Evliya Nedir

1-)Allahü tealaya yakın ve sevgili kimseler. Arapça olan evliya kelimesi, veli kelimesinin çoğuludur. Evliyaya, “evliyaullah” da denir.

Evliya, Allahü tealanın razı olduğu şeyleri yapan, O’nun sevgisini yani rızasını kazanan, peygamberlerin gösterdiği doğru yolda bulunan zatlardır. Bunların inançlarında hiçbir bozukluk olmadığı gibi, ibadetleri de devamlıdır. Nefsin arzularından olan menfaat düşkünlüğü, bencillik, kin, hırs, insanlara kötü muamele bunlarda bulunmaz. Devamlı güleryüzlü olup, dünyada kimseye düşmanlık beslemezler. Allah için çalışırlar. O’nun için uğraşırlar. Zenginlikleri varsa O’nun yolunda harcarlar, kerametlerini hiç göstermek istemezler. Cömerttirler. Kur’an-ı kerimde mealen şöyle buyruldu: “Biliniz ki, Allahü tealanın evliyası için azab korkusu, nimetlere kavuşamama üzüntüsü yoktur.” (Yunus suresi: 62)

Peygamber efendimize Eshab-ı kiramdan evliyanın ne olduğu sorulduğunda buyurdular ki:

Onlar öyle kişilerdir ki; görüldükleri zaman Allahü teala hatırlanır. Allahü tealanın öyle kulları vardır ki, onlara nebiler ve şehidler imrenirler. Allah için severler. Yüzleri nurludur ve nurdan minberler üzerindedirler. İnsanlar korktuğu zaman korkmazlar, üzüldükleri zaman da üzülmezler.

Onlarla beraber bulunanlar şaki (Cehennemlik) olmaz.

Allahü tealanın lütfu ve ihsanı olarak bunlara, herkeste bulunmayan bazı haller yani kerametler verilebilir. Bir anda uzak mesafelere gitme, aynı zamanda birkaç yerde bulunmaları, hastaların bunların dualarıyla iyi olmaları, kalplerden geçen düşüncelerin açıktaymış gibi görünmesi evliya kerametlerinden bazılarıdır. Keramet haktır. Yalnız, velinin keramet göstermesi lazım değildir. Bunlar kerametlerinin açığa vurulmasından sıkılırlar, utanırlar, göstermek istemezler. Allahü tealanın verdiği nimetleri Müslümanların görmesi İslamiyete olan bağlılıklarının kuvvetlenmesi için yeri ve zamanı geldiğinde keramet gösterirler. Veli öldüğü zaman kerameti kesilmez. Bunun için Müslümanlar Allahü tealanın sevdiği bu temiz insanları vasıta ve vesile ederek, araya koyarak türbelerinin başında veya başka yerlerde dua ederler. Yalnız bu esnada dikkat edilmesi gereken önemli husus evliya vesile edilerek, Allahü tealadan istenmesidir. Evliyadan istenmez. Bunun içindir ki, mesela üç İhlas, bir Fatiha-i şerif okuyup veli zatın ruhuna hediye edilir, bağışlanır. Sonra dua ederken, veliye; “Bana şunu ver, benim şu işimi yap.” denmez. “Ya Rabbi! Bu velinin, bu mübarek zatın, bu sevgili kulunun hürmetine şu dileğimi kabul eyle.” veya “Şu işimin olmasını nasib eyle.” denir.

2-)1. Dostlar.

Kur'an-ı kerimde mealen buyruldu ki:

Mü'minler (inananlar), mü'minleri bırakıp da kafirleri (inanmıyanları) evliya edinmesin. (Âl-i İmran suresi: 28)

2. Allahü tealanın sevgili kulları, nefsin esaretinden kurtulup, sözleri, işleri ve hareketleri İslamiyet'e uygun olanlar, devamlı Allahü tealayı hatırlayıp, ananlar.

Kur'an-ı kerimde mealen buyruldu ki:

Biliniz ki, Allahü tealanın evliyası için azab korkusu ve nimetlere kavuşmamak üzüntüsü yoktur. (Yunus suresi: 62)

Allahü teala buyurdu ki: "Evliyamdan birine düşmanlık eden, benimle harb etmiş olur..." (Hadis-i kudsi-Buhari)

Evliya görülünce, Allahü teala hatırlanır. (Hadis-i şerif-Hilyet-ül-Evliya).

Evliyanın alameti üçtür:Birincisi, derecesi yükseldikçe tevazusu, alçak gönüllülüğü artar. İkincisi, elinde imkan bulunduğu halde dünyaya değer vermez. Üçüncüsü, intikam almaya gücü yettiği halde merhametli ve insaflı davranarak intikam almaz. (Ebu Abdullah Seczi)

Bir kimse velilik mertebesine ulaşsa, onun üzerine Hak tealanın bir perde örtmemesi, onu halkın gözünden gizlememesi mümkün değildir. "Evliyam kubbelerim altında (saklı)dır. Onları benden gayrısı tanıyamaz." hadis-i kudsisinin manası da budur. Burada bildirilen "Kubbeler", beşeriyyet sıfatlarıdır. Pamuktan veya başka maddelerden dokunmuş perde değildir. İnsanlık sıfatları öyle bir şeydir ki, o velide, Hak teala hazretleri açık bir kusur kılar veya bir hünerini ayıp suretinde gösterir. "Onu Allah'tan başka kimse tanıyamaz." demek, "İçi ilahi irade nuru ile dolu olmayan kimseler o veliyi anlıyamaz" demektir. Ancak o nur ile nurlanan kimseler anlayabilir. (Alaüddevle Semnani)

Evliyanın sohbetine kavuşan, şeytanın elinden kurtulur, her an Allahü teala ile beraber olur. (Yahya bin Muaz)

Allahü tealanın evliyası büyük günah işlemekten mahfuzdurlar, korunmuşlardır. (Kuşeyri)

Evliyanın huzuruna boş olarak gelmelidir ki, dolu olarak dönülebilsin. Onların acıması, ihsanda bulunması için, boş olduğunu bildirmek lazımdır. Böylece feyz, ihsan yolu açılır. (İmam-ı Rabbani)

3-)Eren, ermiş, veli.

4-)Yatır
Örnek:Yeşil sarıklı evliya yataklarının huzurunda gibiyim. R. H. Karay

5-)Erenler, ermişler.

6-)Koruyanlar, himaye edenler.

7-)Allah'a yakın olanlar.

8-)1. velil 2. allah'ın dostları. 3. iman edip salih amel işleyenl 4. allah yolunda mallan ve canlarıyla cihad edenl 5. allah'ın emaneti olan dinini ve hükümlerini yeryüzünde tevelli ederek korumaya çalışanlar.

9-)(Veli. C.) Veliler. Nefsine değil, daima Cenab-ı Hakk'ın rızasına tabi olmağa çalışan, ibadet ve taatta, takva ve riyazatda çok yüksek mertebelere ulaşıp Allahın (C.C.) mahbubu ve karibi olan büyük ve ender zatlar. (Bak: Veli)

Bu bilgi faydalı oldu mu ?