Ebu Turab Nedir

1-)EBÛ TURÂB



"Toprak babası -veya- sahibi" anlamında Hz. Ali'ye Rasulullah (s.a.s.) tarafından verilmiş bir künye.

Hz. Ali (r.a.), bu künyeyi çok severdi; fakat, zamanla bu künyenin ona ait olduğu unutulduğundan veya yeni müslüman olanlar tarafından bilinmediğinden Emeviler döneminde bir zaman hutbelerde bu künye anılarak kendisine sövülürdü. İmam-ı Müslim'in rivayetine göre (Müslim, Fezailü's-Sahabe, 2409) Mervan'ın ailesinden Medine'ye vali tayin olunan biri Sahabe'den Sehl bin Sa'da gelerek, Hz. Ali'ye sövmesini ister. Hz. Sehl'in çekinmesi üzerine ise, "Allah, Ebu Turab'a lanet etsin deyiver" der. Sehl Hazretleri ise, "Ali'nin Ebu Turab kadar hoşlandığı hiçbir isim yoktu. Bu ismin verilmesine sebep olan hadise ise şudur" diye cevap verir ve hadiseyi şöyle anlatır:

"Rasulullah (s.a.s.) bir gün kızı Fatıma (r.anha)'nın evine geldi ve Ali'yi evde bulamadı. 'Amcamın oğlu nerede?' diye sorunca, sevgili kızından, 'Aramızda birşey geçmişti. Bunun üzerine gündüz uykusunu yanımda uyumadı da çıkıp gitti' cevabını aldı. Rasulullah da birine, 'Git bak, Ali nerede?' buyurdu. Mescid'de uyuduğu haberini alınca, Mescid'e varıp, Ali'yi yan tarafına yatmış, ridası bir yanından sıyrılmış ve vücudu toprağa bulanmış şekilde buldu da, 'Ebu Turab kalk, Ebu Turab kalk' diye bedenindeki toprağı silkelemeğe başladı."

Bu isimle ilgili olarak kaynaklarda şöyle bir rivayete daha rastlıyoruz:

Ammar bin Yasir der ki: "Uşeyre gazasında Ali bin Ebı Talib'le iki yoldaştık. Rasulullah (s.a.s.) Uşeyre'de konaklayınca Müdlicoğulları'ndan bazılarının su ve hurma işinde çalıştığını gördük. Ali'nin isteği üzerine bir müddet onları seyrettik ve sonra uyuyakalmışız; Sonra, Rasulullah gelip bizi uyarıncaya kadar orada kaldık. Rasulullah (s.a.s.) Ali b. Ebi Talib'i topraklara bulanmış görünce "Ne oldu sana ey Ebu Turab?" dedi ve "Size en şakı iki kişiyi bildireyim mi? Biri, Salih Aleyhisselam'ın devesini kesen Semud'un Uheymiri; diğeri de, ey Ali, seni şöylece vuracak olandır" buyurup, elini Ali'nin başına koydu ve neresine kadar kana bulanacağını da sakalını tutarak işaret etti" (İbn Hişam, es-Sıre, I-II; 600-601). Bu hadise İbn Hanbel, Hakim, Tabefi, İbn Kesir, Heysemi, Taberani ve Bezzar gibi hadisçi ve tarihçilerce de sahih olarak rivayet edilmiştir.

Her iki rivayetin de sahih olması, Rasulullah'ın yeri geldikçe Hz. Ali'ye "Ebu Turab" diye hitab ettiğini göstermektedir. Bu künyeden Şii müslümanlar birtakım manalar çıkarıp, bazı sonuçlara varıyorlarsa da, bu künyenin Hz. Ali (r.a.) hakkında büyük bir iltifat ve belki de hayatı ve şahsiyetiyle ilgili birtakım haber ve sırlar ihtiva ettiği söylenebilir.

Ali ÜNAL

Bu bilgi faydalı oldu mu ?