Kızılay Nedir

1-)Alm. Roter Halbmond (m), Fr. Croissantrouge (m), İng. Red Crescent. Türkiye Kızılay Derneği adı altında, savaşta, barışta ve milletlerarası yardımlaşmalarda faaliyet gösteren bir yardım kurumu. 11 Haziran 1868 tarihinde Osmanlı Mecruhun-i Askeri Muavenet Cemiyeti adıyla merkezi İstanbul’da kurulan cemiyet, 14 Nisan 1877’de Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti adını aldı (Bkz. Hilal-i Ahmer). 1925’te genel merkezi Ankara’ya taşındı ve adı 1935 yılında Türkiye Kızılay Cemiyeti olarak değiştirildi.

Kızılayın ilk kurucuları Dr. Abdullah Bey, Sedrar-ı Ekrem Ömer Paşa, Marko Paşa, Edhem Paşa, Della Suda Faik Paşa ve Hüseyin Hilmi Paşadır. Dernek kuruluşundan bu yana, Balkan Savaşlarında; Bingazi, Trablusgarp, Humus, Selanik, Üsküp ve Gelibolu’da Birinci Dünya Savaşı sırasında çeşitli cephelerde hastaneler açarak Türk ordusuna maddi ve manevi yardımda bulunmuş ve hizmetlerini İstiklal Savaşı yıllarında sürdürmüştür.

Yurdun muhtelif yerlerinde ortaya çıkan tabii afet ve felaketlerde, Kızılay bütün imkanlarıyla felaketzedelerin ilk ve acil yardımlarına koşar. Böyle durumlarda vatandaşların barınmaları, beslenme ve tedavileri Kızılay ekiplerince karşılanmaktadır. Ayrıca başka devletlerde meydana gelen afet yardımlarına katılır. Ekipler göndererek, malzeme ve para yardımında bulunur.

Kızılay, savaşta veya olağanüstü hallerde, hükümetin gösterdiği lüzum ve ihtiyaca göre vatandaşların ve silahlı Kuvvetlerin yardımına koşar. Bu gaye için lüzumlu malzeme araç ve gereçleri daima kontrol altında bulundurarak hazır bekletilir.

Araştırma ve haberleşme teşkilatı aracılığı ile savaş esirlerinin, mültecilerin değiştirilmelerine veya aileleri ile haberleşmelerine, para ve eşya sağlamaya aracılık eder.

Hükumetin isteği üzerinde hastaneler kurar. Hemşireler, hastabakıcılar yetiştirir. Dispanserler, sağlık merkezleri, rehabilitasyonlar kurar ve idare eder. Kan yardımı ile, kan bağışı kabul edecek teşkilatlar açar. Yardıma muhtaç, hasta malul ve sakatlara gereken yardımı yapar. Sivil savunmada görev alır. Kızılay gönüllü teşkilatını kurar. Büyük afetlerde ve savaş dolayısıyla ortaya çıkan göçlerde yardımlarda bulunur. Kurtarıcı ve ilk yardımcılar yetiştirir. Tehlikeli bölgelerde bulunup korunmaları gerekenlerin hükumetin göstereceği yerlere taşınmalarına ve yerleşmelerine yardım eder. Milletlerarası Kızılhaç Komitesi, Kızılaslan, Güneş Dernekleri Birliği ile bu derneklere bağlı diğer derneklerle işbirliği sağlar.

Kızılayın, savaşta ve barışta, milletlerarası yardımlaşmalarda çeşitli görevleri vardır. Kızılayın gayesi; savaşta felakete uğrayanları koruyan Cenevre sözleşmeleriyle, milletlerarası antlaşmalardan, Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu antlaşmaların derneğe yüklediği hizmet ve görevleri yerine getirmek, barışta yurt içinde ve yurt dışında meydana gelen tabii afet ve felaketlere karşı sağlık yardımlarında bulunmak, savaşta silahlı kuvvetlerine yardımcı olmaktır. Kızılay dört yılda bir düzenlenen Milletlerarası Kızılhaç Konferansına katılır.

Bugün Kızılayın yurdun her tarafında 649 şubesi, 10 kan merkezi ile bir hemşirelik koleji, Afyon’da bir maden suyu işletmesi, gençlik kampları, karayolları üzerinde ilk yardım istasyonları, pekçok dispanser, aşocağı, öğrenci yurdu gibi tesisleri vardır. Kızılay prensip olarak, milliyet, ırk, din ve sosyal şart ve siyasi inanç farkı gözetmeksizin fertlerin ıstıraplarını önlemeye ve hafifletmeye çalışır. Milletlerarası karşılıklı dostluk ve sürekli barış anlayışını destekler. Kızılay bağımsız bir kuruluştur. Devletin kanunlarına tabi olarak insanlık faaliyetlerinde ve kamu otoritesinde yardımcı olur. Kendisine bağlı bütün milli dernekler aynı haklara sahib olarak yurt sathında faaliyetini sürdürürler. Kızılay menfaat beklemeksizin gönüllü bir yardım kuruluşudur.

1869 yılından 1993 yılına kadar Kızılay Genel Başkanlığı yapmış olan kişiler:

Dr. Marko Paşa : 1869-19 Nisan 1877

Dr. Ârif Bey : 2 Eylül 193Cbr>
Rifat Paşa

Talat Bey

Hüseyin Hilmi Paşa : 4 Mayıs 1910-28 Mart 1917

Tevfik Paşa : 28 Mart 1917-19 Şubat 1921

Abdurrahman Şeref Bey : 19 Şubat 1921-18 Şubat 1922

Dr. Refik Saydam : 22 Ağustos 1922-25 Nisan 1939

Dr. Hüsameddin Kural : 25 Nisan 1939-5 Mayıs 1941

Ali Rana Tarhan : 5 Mayıs 1941-1 Aralık 1950

Prof. Dr. Nihat Reşat Belger : 1 Aralık 1950-29 Nisan 1953

F.Lütfi Karaosmanoğlu : 29 Nisan 1953-28 Nisan 1956

Şami Ergin : 28 Nisan 1956-27 Nisan 1958

Rıza Çerçel : 27 Nisan 1958-30 Nisan 1960

Şemi Ergin : 30 Nisan 1960-16 Haziran 1960

Prof. Dr. Nusret Karasu : 16 Haziran 1960-29 Nisan 1961

Ahmed Yıldız : 29 Nisan 1961-2 Aralık 1961

Prof. Dr. Nusret Karasu : 2 Aralık 1961-2 Mayıs 1964

Dr. Fikret Pamir : 2 Mayıs 1964-16 Nisan 1966

Mecdi S.Sayman : 16 Nisan 1966-1 Ekim 1966

Mehmed Nomer : 1 Ekim 1966-23 Eylül 1967

Rıza Çerçel : 23 Eylül 1967-1 Kasım 1969

Dr. Fikret Pamir : 1 Kasım 1969-2 Mayıs 1970

Frof. Dr. Recai Ergüder : 2 Mayıs 1970’ten 1978’e kadar

Dr. Ali Rıza Zorluoğlu : 1978’den 1979’a kadar

Dr. Kemal Demir : 1979- Devam etmekte

Bu bilgi faydalı oldu mu ?