İdris Aleyhisselam Biyografisi
İdris Aleyhisselam : Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki:
İsmâil, İdris ve Zülkifl hakkında anlattığımızı da hâtırla. Onların her biri sabr edenlerdendi. (Enbiyâ sûresi: 85)
Kitabda İdrîs'i de an. Çünkü o, çok sâdık bir peygamberdi. (Meryem sûresi: 56)
Ben (Mîrâc gecesinde) dördüncü kat semâda (gökte) İdrîs (peygamber) ile karşılaştım. Cibrîl bana; "Bu gördüğün İdrîs'dir. Ona selâm ver" dedi. Ben de ona selâm verdim. O da benim selâmıma cevap verdi. Sonra bana; "Merhabâ sâlih kardeş, sâlih peygamber" dedi. (Hadîs-i şerîf-Buhârî, Müslim)
İdrîs aleyhisselâm, Bâbil'de veya Mısır'da doğup yaşadı. Şit aleyhisselâmın torunlarındandır. Babasının ismi Yerd'dir. Âdem aleyhisselâmın oğlu Kâbil'in evlâdından olan bir topluluğa peygamber olarak gönderildi. Kendisine otuz suhuf (forma) kitâb verildi. Cebrâil aleyhisselâm kendisine dört defâ gelerek Allahü teâlânın emir ve yasaklarını getirdi. İdrîs aleyhisselâm da bunları insanlara bildirip, emirlere uymaya, yasaklardan sakınmaya çağırdı. Yetmiş iki lisan ile konuştu. Her kavmi kendi lisanıyla hak dîne dâvet etti. Allahü teâlâ ona mûcizeler ihsân etti. Mûcize olarak ağaçlarda ne kadar yaprak olduğunu bilirdi, havadaki bulutlara dağılmaları için emir verirdi. Kavmine, kendisinden sonra gelecek peygamberleri haber verdi. Peygamber efendimiz Muhammed aleyhisselâmın vasıflarını anlattı. Kendisinden sonra gelecek olan Nûh tûfânını haber verdi. Bu kadar açık delîllere ve mûcizelere rağmen kendisine, pek az kimse itâat etti. Harb âletleri yapıp, kâfirlerle cihâd (savaş) yaptı. İnsanlara şehir kurma san'atını ve idârecilik ilmini öğretti. 100 şehir kurdu. Ayrıca insanlara çeşitli ilimleri öğretti. Fen ilimleri, tıp, yıldızlarla ilgili ince ve derin mes'eleleri anlattı. Kalem ile yazı yazmayı, iğne ile elbise dikip giymeyi öğretti. (Bunun için terzilerin pîri, üstâdı olarak anılır). İnsanlara hikmetli sözler ile pek çok nasîhatta bulundu. Yeryüzünün meskûn (yerleşilmiş) yerlerini dört bölgeye ayırarak her birine vekîl tâyin etti. Bir müddet sonra Aşûre gününde diri olarak göğe kaldırıldı. Bu husus, Meryem sûresinin "Biz onu yüksek bir mekâna kaldırdık" meâlindeki elli yedinci âyet-i kerîmesinde bildirildi. Kalem ile ilk defâ yazı yazan ve iğne ile dikiş diken odur. (Taberî, Kisâî, İbn-ül-Esîr)
İdris Aleyhisselam : İdris Aleyhisselam . peygamber
Hazreti İdris
Kur’an-ı Kerim’de ismi geçen peygamberlerden. Şit Aleyhisselam’ın torunlarındandır. Asıl ismi Ahnuh veya Hanuh’tur. Kur’an-ı Kerim’de İdris diye bildirildi. Kendisine peygamberlik, hikmet ve sultanlık verildiği için “Müselles bin-Ni’me” (kendisine üç nimet verilen) de denilmiştir. Babasının adı Yerd, annesinin adı Berre veya Eşvet’tir. Babil’de veya Mısır’da Munif denilen yerde doğduğu rivayet edilmiştir. Kendisine otuz suhuf (forma) kitap verildi. Diri olarak göğe kaldırıldı.
