Mayın Nedir

1-)Alm. Mıne (f), Fr. Mıne (f), İng. Mıne. Çeşitli metodlarla toprak altına, üstüne veya su içine yerleştirilen veya atılan, harp araçlarını ve tankları tahrip etmek, personeli öldürmek maksadıyla imal edilmiş, genellikle bir kap içine yerleştirilmiş şiddetli patlayıcı madde. Günümüzün savaşlarında gerek taarruz ve gerekse savunma harekatında, engellerin, özellikle mayınların kullanılması son derece önem kazanmıştır. Kara mayınları, düşmanın ilerlemesini geciktirmek veya tahdid etmek için yapılmıştır. Bir mayının asıl görevi başarıya yardım etmek olup, zayiat verdirici tesiri ikinci derecede kalır.

Tarihi gelişmesi: İlk kara mayınları, Birinci Dünya Savaşında, Almanlar tarafından top mermilerinin toprak altına gömülmesi suretiyle, İngiliz tanklarına karşı kullanıldı. Mayınların esas gelişimi, İkinci Dünya Harbi sırasındadır. Düşman silahlı kuvvetlerini durdurmak, geciktirmek veya taciz etmek için ilk mayın tarlaları döşendi. Tank zayiatının % 20’si mayınlar sebebiyle oldu. Amerika, Rusya, İngiltere, Almanya gibi devletler, daha mükemmel mayın imal etme hususunda birbirleriyle yarıştılar. Bunun sonucunda, ağır ve hafif tanklara veya insanlara karşı kullanılabilen çeşitli basınçlara göre infilak edebilen mayınlar imal edildi. 1991 yılındaki Körfez Savaşında Irak, müttefiklere karşı Kuveyt-Suudi Arabistan sınırına milyonlarca mayın döşedi.

Kara mayınları:

Kara mayınları hakiki mayınlar, sahte mayınlar, talim ve eğitim mayınları olmak üzere üç tiptir.

1. Hakiki mayınlar:

Hakiki mayınlar kullanılma maksatlarına göre ikiye ayrılırlar: a) Antipersonel mayınlar: Düşman personeline karşı kullanılan antipersonel mayınlar, basınç veya basınçtan kurtulma suretiyle veya bir tökezleme telinin gergiden kurtulması suretiyle faaliyete geçmek üzere düzenlenmiş bir fünye ile teçhiz edilmiş, madeni veya madeni olmayan bir kab içindeki az şiddetli patlayıcı maddeden ibarettir. Antipersonel mayınları genel olarak havada patlayan ve infilak tesirli olmak üzere iki tiptedir.

b) Antitank mayınları: Düşman tanklarını veya diğer araçları hareketten alıkoymak veya tahrip etmek için kullanılan antitank mayınları ekseriya zemin yüzeyi üzerine veya yüzeyin pek az altına yerleştirilir. Umumiyetle, antitank mayınlarını faaliyete geçirmek için 135 ila 180 kg bir basınca ihtiyaç vardır. Antitank mayınları genel olarak ağır ve hafif olmak üzere iki tiptir.

Hakiki mayınlar başlatma hareketine göre de üç tipe ayrılırlar:

a) Kontrollu mayınlar: Hedef mayın üzerine veya yakınına geldiği zaman bir gözetleyici tarafından ateşlenen mayınlardır.

b) Hassas mayınlar: Manyetik dalgalar, titreşim veya ses dalgalarıyla patlayan mayınlardır.

c) Yapma mayınlar: Sahrada imal edilen mayınlardır. İstenilen miktarda patlayıcı maddeyle doldurulan ve uygun bir fünye ile teçhiz edilen herhangi bir kap mayın olabilir.

2. Sahte mayınlar: Hakiki mayınları taklit etmek için hurda malzeme veya mayın döşenmiş hissini verecek şekilde biraz bozulmuş araziden ibarettir.

3. Talim ve eğitim mayınları: Hakiki mayınlarla aynı ölçü ve ağırlıkta olan, fakat küçük bir duman maddesi ihtiva eden ve şiddetli patlayıcı madde yerine kara barut veya işaret fişeği terkibi gürültü çıkaran imha hakkından ibaret olanlar talim mayınlarıdır. Hakiki mayınların, boş veya kum gibi malzemeyle dolu olanlarına eğitim mayını denir.

Mayın tarlası: Mayınların kullanılmasında azami fayda sağlamak için belirli bir anahtara göre veya bir noktaya bağlı kalmaksızın gelişigüzel mayınları ihtiva eden arazi parçasına “mayın tarlası” denir. Mayın tarlaları kullanılma maksatlarına göre; koruyucu, savunma, engel, taciz ve sahte mayın tarlaları olarak isimlendirilebilirler.

