Küsuf Ve Husuf Namazı Nedir

1-)KÜSUF VE HUSÛF NAMAZI



(K.S.F) Kökünden "küsuf" ve (H.S.F) kökünden "husuf" sözlükte; güneş ve ay tutulmasını ifade eden iki mastar. Küsuf; daha çok güneş tutulması, husuf ise, ay tutulması için kullanılır. Küsuf, astronomi ilmi bakımından; güneş ışıklarının tamamının veya bir bölümünün, gündüz, güneşle dünya arasına ay'ın gölgesinin girmesiyle dünyanın belli bir yöresine ulaşamamasıdır. Husuf ise, geceleyin ay ışığının tamamının veya bir bölümünün, dünyanın gölgesinin güneşle ay arasına girmesi yüzünden dünyaya ulaşamamasından ibarettir. Bu iki terim, birbirinin yerine de kullanılabildiği için, bunlara "iki küsuf" veya "iki husuf" da denilmiştir.

Küsuf ve husuf namazı İslam hukukçularının büyük çoğunluğuna göre müekked sünnettir. Yalnız Hanefi ve Malikiler husuf namazım mendub görürler. Kur'an'da şöyle buyurulur: "Gece, gündüz güneş ve ay, O'nun varlığını gösteren ayetlerdendir. Güneşe veya ay'a secde etmeyiniz. Bütün bunları yoktan var eden Allah'a secde ediniz" (Fussilet, 41/37). Bu ayet-i kerime, ay ve güneş tutulması sırasında, bunları yaratan Allah için namaz kılmaya işaret etmektedir.

Hz. Peygamber, (s.a.s) oğlu İbrahim vefat ettiği zaman üzülmüştü. Aynı günde güneşin tutulması üzerine bazı. insanların, güneşin de Hz. Muhammed'in üzüntüsüne ortak olduğunu öne sürmesi üzerine, Allah'ın elçisi şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz güneş ve ay, Allah'ın ayetlerinden iki ayettir. Herhangi bir kimsenin ölümü veya dünyaya gelmesi yüzünden tutulmazlar. Siz onların tutulduğunu gördüğünüz zaman, tutulma sona erinceye kadar namaz kılınız ve dua ediniz" (Buhari, Küsuf, 1,3,8,13,15,17; Müslim, Kusuf, 10; Ahmed b. Hanbel, IV, 249, 253; eş-Şevkani, Neylü'l-Evtar, III, 326).

Küsuf namazı, mukim veya misafir olsun, beş vakit namazla yükümlü olan erkek ve kadınlar için meşrudur. Çünkü küsuf ve husuf namazında Rasulüllah (s.a.s)'in uygulaması böyle olmuştur. Bu namaz ezan ve kametsiz kılınır. Bir münadi sadece "essalatü camia= namaz toplayıcıdır" diye seslenir (eş-Şevkani, a.g.e., III, 325). Cemaatle veya tek tek, gizli veya açık okunarak, hutbeli veya hutbesiz kılınması mümkün ve caizdir. Ancak bu namazın mescidde ve cemaatle kılınması daha faziletlidir.

Deprem, fırtına, yıldırım düşmesi, şiddetli yağmur, dolu, kar ve salgın hastalık gibi felaket zamanlarında, cemaatsiz olarak, diğer namazlar gibi iki rek'at namaz kılmak mendub'tur. Burada küsuf namazına kıyas yapılmıştır (Zeylai, Nasbu'r-Raye, II, 234, 235).

Hanefilere göre küsuf namazı, bayram, cum'a ve nafile namazlar gibi iki rek'attan ibarettir. Ezansız, kametsiz, hutbesiz kılınır ve her rek'at; bir rüku ve iki secdeli olur. Delil, Ebu Davud'un naklettiği şu hadistir: "Rasulüllah (s.a.s) iki rek'at namaz kıldı ve rek'atlarda ayakta duruşları (kıyamı) uzun yaptı. Sonra geri döndü, güneş açılınca da şöyle buyurdu: "Bunlar, Allah'ın kendisiyle kullarını korkuttuğu belgelerdir. Bu gibi mucizeleri gördüğünüz zaman, farz namazlardan en yeni kıldığınız namaz gibi namaz kılınız" (Buhari, Küsuf, 6, 14; Müslim, Küsuf, 21, 24; Ebu Davud, İstiska, 3, 4).