Adem Aleyhisselam’dan ve Şit Aleyhisselam’dan sonra insanlar madden ve manen bozuldular. İdris Aleyhisselam, içinde yaşamış olduğu, Kabil’in evladından bir topluluğa peygamber olarak gönderildi. Her türlü isyan, kötülük ve günahın işlendiği bu topluluğa Allahu Teala’nın emir ve yasaklarını bildirdi ve Allahu Teala’ya kulluk etmeleri gerektiğini sabırla anlattı. Allahu Teala ona otuz sayfa (forma) kitap gönderdi. Cebrail Aleyhisselam dört defa gelerek Allahu Teala’nın emir ve yasaklarını tebliğ etti.
İdris Aleyhisselam, kavmine kendisinden sonra gelecek peygamberleri, Muhammed Aleyhisselam’ın vasıflarını bildirdi. Kendisinden sonra gelecek olan Nuh Tufanını ve Ahir zaman peygamberi Muhammed Aleyhisselam’ı bütün tafsilatıyla anlattı. Peygamber olduğunu ispat eden birçok mucizeler gösterdi. Fakat kendisine kavminden pek az kimse itaat etti, pek çoğu ise karşı geldi. Bunun üzerine İdris Aleyhisselam yaşamış olduğu Babil diyarından Mısır’a hicret etti. Kendisine iman edenlerle birlikte burada yerleşti. Allahu Teala’ ona yetmiş iki lisanla konuşmayı nasip etti. Her kavmi kendi lisanıyla hak dine davet etti. Harp aletleri yapıp, kafirlerle cihat etti.
İnsanlara şehir kurmak sanatını ve idarecilik ilmini öğretti. Yüz şehir kurdu. Bunların en küçüğü Diyarbakır yakınında bulunan Reha şehridir. Her millet de öğrendikleri bu kaidelere göre kendi bölgelerinde pek çok şehirler kurdu.
İnsanlara muhtelif ilimleri de öğretti. Pek çok kimseye hikmet ve riyaziye (matematik) dersleri verdi. Fen ilimleri, tıp ve yıldızlarla alakalı ince ve derin meselelerden bahsetti. Allahu Teala’ ona göklerin terkiplerini, neden meydana geldiklerini, yıldızlarla alakalı derin bilgileri, senelerin sayısını ve hesap ilmini öğretti. İdris Aleyhisselam kavmine kalem ile yazı yazmasını, iğne ile dikiş dikmesini öğretti. Öğrettiği ilimler, Allahu Teala’nın bildirmesi ile oldu. Yoksa insanoğlunun aklı ve zekası, sadece araştırma yoluyla bu bilgilere ulaşamazdı. Eski Yunanlılar ve daha sonra gelen filozoflar, fizik, kimya ve tıb bilgilerini İdris Aleyhisselam’ın kitabından aldılar.