1. Koruyucu mayın tarlası: Bir birliğin mahalli ve yakın korunmasına yardım etmek için kullanılır.

2. Savunma mayın tarlaları: Bölük, Tabur ve Alay büyüklüğündeki birlikler tarafından işgal edilen mevzilerin arasından düşmanın sızmasını önlemek ve savunma mevzilerini kuvvetlendirmek için tümen planlarına uygun olarak döşenen bir mayın tarlasıdır.

3. Engel mayın tarlaları: Düşmanın muayyen bölgelerde bilhassa yanlara yaptığı taarruz tertiplerini engellemek ve düşmanın yaklaşmasını arzu edilen bölgelere yöneltmek için döşenir.

4. Taciz mayın tarlaları: Düşmanı geciktirmek ve tertibini bozmak ve bir bölge veya yoldan istifadei etmesine mani olmak için döşenir.

5. Sahte mayın tarlaları: Düşmanı aldatmak maksadıyla mayın tarlasına benzetilmek üzere kullanılan bir arazi parçasıdır.

Mayın kuşağı: Birbirinden 6 metre adım/mesafeyle aynı anda döşenen birbirine paralel iki mayın demeti sırasıdır.

Deniz mayınları: Gemileri tahrip etmek maksadıyla imal edilen ve su altına yerleştirilen mayınlara “deniz mayını” veya “torpili” denir. Deniz mayınları ilk olarak 1777 yılında Amerika’da kullanıldı. David Bushnell adında bir Amerikalı, İngiltere’ye ait “Cerebus” adlı gemiyi batırmak gayesiyle içi barutla dolu bir kutuyu geminin yakınına doğru atmış, ancak akıntıya kapılarak sürüklenen kutu, bir dost gemiyi batırmıştı. 1853 yılında Kırım Savaşında Ruslar da deniz mayınlarını kullandılar. Birinci Dünya Harbi sırasında İngilizler, Çanakkale’de, Otranto Boğazında, Kuzey Denizinde yüzbinlerce mayın döktü. Bu harpte mayınların tahribi yüzünden batan gemi sayısı 600’ü buldu. Yine İkinci Dünya Savaşında Almanlar, manyetik mayını imal ettiler. Bu tip mayınlardan aynı savaşta Almanlar tarafından 230.000, İngilizler tarafından 255.000 adet döküldü. İkinci Dünya Savaşında denize dökülüp infilak etmeyenler, akıntıya kapılıp deniz sathına yayılmış ve harpten sonra ticaret gemileri için büyük tehlike teşkil etmiştir. 1991 Körfez Savaşında da Irak, Basra Körfezine çok miktarda mayın döktü.

Mayın avlama: Sonarla, optik sistemlerle veya manyetik dedektörle mayınların tesbiti ve imhası etkisiz hale getirilmesi, toplanması veya başka bir sahaya nakledilmesi maksadıyla icra edilen Mayın Karşı Tedbirleri (MKT) harekatıdır. Mayın dökme: Düşmana hasar vermek, düşmanın deniz harekatını engellemek veya tehdit amacıyla mayınların, mayın döküş vasıtaları ile belirli bir deniz sahasına bırakılmasıdır. Su üstü mayın dökücü gemilerin görevi, dost veya düşman bandrolu altındaki sularda önceden tayin edilmiş mevkılere mayınları dökmektir.

Mayın karşı tedbirleri: Düşmanın mayın döküş harekatına mani olmak veya dökülmüş mayınların etkisini ortadan kaldırmak, bu sayede nakliyatı desteklemek ve harp gayretine katkıda bulunmak için denizleri kullanmak ve limanlara giriş çıkışı sağlamak maksadıyla alınan taarruzi ve savunma tedbirleridir. MKT, görevleri dost mayınları temizlemekle alakalı faaliyetleri de kapsamaktadır.

Mayın tarama: denizdeki mayınların gemiler, helikopterler ve diğer araçlara monte edilmiş özel donanımlar kullanılarak fiziki olarak tesbit ve mekanik usullerle veya etkili sahalar meydana getirilerek imha edilmesi ameliyesidir. Mayını arayıp bulmak ve tesirsiz hale getirmek maksadıyla yapılmış gemilere mayın arama tarama gemileri denir.

Arama tarama gemilerinin tipleri: Filo mayın dökücü, kıyı mayın dökücü, kontrollu mayın dökücü, mayın karşı tedbirler gemisi, filo mayın tarayıcısı, okyanus tipi mayın tarayıcısı, sığ su mayın tarayıcısı, mayın tarama botu, özel mayın tarayıcısı, kıyı mayın tarayıcı. 1991 yılındaki Körfez Savaşında mütefikler Körfezdeki mayınları temizlemek için çok miktarda mayın tarama gemisi görevlendirdiler.

2-)Toprak altına, üstüne veya suyun içine yerleştirilen, doğrudan doğruya, çarpma veya basınç etkisiyle patlayarak zarara yol açan patlayıcı madde.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?