Bain Talak Nedir

1-)BÂÎN TALAK



Yeniden bir mehir tesbit ederek nikah kıymadıkça karı ile koca arasındaki evlilik bağını kesip onları biribirinden ayıran ve nikahtan doğan karşılıklı hak ve görevlere derhal son veren boşama türü.

Bain talakın üç şekilde meydana geldiğinde İslam hukukçuları ittifak etmişlerdir (İbn Rüşd, Bidayetü'l Müctehid, II, 61):

1- Nikahtan sonra fakat cinsi münasebette bulunmadan ve sahih halvet olmadan yapılan boşama.

2- Üç talak ile yapılan boşama,

3- Kadının isteği ile bir bedel karşılığında anlaşarak yapılan boşama,

Hanefiler, kinayeli veya mübalağa ve şiddet ifade eden sözlerle yapılan boşamayı da bain talak sayarak, maddeyi dörde çıkarmışlardır (Hayreddin Karaman, M. İslam Hukuku, I, 303)

Bain talak, beynunet-i* suğra (küçük ayrılık) ve beynunet-i kübra (büyük ayrılık) olmak üzere iki kısma ayrılır. Buna hürmet-i hafife ve hürmeti galiza da denir. Bir veya iki talak ile meydana gelen bain talaka beynunet-i suğra; üç talak ile meydana gelen bain talaka da beynunet-i kübra adı verilir.

Eşini ric'i (dönülebilen) talak ile boşamış olan bir kimse, iddet müddeti (üç ay) içerisinde kararından vazgeçip evine dönmezse, bu boşama bain talaka dönüşür ki, tekrar evlenmek isteseler, mehir ve nikah gerekir.

Beynunet-i suğra ile boşanan eşler, derhal boşanmış olduklarından birbirine mirasçı olamazlar. Koca, karının hakkı olan mehirini henüz vermemiş ise hemen ödemesi gerekir.

Bain (bir veya iki) talakla karısını boşamış olan kimse, karısı başka biriyle evlenmeden, yeni bir mehir ve yeni bir akidle onunla tekrar evlenebilir. Beynunet-i kübra (üç talak) ile boşayan kimse ise, kadın başka biriyle evlenmeden, onunla tekrar evlenme hakkına sahip değildir (Seyyid Sabık, Fıkhü's-Sünne, II, 277). Bu konuda Kur'an-ı Kerim'de: "Boşama iki defadır. Ondan sonrası ya iyilikle tutmak veya güzellikle salmak vardır... Bundan sonra kadını tekrar boşarsa, kadın başka biriyle evlenmedikçe kendisine helal olmaz" (el-Bakara, 2/229-230), buyurulmaktadır.

İki veya üç defa yapılan boşamaların aynı anda veya ayrı ayrı zamanlarda yapılması önemlidir. Normal olarak boşamaların ayrı ayrı zamanlarda yapılması gerekir. Başka bir deyimle bir iddet müddetinde yani üç ayda bir defa boşama yapılır. Üç ay geçtikten sonra ikinci defa boşar. Bir üç ay geçtikten sonra tekrar üçüncü defa da boşarsa, beynunet-i kübra meydana gelmiş olur. İslam hukukçuları bu konuda görüş birliğine varmışlardır. Fakat, bir anda iki veya üç talak ile boşama yapılırsa, iki ve üç talak meydana gelir mi yoksa bu, bir talak mı sayılır hususunda görüş ayrılıkları vardır. Bazıları yukarıda geçen ayetin zahirini delil göstererek, bir anda iki defa boşarsa iki, üç defa boşarsa üç sayılır derken; diğerleri de bir anda iki veya üç defa yapılan boşamalar bir talak hükmündedir demişlerdir. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.s.) ve Hz. Ebu Bekir devrinde ve Hz. Ömer'in ikinci yılına kadar, aynı anda yapılmış olan iki üç veya daha fazla boşamalar, bir talak kabul edilmiştir (İbn Rüşd, a.g.e., II, 61). Dinde kolaylık esas olduğuna göre, toplumun temelini oluşturan aile yuvasının dağılmasını önlemek için, aynı anda yapılan iki, üç veya daha fazla boşamaların bir talak sayılmasında fayda vardır. Bununla kadının mağduriyeti önleneceği gibi pişmanlık kapısı da kapatılmamış olur.

