Mezhep Imamlarının Ve Fıkıh Alımlerının Çalgı Hakkında Kı Görüslerı Nedir

1-)

İmam-ı A'zam Ebu Hanife'ye göre eğlenmek için çalınan tüm çalgılar haramdır. (el-Merginani, el-Hidaye, IV, 80)

el-Hidaye sahibi, Hanefi mezhebinin görüşlerini şöyle açıklar:

Düğün yemeğine davet edilen kimse düğüne gittiği zaman orada oyun ve çalgının bulunduğunu görse oturup yemeğini yemesinde bir sakınca yoktur. Ebu Hanife der ki: "Bir kere böyle bir şeye mübtela olmuştum, fakat sabrettim." Yani davet mahalli olan düğün yerinden ayrılmadım. Oyun ve çalgı bulunan yeri terketmemekten ibaret olan bu hüküm, davete icabet etmenin sünnet oluşundandır. Hadiste: "Davete icabet etmeyen Ebu'l-Kasım'a asi olmuştur. " buyurulmuştur. O halde düğünde çalgı ve oyun gibi bidatler vardır diye sünnet olan davete icabet terkedilemez. Bu, başkaları için örnek olma durumunda olmayan kimseler hakkında söz konusudur. Başkalarına örnek olanlar bu gibi şeyleri önleme gücüne sahip değillerse orada oturmaz çekip giderler. Çünkü gitmemelerinde dine kötülük etme ve müslümanlara günah kapısını açma gibi mahzurlar vardır. İmam-ı A'zam'ın bahis konusu hareketinin, örnek olma durumuna gelmeden önceki dönemine ait olduğu nakledilir.

Çalgı ve oyun, düğün yapılan evin yemek yenen kısmında ise, örnek olmayan insanların bile orada oturmaları caiz değildir. Çünkü Kur'an'da:

"Sana Kur'an nazil olduktan sonra zalim insan gruplarıyla oturma." (el-En'am, 6/68) buyrulur.

Bu hüküm, çalgı ve oyunun olup olmadığını bilmeden düğüne gidenler için söz konusudur. Gitmeden evvel bunu bilenler düğüne gidemezler. (el-Merginani, a.g.e., IV, 80)

İmam Malik'in meazif (genellikle telli çalgılar) ve ud gibi çalgı aletlerini mübah gördüğünü Keffal ve Reyyani naklederler. (Şevkani, a.g.e., VIII, 105)

Medine uleması, çalgı aleti ile bile olsa, musikinin caiz olduğunu söylemişler, Şafiilerle Zahiriler de bu hususta onlara uymuşlardır. (Şevkani, a.g.e., aynı yer)

İbnü'l Cevzi, İmam Malik'in: "Medinelilere hangi musiki türü hakkında ruhsat veriyorsun?" diye sorulduğunda "Hiçbir türüne müsaade etmiyorum bunu içimizden fasık olanlar yapıyor" diye cevap verdiğini nakleder. (ibnü'l-Cevzi, a.g.e., 256)

Hanbeliler; ud, davul ve saz gibi çalgı aletlerini caiz görmezler; bu tür aletlerin çalındığı düğüne gitmenin doğru olmadığına inanırlar. Fakat mücerred musikiyi, yani güzel sesle terennümü mübah görürler. (el-Fıkhu ala mezahibi'l-erbaa, II, 44)

İbn Hazm, musiki'ye dair bağımsız bir eser yazmış ve musikiyi yasaklayan tüm hadisleri tenkid ederek bunlardan hiçbirinin sahih olmadığını ileri sürmüştür. Bu mezhebe göre musikinin her çeşidi helaldir. (Süleyman Uludağ, İslam Açısından Musiki ve Sema, İstanbul 1976, 187)

İmam Gazali, semaın (müzik dinleme) mübah olduğunu zikreder ve sesleri; canlılardan çıkan seslerle, cansızlardan çıkan sesler diye iki kısma ayırır; bunları dinlemenin caiz olduğunu söyler. Ancak içki ile çalınması mutad olan çalgıların haram olduğunu ifade eder. (Gazali, İhya, Kahire 1967, I, 343-348).

Bu bilgi faydalı oldu mu ?