Milli Savunma Bakanlığı Nedir

1-)Osmanlı Devletinde Milli Savunma Bakanlığına Ağa Kapısı Bakana ise Yeniçeri Ağası deniliyordu. Önceleri devlete büyük hizmetler veren, fakat son zamanlarında disiplinsizliği artarak zararlı bir kuruluş haline gelen Yeniçeri Ocağı, Sultan İkinci Mahmud Han tarafından kaldırılarak, yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adı ile nizami bir ordu kuruldu. Milli Savunma Bakanlığına Seraskerlik; bakana da Serasker denildi. İlk seraskerliğe Hüseyin Paşa getirildi.

1908 yılında İkinci Meşrutiyetin ilanıyla birlikte Seraskerlik ünvanı değiştirilerek Harbiye Nazırlığı’na çevrildi. Bu makama ilk defa Erkan-ı Harbiye-i Umumiyye ReisiÖmer Rüşdi Paşa getirildi. Yeni kurulan Harbiye Nazırlığına, önceleri en kıdemli müşirler yani mareşaller tayin edilirken, İttihad ve Terakki zamanında, orduya siyaset sokulmuş ve ferikler yani korgeneraller de Harbiye Nazırlığına getirilir olmuştur. Nitekim, İttihat ve Terakki Partisinin genç liderlerinden Enver Paşa, Mirliva yani Tuğgeneral rütbesinde olmasına rağmen Harbiye Nazırı oldu. Enver Paşa hem Başkumandan hem de siyasi ağırlığı olan Harbiye Nazırı ünvanlarını alınca, Osmanlı Devleti içinde padişah ve sadrazamdan sonra üçüncü şahsiyet olarak itibar gördü.

Balkan Harbinden mağlup olarak çıkılınca orduda yapılan yenileştirmeler arasında, Harbiye Nezaretine yenilikler yapıldı. Bu yenileştirmeler sonucunda, Harbiye Nezareti; Şura-yı Askeri (Askeri Şura), Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Dairesi (Genel Kurmay Başkanlığı), Hukuk Müşavirliği, Muhakemat (Askeri Adalet), Piyade, Süvari, Sahra Topçusu, Sıhhiye, Nakliye, Levazımat-ı Umumiye, Muhasebat-ı Umumiye, Terbiye ve Tedrisat-ı Askeriye Müfettiş-i Umumiliği, Heyet-i Teftişiyye, Ağır Topçu Müfettiş-i Umumiliği, Matbaa-i Askeriye gibi daire ve başkanlıkları ihtiva ediyordu.

İstiklal Harbi sıralarında, Osmanlı Devletinin Harbiye Nezareti İstanbul’da devam ederken, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Ankara’da kurulması üzerine Müdafaa-i Milliye Vekaleti, 3 Mayıs 1920’de çıkarılan bir kanunla, yeni vekaletlerin arasında yer aldı. Mareşal Fevzi Çakmak, yeni kurulan vekalete, ilk vekil olarak tayin edildi. Milli Mücadele yıllarında Mondros Mütarekesi hükümlerine göre ordu terhis edilmiş, her türlü silah ve teçhizatı işgal kuvvetlerinin kontroluna girmiş, sadece emniyet mülahazası ile küçük bir ordu bırakılmıştı. Bütün bu ağır şartlara rağmen, İstanbul Harbiye Nezareti, büyük bir vatanseverlikle, Milli Mücadelenin muvaffak olması için elinden gelen her türlü yardımı yaptı. Türk ordusunun zafere ulaşması için silah cephane teçhizat, malzeme ve her türlü yiyecek ikmalinin sağlanmasında üstün gayret gösterdi.

Müdafaa-i Milliye Vekaletinin adı, 27 Eylül 1930’da, Milli Müdafaa Vekaleti olarak değiştirildikten sonra, 1945’te Milli Savunma Bakanlığı adını aldı.

Milli Savunma Bakanlığı, siyasi hüviyeti olan bakanla müsteşar, müsteşar yardımcıları, başkanlık, daire başkanlığı ve bağlı kuruluşlardan teşekkül eder. Genellikle müsteşar, orgeneral-oramiral; müsteşar kara yardımcısı, korgeneral; hava yardımcısı tümgeneral ve deniz yardımcısı tümamiral rütbelerini taşırlar. Kuruluşunda bulunan dairelerden en önemlileri; Komprolörlük Daire Başkanlığı, Askeralma Daire Başkanlığı, İç Tedarik Daire Başkanlığı, Dış Tedarik Daire Başkanlığı, İnşaat-Emlak Daire Başkanlığı, Plan-Koordinasyon Daire Başkanlığı, Teftiş Daire Başkanlığı, Personel Daire Başkanlığı, Kanun ve Kararlar Daire Başkanlığı, Başhukuk Müşavirliği, Askeri Adalet İşleri Başkanlığı, Nato Enf. Daire Başkanlığı, ARGE Daire Başkanlığı, Sağlık ve Veteriner Daire Başkanlığı, Genel Sekreterlik, Harita Genel Komutanlığı bağlı kuruluşlarındandır.

