Mervaniler Nedir

1-)on ve on birinci yüzyılda Diyarbakır’da hüküm süren Müslüman bir hanedan. Mervanilerin kurucusu Baz, onuncu asrın ortasından itibaren Doğu Anadolu’da fetihlere girişti. İlk önce, Erciş’i ve çevresindeki müstahkem mevkileri aldı. Hanedanın beyi Baz, nüfuzunu kuvvetlendirerek Büveyhilerin hakimiyetindeki Diyarbakır, Silvan ve Nusaybin’i ele geçirdi. 984’te Şii Büveyhi Samsamüddevle Merzubani’yi mağlup edip, Musul’u zaptetti. Bölgedeki Şii Büveyhi nüfuzunu kırdı. Bağdat’ı ele geçirmek istediyse de başaramadı ve Musul’u boşaltmak zorunda kaldı. 991 senesinde tekrar Musul’u ele geçirmek için harekete geçen Baz, yapılan muharebeler sırasında öldürüldü.

Yerine geçen yeğeni Hasan bin Mervan Hamdanilerle mücadeleye devam ederek, onları iki defa mağlup etti. Hasan bin Mervan, 997 senesinde Diyarbakır’da öldürülünce yerine kardeşi Said bin Mervan geçti. Ancak kendisine karşı çıkan Nasr bin Mervan 1011 senesinde Said’i zehirleterek Mervani tahtını ele geçirdi.

Elli yıldan fazla hüküm süren Nasr bin Mervan, Mervanilerin bölgedeki hakimiyetini kuvvetlendirip, refahını yükselti. Abbasi halifeliğinin yüksek hakimiyetini tanıdı. Devrin kuvvetli komşu devletlerinden Bizanslılar ve Fatımiler’e karşı istiklalini koruyacak kadar maharetle münasebette bulundu. Nasr devrinde; Diyarbakır, Silvan ve çevresindeki şehirlerin refahı yükselip, kültür ve sanat eserleri meydana getirildi. Hayır eserleri ve sosyal müesseselerin yapımına ahali de katıldı.

Nasr bin Mervan’ın ölümünden sonra sırasıyla tahta geçen Said, Nasır ve Mansur devirlerinde Mervanilerin gücü zayıfladı. Sultan Melikşah döneminde Selçuklu orduları gelerek bölgeyi tamamen ele geçirdiler (1085). Son Mervani hükümdarı Mansur, 1096 senesinde ölünceye kadar Ceziret-i İbni Ömer (Cizre)’de yaşadı.

Mervani Emirleri

Baz : (Onuncu yüzyılın ortaları-991)

Hasan bin Mervan : (991-997)

Said bin Mervan : (997-1011)

Nasr bin Mervan : (1011-1061)

Said : (1061-1063)

Nasır : (1069-1079)

Mansur : (1079-1085)

Bu bilgi faydalı oldu mu ?