Çoğunluk İslam hukukçularına göre, küsuf namazı iki rek'at olup, her rek'atte iki kıyam, iki kıraat, iki rüku ve iki secde bulunur. Sünnet olan okuyuş şöyledir: İlk kıyamda Fatiha'dan sonra, Bakara suresi veya ona denk bir sure, ikinci kıyamda Fatiha'dan sonra, bundan daha az, üçüncü kıyamda Fatiha'dan sonra, daha da az, dördüncü kıyamda yine Fatiha'dan sonra, bir öncekinden daha az miktarda Kur'an okunur. Kıyamda ilk okuyuştan sonra rukuya varılır, sonra doğrulur ve ikinci okuyuşu yapar, sonra yine rukuya varılır ve secdeye gidilir. İlk rukuda yaklaşık yüz, ikincide seksen, üçüncüde yetmiş ve dördüncüde elli ayet okuyacak kadar "Sübhanallah= Allah'ım seni bütün noksan sıfatlardan tenzih ederim" der (Zühayli, el-Fıkhu'l-İslami ve Edilletuh, 1405/1985, II, 399). Çoğunluğun bir rek'atta iki rüku için dayandığı delil şu hadistir. Abdullah b. Amr şöyle demiştir: Hz. Peygamber (s.a.s) zamanında güneş tutulduğunda "namaz toplayıcıdır" diye nida olundu. Rasulüllah (s.a.s) bir secdede iki rüku yaptı, sonra ayağa kalktı, tekrar bir secdede iki rüku yaptı. Sonra güneş açıldı. Hz. Aişe şöyle dedi: Bu namazın rükuundan daha uzun hiç rüku yapmadım. Secdesinden, daha uzun hiç bir secde de yapmadım" (eş-Şevkani, a.g.e., III, 325).

Ebu Hanife'ye göre, imam, küsuf namazında okuyuşu gizli yapar. İbn Abbas şöyle demiştir: "Rasulüllah (s.a.s) ile küsuf namazı kıldım. O'nun kıraatinden bir harf bile işitmedim" (Zeylai, Nasbu'r-Raye, II, 232). Husuf namazı ise, münferid olarak ve gizli okuyuşla kılınır. İmam Muhammed ve Ebu Yusuf'a göre ise İmam Küsuf namazında sesli okur. Çünkü Hz. Âişe, Rasulüllah (s.a.s)'in böyle bir namazda sesli okuduğunu söylemiştir (eş-Şevkani, a.g.e., III, 331; Zeylai, a.g.e., II, 232; bk. İbnü'l Hümam, Fethu'l-Kadir, 432-436; el-Kasani, Bedayiu's-Sanayi: I, 281-282, Meydani, el-Lübab, I, 121).

Hanefi ve Hanbelilere göre, küsuf namazı için hutbe yoktur. Çünkü Hz. Peygamber hutbeyi değil, yalnız namazı emretmiştir. O'nun namazdan sonra hutbe irad etmesi, hükmü bildirmek içindir. O'nun bir küsuf namazından sonra yaptığı bir konuşma şöyledir: "Şüphesiz güneş ve ay Allah'ın mucizelerinden bir mucizedir. Bir kimsenin ölümü veya dünyaya gelmesi yüzünden tutulmazlar. Bunu görünce Allah'a dua edin, namaz kılın ve sadaka verin. Şüphesiz şu makamımda size söz verilen her şeyi gördüm. Beni öne geçer gördüğünüzde ben de kendimi Cennet'ten bir salkım almayı arzu eder görüyordum. Beni biraz geri çekilirken gördüğünüzde ben Cehennem'in bir kısmının diğer tarafını yediğini görüyordum " (Müslim, Kusuf, 3901; Malik, Muvatta', I, 186; Beyhaki, III, 323, 324; Şevkani, a.g.e., III, 325). Hadisin başka bir rivayeti şöyledir:

"Cehennemi gördüm. Bugünkünden daha korkunç bir manzarayı hiç görmemiştim. Cehennemliklerin çoğunun kadınlar olduğunu gördüm". Bir sahabenin, bunun sebebini sorması üzerine, de şöyle buyurdu: "Onlar kocalarına nankörlük ediyorlar. Hatta sen onlardan birine bütün ömür boyu iyilik yapsan, sonra sende küçük bir kötülük görse, şimdiye kadar senden zaten hiç iyilik görmedim, der" (Buharı, İbn Abbas'tan, II, 28; Malik, Muvatta', I, 186; İbn Huzeyme, 1379; Beyhaki, III, 321).

Şamil İA

Bu bilgi faydalı oldu mu ?