Ferid Kam Biyografisi
Ferid Kam : şâir, yazar. 1864 senesinde İstanbul’da doğdu. 1944’te Ankara’da vefât etti. Asıl adı Ömer olup, askerî doktorlardan Ahmed Muhtar Paşanın oğludur. İlk tahsilini Beylerbeyi Rüşdiyesinde yaptı.Özel hocalardan, Arapça, Farsça ve Fransızca dersleri aldı. İki sene Nüzhet Efendi’den ders okudu. Bu arada câmi derslerine devâm etti. 1905’te M. Âsım Efendiden icâzet aldı.
1887’de Hâriciye Nezâreti tercüme odasına mülâzım olarak girdi. 1888’de Fransızca muallimi oldu. 1914 senesinde Süleymaniye Medresesi Felsefe-i Umûmiye Târihi müderrisliğine, 1918’de Dârul-Hikmet-il-İslâmiyye üyeliğine tâyin edildi.1919’da Edebiyât Fakültesi, 1924’te Dârülfünûn’da İran Edebiyâtı müderrisi oldu. 1933 senesine kadar bu görevde kaldı. 1943 senesinde Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde aynı kürsüye öğretmen olarak tâyin edildi.
Ferid Kâm, büyük bir araştırma ve okuma arzusuyla doluydu. Türk, Fars ve Arap edebiyâtını derinliğine inceledi. Acem taklidinden kurtulamayan Osmanlı şâirlerini tenkid etti. Edebiyât, felsefe, kimyâ, kelâm, din ve târih konularında çalışmalar yaptı. Şiirlerinde; mesnevî, gazel ve kıt’a gibi nazım şekillerini kullandı. Eserlerinde; dinsizliğin mahzurlarını, kazâ ve kader meselelerini anlattı ve materyalist görüşleri şiddetle tenkid etti.
Köprülü Fuâd, İzmirli İsmâil Hakkı, ŞerâfeddinYaltkaya, MehmedAli Aynî ve akradaşlarının; “... Din eski şekillere bağlı kalamaz. Türk Demokrasisinde, din de muhtaç olduğu inkişâfı göstermelidir. Câmilere, elbise askıları, sıralar konmalı, içeriye ayakkabı ile girilmelidir.İbâdet lisânı Türkçe olmalı; âyetler, hutbeler Türkçe okunmalıdır.Câmilere müzik âletleri konmalıdır. Hutbeleri imâmlar değil din filozofları okumalıdır... vb.” şeklinde hazırlanan rapora imzâ atmalarını eleştirmiş ve bu rapora şiddetle karşı çıkanlardan biri olmuştur.Onların reformist, yenilikçi hareketlerini tenkid etmiştir.
Ferid Kâm, 1889’da Fatma Rukiyye Hanımla evlenmiş ve bu evlilikten 3 kız ile iki oğlu olmuştur.
Eserleri:
Türrehât, Âsâr-ı Edebiye Tetkikâtı Dersleri,Şerh-i Mütûn, İran Edebiyâtı, Dînî Felsefî Müsâhabeler, Vahdet-i Vücûd, Kınalızâde Ali Çelebi, Felsefe Târihi Notları, Ceride-i İlmiye, İlm-i Ahlâk.
Ferid Kam : Ferid Kam şair, yazar
1864 yılında İstanbul’da doğdu. 1944’te Ankara’da vefât etti. Asıl adı Ömer olup, askerî doktorlardan Ahmed Muhtar Paşa'nın oğludur. İlk tahsilini Beylerbeyi Rüşdiyesinde yaptı.Özel hocalardan, Arapça, Farsça ve Fransızca dersleri aldı. İki sene Nüzhet Efendi’den ders okudu. Bu arada câmi derslerine devâm etti. 1905’te M. Âsım Efendiden icâzet aldı.
1887’de Hâriciye Nezâreti tercüme odasına mülâzım olarak girdi. 1888’de Fransızca muallimi oldu. 1914 senesinde Süleymaniye Medresesi Felsefe-i Umûmiye Târihi müderrisliğine, 1918’de Dârul-Hikmet-il-İslâmiyye üyeliğine tâyin edildi.1919’da Edebiyât Fakültesi, 1924’te Dârülfünûn’da İran Edebiyâtı müderrisi oldu. 1933 senesine kadar bu görevde kaldı. 1943 senesinde Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde aynı kürsüye öğretmen olarak tâyin edildi.
