Souhampton : 40.663 : Kuzey Buz Denizi

Tayvan : 35.961 : Büyük Okyanus

Kyuşu : 35.660 : Büyük Okyanus

Hainan : 33.670 : Büyük Okyanus

Prince of Wales : 33.229 : Atlas Okyanusu

Vancouver : 32.137 : Büyük Okyanus

Sicilya : 25.210 : Akdeniz

Somerset : 24.268 : Kuzey Buz Denizi

Sardinya : 24.084 : Akdeniz

Kuril Adaları : 20.000 : Büyük Okyanus

Yeni Kaledonya : 19.103 : Büyük Okyanus

Fiji : 18.272 : Büyük Okyanus

Hawaii : 16.500 : Büyük Okyanus

Vanuatu (Yeni Hebridler) : 14.760 : Atlas Okyanusu

Bahamalar : 13.935 : Atlas Okyanusu

Falkland Adaları : 11.960 : Atlas Okyanusu

Jamaika : 10.991 : Atlas Okyanusu

Cape Breton : 10.300 : Atlas Okyanusu

Kıbrıs : 9.251 : Akdeniz

Porto Riko : 8.897 : Atlas Okyanusu

Korsika : 8.720 : Akdeniz

Girit : 8.259 : Akdeniz

Rodos : 1.398 : Ege Denizi

2-)Deniz veya göl suları ile çevrilmiş küçük kara parçası, cezire
Örnek:İnziva yerim bazen limanda bir şileptir, bazen bir ada. R. H. Karay

3-)Trafiğe açık bir yol üzerinde sola dönüşleri sağlayan, sağ tarafta veya yol ortasında yer alan çizgilerle veya kaldırım taşıyla ayrılmış alan.

4-)Çevresi yollarla belirlenmiş olan arsa ve böyle bir arsayı kaplayan yapılar topluluğu.

5-)Deniz ve göllerde, her yanından sularla çevrili kara parçası.

6-)Hat boyunca devam eden papilin iki papil h

7-)dört tarafı sularla çevrili kara parçası

8-)Gr : Kendinden sonra gelen ismi cerreder. Harf-i cerr'dir. "...den başka, ...den gayrı" manasına gelir. (Bak: Maada)

9-)(Adüv. C.) Düşmanlar. (Osmanlıca'da yazılışı: a'da)

10-)ada

Bu bilgi faydalı oldu mu ?