Haç Nedir

1-)Alm. Kreuz (n), Fr. Croix (f), İng. The cross. Hıristiyanlık dininin bir remzi (sembolü); birbirini dik olarak kesen iki doğrunun meydana getirdiği şeklin adı. Ermenice “khaç”tan gelir. Kullanıldığı şekil ve yerlere göre değişik isimler alır. Kolları gama şeklindeki “gamalı haç”, Nazi Almanyasının sembolüdür. Latin haçının dikey kolu öbüründen daha uzundur. Lorraine haçının, yatay kolları birbirine eşit değildir. Malta şövalyelerinin taşıdıkları Malta haçının kollarının uçları yassı ve geniştir. Eşit uzunlukta dört koldan meydana gelen haça ise Yunan haçı denir.

Eski Mısır’da ruhun ebediliği, kulplu haçla sembolleştirilmiştir. Hıristiyanlıktaki haç, hazret-i Îsa’ya yapılan işkencenin, dolayısıyle de kurtarmanın alametidir. Hıristiyanlar arasında hazret-i Îsa’nın çarmıha gerildiği, yayılmış bir inanç olmasına rağmen bu doğru değildir. Kur’an-ı kerim, hazret-i Îsa’nın göğe çıkarıldığını açıkça haber vermektedir. Çarmıha haç şeklinde gerilerek öldürülen kimse Yehuda idi. Dininden dönerek, ufak bir menfaat karşılığı, hazret-i Îsa’yı Romalılara haber veren Yehuda’nın şeklini Allahü teala, hazret-i Îsa’nın şekline çevirdi. Romalı askerler, Yehuda’yı yakalayıp valiye götürdüler. Yehuda, kendisinin Îsa olmadığını iddia ettiyse de kimseye dinletemedi. Îsa aleyhisselamın yerine Yehuda, çarmıha gerilip öldürüldü. Hıristiyanlar, Îsa aleyhisselamın çarmıhta ruhunu teslim ettiğini, sonra diriltilip göğe çıkarıldığını kabul ediyorlar. Kur’an-ı kerim bu hadisenin doğru şeklini haber vermekte, Hıristiyanların inancının yanlış olduğunu bildirmektedir. (Bkz. Îsa aleyhisselam)

Hıristiyan ikonografyasında iki çeşit haç vardır: 1. İlk Hıristiyanların taş mezarlarında rastlanan “T” şeklindeki haç; 2. Yalnız Hıristiyan inancına göre hazret-i Îsa’nın çivilendiği iddia edilen dört kollu haç.

Hıristiyanlığın suç sayıldığı devirlerde haç taşımak çok dikkat istiyordu. Fakat Büyük Konstantin’den sonra serbest oldu. Önce din uğruna ölenlerin, sonra da bütün Hıristiyanların mezarlarına haç konmaya başlandı. Mezarlıkların girişine veya ortasına dikilen haçların üzerinde önceleri bir şey yoktu. Sonradan Gotik devrinde bunların üzerine hazret-i Îsa’nın resmi denilerek bazı resimler takılmaya başlandı.

En eski haçlardan biri de 16. ve 17. asırlara ait olan Roma’daki Sancta Sanctorum haçıdır. Üç kuşaklı haçı papalar, çift kuşaklısını da başpiskoposlar veya baş patrikler takar. Hıristiyanlar daha da aşırı giderek üzerlerine haç resmi işareti çizmişlerdir.

Latinler ellerini alın, göğüs, sol omuz ve sağ omuzlarına götürerek haç çıkarırlar ve bunu yaparken, “Babanın, oğulun ve kutsal ruhun adına!” derler. Yunanlılar ise, eli önce sağ omuza götürürler. Bunlar kutsal saydıkları insan ve nesnelerin üzerine de haç çıkarırlar. Protestanlar haç çıkarmaktan vazgeçmişlerdir.

Haç, bozulmuş Hıristiyanlık dininin bir sembolü (alameti) olduğu için, İslam dinince, her ne surette olursa olsun kullanılması kesin olarak yasak edilmiştir. Bu hususta Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellem; “Müslüman olan bir kimse, (dini başka olan) bir kavme benzerse, onlar gibi olur.” buyurdu. Bir Müslümanın boynuna, kolye şeklinde haç takması, elbisesinde haç resminin bulunması, haça karşı namaz kılması kesin olarak yasaktır, büyük günahtır. Nitekim Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) hanımı hazret-i Âişe’nin üzerindeki elbisede haça benzeyen bir resmi görünce, onu derhal çıkarmasını emretmiştir. Hazret-i Ömer, İslam ülkesinde yaşayan Hıristiyanların açıkta haç kullanmasını yasak etmiştir.

2-)Hristiyanlığın sembolü sayılan ve birbirini dikey olarak kesen iki çizgiden oluşan biçim, istavroz, salip.

3-)(Süsleme) Hıristiyanlıkta İsa'nın çarmıha gerilişini simgeleyen, başka kültürlerde ise süs örgesi olarak kullanılan artı işaretinin biçimi. Örneğin: Latinhaçı, Yunanhaçı, andreahaçı vb.

4-)Bk. malta haçı

Bu bilgi faydalı oldu mu ?