Mercidabık Meydan Muharebesi Nedir

1-)24 Ağustos 1516 tarihinde Osmanlılarla Memlukler arasında meydana gelen muharebe. Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim Hanın Ortadoğu’da hakimiyetini genişletmesi; Suriye, Filistin, Arabistan Yarımadası, Mısır ve Kuzey Afrika’nın doğusuna hakim Memluklu Sultanı Kansu Gavri (Guri)yi harekete geçirip, tedbir almaya sevk etti. 23 Ağustos 1514’te Çaldıran Meydan Muharebesinde Yavuz Sultan Selim Hana yenilip, kaçan İran Safevi hükümdarı Şah İsmail ile ittifak kurdu. Yavuz Sultan Selim Han, haber alma teşkilatı vasıtasıyla Şah İsmail-Kansu Gavri ittifakını öğrenince, Vezir-i azam Sinan Paşayı kırk bin kişilik bir kuvvetle Safeviler üzerine gönderdi. Sinan Paşanın, Diyarbekir’e giderken, Fırat’ı geçmek için Memluklerden müsaade isteyip de iznin verilmemesi ve Kansu Gavri’nin elli bin kişilik kuvvetle Haleb’e gelmesi, harb sebebi sayıldı. Devrin alimlerinden Zenbilli Ali Cemali Efendinin fetvasıyla sefere çıkıldı. Yavuz Sultan Selim Han, dahiyane bir siyasetle Mısır devlet adamlarının bir kısmını ve Suriye ahalisini kendi safına almaya muvaffak oldu.

Yavuz Sultan Selim, Kansu Gavri’ye Haleb’in kuzeyindeki Mercidabık mevkiinde meydan muharebesi için hazır olması haberini gönderdi. Mercidabık’ta karşılaşan iki ordunun da kuvvetleri eşit miktarlarda olup, altmış bin civarındaydı. Osmanlılar, ateşli silahlar, teşkilat, kumanda heyeti, sevk ve idare bakımından Memluklardan üstündü. Memlukların da süvari kuvveti meşhurdu.

24 Ağustos 1516 sabahı Osmanlı ordusu hilal şeklinde bir tertib aldı. Ordunun merkezinde Yavuz Sultan Selim Han olup, yanında Kapıkulu askeri ve önünde birbirine zincirle bağlı üç yüz top bulunuyordu. Sağ kola Anadolu Beylerbeyi Zeynel Paşa, sol kola da Rumeli Beylerbeyi Sinan Paşa kumanda ediyordu. Memluk ordusunun merkezine, yanında Halife Üçüncü Mütevekkil olduğu halde Sultan Kansu Gavri, sağ kola Haleb Naibi Hayırbay, sol kola da Şam Naibi Sibay kumanda ediyordu. Memluklerde sultanın orduya, kumandanların da Kansu Gavri’ye itimatsızlığı vardı. Osmanlı topçu ateşiyle başlayan muharebeye, Memlukler süvari taarruzu ile karşılık verdiler. Muharebe başladıktan iki saat sonra Memlukler bozguna uğradı. Öğleden sonra kesin netice alınarak, Memluk karargahı bütün ağırlığı ile Osmanlıların eline geçti. Boğucu bir yaz sıcağında meydana gelen muharebeden kurtulan Memluk askerleri; Haleb, Hama, Humus ve Şam’a kaçtı. Takip edilen Memluk kuvvetlerinden ele geçenler imha edilerek, Kuzey Suriye bütünüyle zabtedildi. Ahalisi Ehl-i sünnet olan şehirler Yavuz Sultan Selim Hanı ve Osmanlıları davet ettiler. Suriye şehirleri kendi rızalarıyla Osmanlı idaresini tercih ettiğinden, ahaliye zarar verilmedi. Memluk Sultanı Kansu Gavri muharebe meydanında öldü. Abbasi halifesi Üçüncü Mütevekkil, muharebeden sonra Yavuz Sultan Selim Hanın yanına gelerek, sultandan çok hürmet gördü. Yavuz Sultan Selim Han 28 Ağustosta Haleb’e 27 Eylülde Şam’a gelerek Mısır’ın fethini gerçekleştirecek sefere hazırlanmaya başladı.

Mercidabık’ta kazanılan zafer Osmanlı Devletine dini, siyasi, askeri iktisadi pekçok faydalar sağladı. Hilafetin Osmanlı Hanedanına geçme yolu açıldı. Doğuda Osmanlı Devletinin son rakibi Mısır-Memluk Devleti ortadan kaldırılma safhasına getirildi. Suriye, Lübnan ve Filistin Osmanlı hakimiyetine girdi. Mısır ve Arabistan Yarımadası yolu açıldı. Güneydoğu Anadolu’nun zabt edilmesiyle Anadolu Türk birliği tamamlandı. (Bkz. Selim Han-I)

Bu bilgi faydalı oldu mu ?