Kıyasın Kısımları Nedir

Kıyasın Kısımları Nedir ? Kıyasın Kısımları Ne demek ?

1-)

Kıyas kuvvet bakımından ikiye ayrılır:

1) Celi (açık) kıyas: Burada illet, fer'ide asıldakinden daha kuvvetli ve açık olup, asl ile fer' arasındaki fark kaldırılmış bulunur. Mesela; Kur'an'da ceza bakımından zina eden cariyeye, zina eden hür kadına verilen cezanın yarısı takdir edilmiştir. Bu da elli değnek vurmaktan ibarettir (bk. en-Nisa, 4/25; en-Nur, 24/2). Buna kıyas yapılarak zina eden köleye de elli değnek ceza takdir edilmiş olup, bunlar arasındaki cinsiyet ayrılığına itibar edilmemiştir. Buna "kıyas-ı evla"da denir. Mesela; Kur'an'da ana-babaya öf bile demek yasaklanmıştır (el-Isra, 17/22). Buna kıyas yapılarak ana ve babayı dövmek öncelikle yasaklanmış demektir.

2) Hafi (gizli) kıyas: Burada asl ile fer' arasındaki farkın kaldırıldığı zanni olarak bilinir. Mesela; demir cinsinden bir şeyle kasten adam öldürmenin cezası kısastır (bk. el-Bakara, 2/178, 179; el-Maide, 5/45). Katıbir cisimle kasten adam öldürmenin cezası da buna kıyas edilmiştir. Hanefiler hafi kıyasa "istihsan" adını vermişlerdir.

Kıyas ve Nasslar:

Islam hukukçularının çoğunluğuna göre, illet, aynı durumda bulunan bütün meselelere sirayet edeceğinden, kıyas genel ve kapsamlı olup bazı nasslarla çatışabilir. Bu konuda üç görüş vardır:

1) Nass bulunan konuda, kesinlikle kıyasa yer yoktur. Imam Şafii ve Ahmed b. Hanbel bu görüştedir.

2) Kıyas, kat'i (kesin) delillerle çatışmaz; ancak zanni delillerle çatışabilir. Hanefi ve Malikilerin görüşü budur.

3) Şer'i nass'a aykırı, bir kıyas bulunamaz. Şer'i nasslarla çatışan kıyaslar fasittir. Bu görüş de, Ibn Teymiyye (ö.728/1327) ve öğrencisi Ibn Kayyim el-Cevziyye'ye (ö.751/1350) aittir.

Hanefilere göre, kıyas zanni; bir delildir. Bu yüzden kıyasla, kat'i bir delil olan amm (genel) lafızlar tahsis edilmez. Ancak amm, şer'i bir delil ile bir defa tahsis edilmişse, artık delalet bakımından zanni delil sayılacağından, ikinci olarak kıyas ile de tahsis edilebilir. Mesela; "...Bunlardan başkası size helal kılındı." (en-Nisa, 4/24) ayeti, Hz. Peygamber'in ittifakla kabul edilen "Bir kadın, erkek kardeşinin kızı ve kız kardeşinin kızı üzerine nikah edilmez" (Buhari, Nikah, 27: Müslim, Nikah, 37, 39) hadisi ile tahsis edilmiştir. Böylece tahsis edilmiş olan bu ayet, zannı bir delil ile tekrar tahsisi kabul edebilir (Ebu Zehra, a.g.e., s.254, 255).

Kıyasın Haber-i Âhadla Çatışması:

Islam hukukçularının çoğunluğu kıyasla, ahad haber çatıştığı takdirde, ahad haberi tercih ederler. Ebu Hanife, unutarak yiyip içen kimsenin orucu bozulmaz, derken böyle bir habere dayanır ve "haber olmasaydı kıyas ile hükmederdik" der. Yine o, namazda kahkaha ile gülen kimsenin abdesti de bozulur, derken, böyle bir fiilin abdesti değil, yalnız namazı bozmasını gerektiren kıyası terketmiştir.

Hanefilere göre, bir sahabenin fetva ve sözü bile kıyasa tercih edilebilir. Çünkü O'nun, bu fetva veya sözü, bizzat Hz. Peygamberden işitmiş olması da muhtemeldir (ibn Kayyim, I'lam, I, 11; eş-Şatibi, el-Muvafakat, III, 17; Ebu Zehra, a.g.e., s. 256 vd.).


Bu bilgi faydalı oldu mu ?

 

Kelime Türü Nedir ?

Bu kelime Dini bir Terimidir.

Sizde içinde Kıyasın Kısımları kelimesi geçen bir şeyler paylaşın !

Kıyasın Kısımları kelimesi anlamı 26 defa okunmuştur. [244167] Kıyasın Kısımları kelime anlamı, Kıyasın Kısımları nedir, Kıyasın Kısımları ne demek, Kıyasın Kısımları sözlük anlamı

Paylaş