İdris Aleyhisselam, uzun seneler insanları hak dine davet etti. Yeryüzünün meskun yerlerini dört bölgeye ayırıp her birine bir vekil tayin etti. Bir müddet sonra Aşure gününde göğe (semaya) kaldırıldı. Dünyada yaşadığı ömrünün sonuna doğru ölüm meleği Azrail Aleyhisselam, İdris Aleyhisselam’ı ziyarete geldi. İdris Aleyhisselam, Azrail’e: “Bir anlık benim ruhumu al.” dedi. Bunun üzerine Allahu Teala, Azrail Aleyhisselam’a; “Onun ruhunu al!” diye vahyetti. Azrail Aleyhisselam ruhunu aldı. Allahu Teala’, İdris Aleyhisselam’ın ruhunu tekrar iade etti. İdris Aleyhisselam, Azrail Aleyhisselam’a; “Beni semalara götür. Cenneti ve cehennemi göreyim.” dedi. Allahu Teala, Azrail’e onu semaya götürmesini, cehennemi ve cenneti göstermesini vahyetti. İdris Aleyhisselam’a cehennem gösterildi. Cennet’e götürüldü. Cennet’e girince, çıkmak istemedi. Kendisine; “Niçin çıkmıyorsun?” diye sorulunca; “Allahu Teala, «Her nefis ölümü tadacaktır.» buyurdu. Ben ise ölümü tattım. Yine Allahu Teala, «Herkes Cehennem’e uğrayacaktır.» buyurdu. Ben oraya uğradım. Allahu Teala, «Onlar oradan (cennet’ten) çıkmayacaklardır» buyurdu. İşte ben bunun için Cennet’ten çıkmak istemem” dedi. Bunun üzerine Allahu Teala, Azrail’e vahyedip, İdris Aleyhisselam’ın cennet’te kalmasını bildirdi. İdris Aleyhisselam böylece cennette kaldı. Bu husus Kur’an-ı Kerim’de Meryem suresi 57. ayet-i kerimesinde mealen; “Biz onu yüksek bir mekana kaldırdık.” buyrulmak suretiyle bildirilmiştir. Tefsir alimleri ayet-i kerimede bildirilen “yüce mekan”dan muradın, peygamberlik ve Allahu Teala’ya yakınlık mertebesi veya Cennet veya altıncı, yahut dördüncü kat sema olduğunu bildirmişlerdir.
Nitekim Buhari ve Müslim’de bildirilen hadisi şerifte, Peygamberimiz Aleyhisselam Miraca çıktığı zaman, Hazreti İdris’i dördüncü kat semada gördüğünü bildirmiştir. İdris Aleyhisselam diri olarak göğe çıkarılınca, onu çok sevenler, ayrılık acısına dayanamadılar. Hatırlamak için resmini yaptılar. Daha sonra gelenler bu resmi tanrı sandılar, çeşitli heykeller yapıp tapıldı. Böylece putperestlik meydana çıktı.
İdris Aleyhisselam, ağaçların yapraklarının sayısını bilirdi. Dua ederken (Bi adedil-evrak) “Ağaçların yaprakları kadar” diyerek tespih okurdu. Yıldızlara ait ilmi bilirdi. Kavmini imana davet ettiği zaman, yıldızların heyeti, durumu ve diğer hususi hallerini açıklamasını istediler. İdris Aleyhisselam bunu geniş olarak haber verdi. Yıldızların durumunu anlattı. Bunun için “nücum ilmi” Hazreti İdris’ten kalmıştır, denir. Melekler grup grup onun ziyaretine gelip görünürlerdi. Her birinin ismini, vazifesini, tesbihini bilirdi. Havada uçup giderlerken onları görürdü. Gökyüzündeki bulutlara dağılmalarını emrettiği zaman dağılırlar ve dile gelip onunla konuşurlardı. Bunlar Allah’ın İdris Aleyhisselam’a verdiği mucizelerdir.
Kur’an-ı Kerim’in Meryem, Enbiya surelerinde İdris Aleyhisselam'la ilgili haberler verilmiştir.
İdris Aleyhisselam’ın hikmetli sözlerinden bazıları şunlardır:
“Akıllı kimsenin rütbesi yükseldikçe, tevazusu (alçak gönüllülüğü) artar.”
“Cahil, mertebesi yüksek olsa da, basiret ehlini hakir ve aşağı görür.”
“Dostlar arasındaki hakiki sevgi, içinde bir menfeat temin etme ve kendisinden bir zararı def etme düşüncesi olmayan sevgidir.”
“İnsanda bulunan en faziletli cevher, akıldır. Sahibini pişman ettirmeyen en kıymetli şey salih ameldir.”
“İyi hasletlerin en üstünü; kızgınlık halinde doğruluk, sıkıntı halinde cömertlik, ceza vermeye gücü yettiği halde affetmektir.”
Bu bilgi faydalı oldu mu ?
