Konveyör (Taşıma Bantları) Nedir

1-)Alm. Förderband, laufendes Band (n), Fr. Bande (f) transporteuse, İng. Conveyor-belt. Çeşitli yük ve malzeme taşınmasında faydalanılan, sürekli taşıma aracı. Kullanılış yerleri arasında; havayollarında bagaj taşıma, silolarda tahıl taşıma, maden ocaklarında kömür ve maden filizlerini nakletme, fabrikalarda montaj üretim hatlarında makina parçalarının iletilmesinde kullanılan sistemler önemli olanlardır. Yükleme ve boşaltma noktaları arasında çalışan konveyörlerin hareketi; yer çekimi kuvveti, insan gücü, hayvan, titreşim veya motorla çalışan kayışlar, zincirler ve kablolarla sağlanır.

Eğimli konveyörler: Bunlar en az kullanılan konveyör tipi olup, esas olarak yer çekimi kuvvetinden faydalanılır. Bu sistemde yükler, bir eğimli çerçeve üzerine rulmanlı yataklarla yataklanmış sıralı rulolar üzerinde kayarak iletilir. Düz veya çok az eğimli yerlerde eşyalar itilir. Rulolar konveyör genişliğinde alüminyum, çelik veya naylondan yapılan silindirler şeklindedir. Bu tip konveyörlerde eğim açısı büyükse, hızı kontrol etmek maksadıyla rulolar motorla hareket ettirilir.

Bantlı konveyörler: Burada yükler, bir motor tarafından hareket ettirilen kauçuk, branda, çelik veya tel örgüden yapılmış bantlar üzerinde taşınır. Motor devir sayısı, bir dişli kutusu vasıtasıyla düşürülür ve hareket, konveyörün varış ucundaki tahrik kasnağından yapılarak, yüklerin bant vasıtasıyla çekilmeleri sağlanır. Çoğunlukla eşya depolamadaki ve bagaj taşıma sistemlerindeki konveyörler bu türdendir. Bu tip konveyörler vasıtasıyla maden cevherleri çok uzak mesafelere ucuz olarak taşınabilir. İnsan taşımasında kullanılan yürüyen bantlı merdivenler de bu türe örnektir.

Zincirli konveyörler: Konveyör boyunca dolaşan bir zincir yardımıyla, yük ve malzeme taşıyan konveyörlere denir. Yüklerin doğrudan kancalarla veya kova ve kaplarla zincire asılarak taşınan tipine üstten zincirli konveyörler denir.

Bunlarda yük ağırsa doğrudan zincire değil üstten döşenmiş ikinci bir ray üzerine asılarak hareket ettirilir. Otomobil fabrikalarındaki araba montaj hatlarında kullanılan, üstten zincirli kancalı konveyörler bu tipe örnektir.

Çekici zincirli konveyörlerde ise zincir, yerdeki bir kanala yerleştirilir. İçinde yük ve malzeme bulunan arabalar kancalarla bu zincire takılıp çekilerek hareket ettirilirler. Maden ocaklarında, cevher yüklü arabaların, eğimli yerlerde yukarı doğru çekilmesi bu şekilde gerçekleştirilir.

Havalı (pnömatik) konveyörler: Tane veya toz halindeki dökme yüklerin taşınmasında en son kullanılan usullerden biridir. Sağlanan hava akımı(saniyede 30-40 metre) yardımıyla tane ve toz halindeki kimyevi maddeler (maden filizleri, un, vs.) ve dökme yükler oldukça hızlı bir şekilde sürüklenebilir. Bu şekilde taşıma kapasitesi çok artırılabilir.

Titreşimli konveyörler: Bu tip konveyörlerde maddeler eğimli bir bant üzerinde elektriksel veya mekanik yolla sağlanan titreşimler vasıtasıyla iletilebilir. Titreşim yoluyla kum, tahıl, kömür filizi gibi taneli dökme yükler, çok hafif eğimlerden bile aşağı taşınabilir. Titreşim mekanik olarak eksantrik mil tarafından hareket ettirilen denge ağırlıkları veya alternatif akım aracılığıyla aralıklı olarak meydana getirilen mağnetik alanlar vasıtasıyla sağlanır.

Vidalı konveyörler: Helis biçimli bir vidanın, bir boru veya kovan içinde dönmesiyle dişleri arasındaki malzeme hareket ettirilir. Genellikle dökme yük taşırlar. Silolarda ve biçerdöverlerde tahıl taşınmasında kullanılır. Bu şekilde tahıl, aşağıdan yukarıya doğru da taşınabilir.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?