Osman ESKİCİOĞLU

2-)

Yeniden bir mehir tesbit ederek nikah kıymadıkça karı ile koca arasındaki evlilik bağını kesip onları biribirinden ayıran ve nikahtan doğan karşılıklı hak ve görevlere derhal son veren boşama türü.

Bain talakın üç şekilde meydana geldiğinde İslam hukukçuları ittifak etmişlerdir (İbn Rüşd, Bidayetü'l Müctehid, II, 61):

1- Nikahtan sonra fakat cinsi münasebette bulunmadan ve sahih halvet olmadan yapılan boşama.

2- Üç talak ile yapılan boşama,

3- Kadının isteği ile bir bedel karşılığında anlaşarak yapılan boşama,

Hanefiler, kinayeli veya mübalağa ve şiddet ifade eden sözlerle yapılan boşamayı da bain talak sayarak, maddeyi dörde çıkarmışlardır (Hayreddin Karaman, M. İslam Hukuku, I, 303)

Bain talak, beynunet-i* suğra (küçük ayrılık) ve beynunet-i kübra (büyük ayrılık) olmak üzere iki kısma ayrılır. Buna hürmet-i hafife ve hürmeti galiza da denir. Bir veya iki talak ile meydana gelen bain talaka beynunet-i suğra; üç talak ile meydana gelen bain talaka da beynunet-i kübra adı verilir.

Eşini ric'i (dönülebilen) talak ile boşamış olan bir kimse, iddet müddeti (üç ay) içerisinde kararından vazgeçip evine dönmezse, bu boşama bain talaka dönüşür ki, tekrar evlenmek isteseler, mehir ve nikah gerekir.

Beynunet-i suğra ile boşanan eşler, derhal boşanmış olduklarından birbirine mirasçı olamazlar. Koca, karının hakkı olan mehirini henüz vermemiş ise hemen ödemesi gerekir.

Bain (bir veya iki) talakla karısını boşamış olan kimse, karısı başka biriyle evlenmeden, yeni bir mehir ve yeni bir akidle onunla tekrar evlenebilir. Beynunet-i kübra (üç talak) ile boşayan kimse ise, kadın başka biriyle evlenmeden, onunla tekrar evlenme hakkına sahip değildir (Seyyid Sabık, Fıkhü's-Sünne, II, 277). Bu konuda Kur'an-ı Kerim'de: "Boşama iki defadır. Ondan sonrası ya iyilikle tutmak veya güzellikle salmak vardır... Bundan sonra kadını tekrar boşarsa, kadın başka biriyle evlenmedikçe kendisine helal olmaz" (el-Bakara, 2/229-230), buyurulmaktadır.

İki veya üç defa yapılan boşanmaların aynı anda veya ayrı ayrı zamanlarda yapılması önemlidir. Normal olarak boşanmaların ayrı ayrı zamanlarda yapılması gerekir. Başka bir deyimle bir iddet müddetinde yani üç ayda bir defa boşama yapılır. Üç ay geçtikten sonra ikinci defa boşar. Bir üç ay geçtikten sonra tekrar üçüncü defa da boşarsa, beynunet-i kübra meydana gelmiş olur. İslam hukukçuları bu konuda görüş birliğine varmışlardır. Fakat, bir anda iki veya üç talak ile boşama yapılırsa, iki ve üç talak meydana gelir mi yoksa bu, bir talak mı sayılır hususunda görüş ayrılıkları vardır. Bazıları yukarıda geçen ayetin zahirini delil göstererek, bir anda iki defa boşarsa iki, üç defa boşarsa üç sayılır derken; diğerleri de bir anda iki veya üç defa yapılan boşamalar bir talak hükmündedir demişlerdir. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.s.) ve Hz. Ebu Bekir devrinde ve Hz. Ömer'in ikinci yılına kadar, aynı anda yapılmış olan iki üç veya daha fazla boşamalar, bir talak kabul edilmiştir (İbn Rüşd, a.g.e., II, 61). Dinde kolaylık esas olduğuna göre, toplumun temelini oluşturan aile yuvasının dağılmasını önlemek için, aynı anda yapılan iki, üç veya daha fazla boşamaların bir talak sayılmasında fayda vardır. Bununla kadının mağduriyeti önleneceği gibi pişmanlık kapısı da kapatılmamış olur.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?