Ferid Kâm, büyük bir araştırma ve okuma arzusuyla doluydu. Türk, Fars ve Arap edebiyâtını derinliğine inceledi. Acem taklidinden kurtulamayan Osmanlı şâirlerini tenkid etti. Edebiyât, felsefe, kimyâ, kelâm, din ve târih konularında çalışmalar yaptı. Şiirlerinde; mesnevî, gazel ve kıt’a gibi nazım şekillerini kullandı. Eserlerinde; dinsizliğin mahzurlarını, kazâ ve kader meselelerini anlattı ve materyalist görüşleri tenkid etti.
1889 yılında Fatma Rukiyye Hanım'la evlendi. Bu evlilikten üç kızı ile iki oğlu oldu.
ESERLERİ:
Türrehât, Âsâr-ı Edebiye Tetkikâtı Dersleri,Şerh-i Mütûn, İran Edebiyâtı, Dînî Felsefî Müsâhabeler, Vahdet-i Vücûd, Kınalızâde Ali Çelebi, Felsefe Târihi Notları, Ceride-i İlmiye, İlm-i Ahlâk.HAKKINDA YAZILANLAR
Mahfil Dergisi
Dinî, ilmî, edebî dergi.
Zilkade 1338 - Ramazan 1344 (Temmuz 1920 - Mart 1926) tarihleri arasında altmış sekiz sayı yayımlanmıştır.
Tâhirül-mevlevî, Ferid Bey ve Karahisarlı Ahmed Efendi tarafından kurulmuş olmasına rağmen hem para hem yazı yükü büyük oranda sahibi, müdürü ve muharriri görünen Tâhirülmevlevî'nin üzerinde kalmıştır.
Derginin adı bazı kaynaklarda Mahfel olarak geçmekteyse de onuncu sayısında yayımlanan "Manfel mi Mahfil mi" başlıklı yazıda derginin adının Mahfil olduğu belirtilerek konuya açıklık getirilmiştir.
Başlık altında kendini "dinî, ilmî, edebî, içtimaî mecmûa-i İslâmiyye" olarak tanımlayan dergide bu konulardan başka tarih, intikâd, fen, felsefe, tasavvuf gibi bölüm başlıkları da bulunmaktadır. Yayın politikasını ifade eden, "Yazarın şahsiyeti değil yazının ehemmiyeti nazarı dikkate alınır" ifadesine başlık klişesi içinde yer verilmiştir.
Tâhirülmevlevî'den (Tahir Olgun) başka belli başlı yazarları arasında Ferid (Kam). Aksekili Ahmed Hamdi, Suûdülmevlevî, İskilipli Mehmed Atıf, Mehmed İzzet, Tokadîzâde Şekib, Şeyh Abdülbâki (Baykara), Muhiddin Râif (Yengin), Hüseyin Vassâf, Erkân-ı Harbiyye Kaymakamı Miralay Abdurrahman, Bergamalı Cevdet, Reşid Mazhar, Ahmed Remzi Akvürek), Ödemişti M. Muammgr. îhsan Mahvi ve Mazhar Osman (Usman) bulunmaktadır.
Mevlevîmeşrep bir havanın kendini hissettirdiği Mahfil'de Tâhirülmevlevî o ayın dinî aktüalitesinden hareket ederek “Zebh-i İsmâil”, “Vakfe-i Arafât”, “Rebîülevvel ve Mevid-i Şerif, "Şa'bânü muazzam, Leyle-i Berâe, Surre-i Hümâyun, Mahya, Yevm-i Şek", "Ramazân-ı Şerif ve Oruç", "Bayram Namazı", "Yeni Sene ve Hicrî Tarih", "Muharrem ve Matem". "Na't-ı Şerif" gibi başlıklar taşıyan şiirler ve dinî-kültürel hayata ilişkin yazılar yazmıştır.
Ferit Kam'ın, Dârülfünun'da verdiği "âsâr-ı edebiyye tedkikati" derslerine ait notlarından "Vezn-i Aruz ile Arap Acem Edebiyatına Dair Bir İki Söz", "Arap Romanları", "Câhiliye Asarından Birkaç Numune", "İran Edebiyatı" gibi bölümlerle "Edebiyyât Sûfiyye" ve "Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî" gibi yazılan yayımlanmıştır.
Dinî inançları zedeleyici yazı ve gelişmelerin de konu edildiği dergide Tâhirül-rnevlevî, Dârül-muallimîn'de Doktor Cevdet Nasûhî tarafından verilen bir konferansa "Mâhud Hezeyan Konferansı" ve Abdullah Cevdet'in Bahaîlik lehindeki yazısına karşı "Benî Kurayza Meselesi" adlı makalelerle cevap vermiştir.
