Klişe Nedir

1-)Alm. Klischee (n), Druckstock (m), Fr. Clichè (m), İng. Stereotpe, plat, cliche. Tipo baskıda, resimleri basmak için kullanılan asitle kabartma haline getirilmiş levhalar. Bugünkü klişe tekniği geliştirilmeden evvel, baskısı yapılacak resimler, sert ve düzgün ağaç parçaları üzerine elle oyulurdu (hakkedilirdi).

İlk metal klişe, 1825’te Jojeph Nicèphore Niepce tarafından kurşun bir levha üzerine bakır bir levhanın kabartma yapılması şeklinde gerçekleştirildi. 1850’de Firmin Gillot, çinko levha üzerinde, resimlerin klişesini çizgilerle çıkardı. Noktalarla klişe çıkarma tekniğini, 1880’de de Stephen Henry Horgan buldu; 1885’te Frederick Ives geliştirdi.

Çizgili klişe elde etmek için 0,16 cm kalınlığında düzgün bir çinko levha, ışığa duyarlı albümin ve amonyum bikromat karışımı ile kaplanır. Bu levha, baskısı istenen resmin negatifi ile üst üste konup kuvvetli bir ark lambası ile aydınlatılır. Böylece resmin pozitifi, ara işlemlerden sonra, aside dayanıklı bir halde çinko üzerine geçirilmiş olur. Daha sonra nitrik asit banyosuna sokularak, levha üzerindeki boşluklar, asit tarafından aşındırılır. Yine bazı ara işlemlerle son şekli verilen klişe, tahta bloklar üzerinde monte edilir.

Çizgili klişe ile renklerin ton farkı belirtilemez. Bunun için noktalı klişe tekniğine ihtiyaç vardır. Bu teknikte ufacık noktaların sık veya seyrek olması, göz aldanması sebebiyle, değişik renk tonlarının görülmesine yol açar. Bu metod da çizgili klişe metoduna benzemekle beraber, ayrıca bir noktalı klişe ekranı kullanılır. Önce resmin noktalı bir negatifi elde edilir. Sonra nokta değerleri, madeni levha (çoğu zaman bakır) üzerine geçirilir. Demir perklond ile sabitleştirme yapılır. Ara işlemlerden sonra klişe yine tahta bloklar üzerine monte edilir.

2-)Fransızca'dan dilimize giren özgün olmayan, değişiklik göstermeyen, basmakalıp anlamlarında kullanılan sözcük.

3-)Baskıda kullanılmak amacıyla, üzerine kabartma resim, şekil, yazı çıkarılmış metal levha
Örnek:Klişecilik sanatını usta bir klişeci kadar bildiği, hatta kendisi de klişe yaptığı için, siyah ve beyazın tonlarını son derece hünerle kaynaştırır. Y. Z. Ortaç

4-)Basmakalıp (söz, görüş vb.)

5-)Fr. Matbaada tipografik baskıda kullanılan kabartma resim veya yazılar çıkarılmış madeni levha.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?