Kızılırmak Nedir

1-)Karadeniz’e dökülen Türkiye’nin en büyük nehri. Türk hakimiyetinden evvel Kızılırmak’a, tuzlu manasına gelen Halys deniliyordu. Nehrin havzası, içinde alçı taşı ve tuz yatakları olan kumlu, kireçli, killi, kızıl renkli tabakalardan meydana gelmiştir.

Kızılırmak tarihte, memleketler arasında önemli bir sınır vazifesi görmüştür. Mesela Med İmparatorluğu ve Lidya Devleti arasındaki sınır Kızılırmak’tır. Kızılırmak’ın genişliği 30-100 m, uzunluğu 1182 km, havzasının alanı 76.250 km2 (Türkiye’nin yüzölçümünün onda biri kadar), doğduğu yerin denize olan uzaklığı 128 kilometredir. Buna rağmen geniş bir yay çizdikten sonra Karadeniz’e dökülür.

Kızılırmak, Sivas, Erzincan, Giresun şehirleri sınırındaki Kızıldağ’dan (2950 m) doğar ve batıya doğru akar. Sivas dolaylarında güneybatıya yönelir, Kayseri’nin güneyinde, Erciyes volkanik arazisinden geçerek Avanos’ta en güney noktasına varan Kızılırmak, Arapsun kasabasında kuzeybatıya yönelir. Yahşihan’dan Kalecik’e; şist, volkanik tabaka, alçı taşı ve tuzlu kızıl araziye girer. İskilip dolaylarında kızıl araziden çıkıp, Karadeniz sahil dağlarına varır. Bafra civarında düz bir ovaya ulaşır. Bafra Burnunu meydana getiren deltası ile Karadeniz’e dökülür. Yol boyunca Uluş Suyu, Kalın Irmağı, Karasu, Arısu, Delice Irmağı, Devrez Çayı ve Gök Irmağı kendisine katılır. Kızılırmak da, diğer nehirlerimiz gibi düzensizdir. Özellikle, yazın yağmurların az olması ve sıcaklık sebebiyle bazı yerlerde dere gibi akar. Sonbaharda nehir yükselir. Kışın yağışın genelde kar olması, nehirde fazla yükselme meydana getirmez. İlkbaharda yağmur ve karların erimesi yer yer taşmalara sebeb olur. Nehrin, mevsimlere göre yükselip alçalması, ulaşımda istifadeyi zorlaştırır. Kızılırmak’ın üzerinde Hirfanlı, Kesikköprü, Sarımsakısı barajları ve bazı hidroelektrik santralları istifade edilen önemli tesislerdir.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?