Ayrıca Tedkik-i Müellefât-ı Osmânî Heyeti ile "resm-i Osmânî" konusunda çıkan anlaşmazlığa dair yazdığı seri yazılarla tartışmalara girmiş, bunlardan ilki dolayısıyla hakkında dava açılmıştır.
İskilipli Mehmed Atıf in Cenab Şahabeddin'in Peyâm-i Sabâh'ta yayımlanan "Yarınki Efkâr-ı İslâmiyye" yazısına verdiği cevaplar ve "Oruç Meselesi Hakkında Cevap" adlı makalesi de aynı bağlamdaki yazılardandır.
Dergide dikkati çeken diğer yazıiar arasında Mehmed Ali Aynî'nin "Kur'ân-ı Ke-rim'in Tercümesi Meselesi", Aksekili Ahmed Hamdi'nin "Gazzâlî'nin Ruh Hakkındaki Telakkıyâtı", Mehmed İzzet'in "Hakîkat-ı Mahza ve Aynştayn", "Ulûm-i Riyâziyye ve Ulûm-ı Hey'et", "İlm-i Hey'et ve İnsanlar", "Feza ve Semâ", Bergamalı Cevdet'in bir seri oluşturan "Tefsirler ve Müfessİrler", Şerefeddin'in (Yaltkaya) "Felsefe-i Kadîmeden Birkaç Yaprak", Muhiddin Râif in "İngiliz Sünûhât-ı Edebiy-yesi Numunelerinden", Reşid Mazhar'ın "Anatole France'ın Vefatı Münasebetiyle", "Monsieur Lucien Bois Cenapları ile Mülakat", Mahfil imzasıyla "Yeni Telemak Tercümesi ve Fenelon", Erkân-ı Harbiyye Kaymakamı Miralay Abdurrahman'ın "Yeni Bir Mu'cize-i Kur'ân" ile bir seri oluşturan "Arzın Son Günü", Ödemişli Muammer'in "Edebiyatta Teceddüd". Sadî'nin "Âlem-i İslâm Salnamesi"; Mazhar Osman'ın "Keyif Veren Zehirler"! bulunmaktadır.
Şahıslar ve eserleri üzerine yazılmış makalelerin de önemli bir yer tuttuğu Mahfil'de Mehmed Esad Dede, Osman Nevres, Osman Şems, Avni Bey (Yenişehirli), Salih Zeki, Ali Emîrî Efendi, Karahisarlı Ahmed Dede, Müneccimbaşı Hüseyin Hilmi Efendi, Kamil Flamaryon bu tür yazılara konu olan isimlerden bazılarıdır.
Mahfil için dönemin yerli ve yabancı basınında bazı yazılar kaleme alındığı, dergideki haber ve iktibaslardan anlaşılmaktadır.
Peyâm-ı Sabâh'ta Ali Kemal ve Cenab Şahabeddin'e ait övücü İki yazı, Vakit gazetesinde ise aleyhte bir yazı çıkmıştır.
Paris'te yayımlanan Revue du monde musulman dergisi bir sayısında Mahfil sayılarını içeriğiyle tanıtmıştır.
Mahlil'de zaman zaman bu dergiden çevrilen yazılara öa yer verilmiştir.
Genel olarak on altı veya yirmi, bazı sayılan sekiz veya yirmi dört sayfa olarak hicri ay başlarında yayımlanan dergi, okuyucularına Hint Masalları ve Şeyh Galib'in Hüsn ü Aşk'ını forma forma ek olarak vermiş, 11 ve 23. sayılan da ramazan sayısı olarak çıkmıştır. Sürekli bir tiraj problemi olan dergide zaman zaman satışların 150-200'ü aşmamasıyla ilgili şikâyetlere yer verilmiştir.
Mahfil, birleştirilerek çıkarılan 32 ve 33.sayılar dışında 67. sayısına kadar düzenli yayımlanmıştır.
Tâhirülmevlevî'nin Ankara İstiklâl Mahkemesi'nce tutuklu olarak yargılandığı üç ay boyunca neşredilmemiş, onun suçsuz bulunup serbest kaiınca çıkardığı 68. sayıdan sonra ise tamamen kapanmıştır.
Dergi üzerine bazı lisans tezleri yanında Zekeriya Kantaş Mahfil Dergisi: İnceleme, Tahlilî Fihrist adlı bir yüksek lisans tezi hazırlamıştır.
Bu bilgi faydalı oldu mu ?