Görevleri: Milli Savunma hizmetlerinin siyasi, hukuki, sosyal, mali ve bütçe hizmetleriyle Genelkurmay Başkanlığı tarafından tesbit olunacak ilke, öncelik ve ana programlarına göre:

Barışta ve savaşta askeralma hizmetlerini,

Silah, araç, gereç ve her çeşit lojistik ihtiyaç maddelerinin tedarik hizmetlerini,

Harp sanayii hizmetlerini,

Sağlık ve veteriner hizmetlerini,

İnşaat, emlak ve iskan hizmetlerini,

Nato Enfastrüktür hizmetlerini,

Mal muhasebesi teftiş hizmetlerini yürütmektir.

İşbirliği: Silahlı Kuvvetlere ait hizmetlerin tam bir bütünlük ve beraberlik içinde yürütülmesi gayesiyle, Milli Savunma Bakanlığı, Genel Kurmay Başkanlığı ile işbirliği içinde ve koordineli olarak çalışır. Bu iki makam, Kara, Deniz, Hava Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığı ile yaptıkları önemli ve ilgili işlem yazışmalarından karşılıklı olarak birbirlerine bilgi verirler.

Milli Savunma Bakanlığı ile Genel Kurmay Başkanlığı, birbirinin maiyeti ve emri altında olmayıp, her iki kuruluş da Başbakanlığa bağlıdır.



MİLLÎ SELAMET PARTİSİ; kapatılan siyasi partilerden. Ocak 1970 yılında kurulan Milli Nizam Partisi, Anayasa Mahkemesi kararınca 1972 yılında kapatılınca, Ekim 1972’de Milli Selamet Partisi (MSP) kuruldu. İlk genel başkanlığa Süleyman Arif Emre getirildikten kısa bir müddet sonra Prof. Necmeddin Erbakan bu göreve getirildi. Katıldığı 1973 seçimlerinde 1.265.771 oy alarak 48 milletvekili çıkardı. Bu seçimlerde en fazla milletvekili çıkaran CHP ile koalisyon kurarak iktidara ortak oldu. 1977 seçimlerinde ise 1.269.918 oy alarak 24 milletvekili çıkardı. AP-MSP-MHP partileri arasında koalisyon hükümetine girerek iktidara ortak oldu. 12 Eylül 1980 yılında Türk Silahlı Kuvvetlerinin idareye el koymasından sonra, diğer siyasi partilerle beraber kapatıldı. 3 Temmuz 1992’de çıkarılan siyasi partilerin açılması hakkındaki kanunla yeniden siyasi faaliyete dönmesine izin verildi.

Daha sonra yapılan olağan genel kurulda Milli Selamet Partisi (MSP), kendini fesh ederek, Refah Partisiyle (RP) birleşerek siyasi faaliyetine son verdi.



MİLLİYETÇİ ÇALIŞMA PARTİSİ (MÇP); Cumhuriyet dönemi siyasi partilerinden. 12 Eylül 1980 Harekatından sonra kapatılan Milliyetçi Hareket Partisinin (MHP) devamı olan siyasi bir partidir. Siyasi partilerin yeniden kurulmasına izin verilmesi üzerine, DanışmaMeclisi üyesi Mehmed Pamak ile arkadaşları Muhafazakar Partiyi (MP), 7 Temmuz 1983’te kurdular. Partinin başkanlığına Mehmed Pamak getirildi. Fakat aralarında Mehmed Pamak ve 25 arkadaşının Milli Güvenlik Konseyi tarafından veto edilmesi üzerine, MP 6 Kasım 1983 seçimlerine katılamadı.

Mehmed Pamak’tan sonra Parti başkanlığına Ahmed Özsay, İsmail Hakkı Yılanlıoğlu ve Ali Koç getirildi. Partinin ismi 30 Kasım 1985’te yapılan genel kurulda Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) olarak değiştirildi. 28 Eylül 1986’da yapılan milletvekili ara seçimlerine katıldı. % 10’luk oy barajını geçemediği için milletvekili çıkaramadı. 19 Nisan 1987’de yapılan olağanüstü kongrede, eski MHP Başkanı Alparslan Türkeş’in desteklediği ekip parti yönetimini ele geçirdi. Genel başkanlığa ise eski MSP milletvekili olan Abdülkerim Doğru getirildi. 6 Eylül 1987’de yapılan halk oylamasının neticesinde siyaset yasağı kalkan Alparslan Türkeş MÇP’ye katıldı. 4 Ekim 1987’de yapılan kongredeAlparslanTürkeş MÇP’nin genel başkanlığına seçildi. 29 Kasım 1987’de yapılan milletvekili erken seçimlerine Alparslan Türkeş’in genel başkanlığında katılan MÇP, Türkiye genelindeki seçmenlerin 2.89’unun oyunu aldıysa da ülke genelinde % 10’luk oy barajını geçemediği için milletvekili çıkaramadı. 26 Mart 1989’da yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde oylarını artırarak 4.26’ya çıkardı. Bu seçimlerde Elazığ, Erzincan, Yozgat ve Kırıkkale belediye başkanlıklarını kazandı. 20 Ekim 1991 Milletvekili Erken Genel Seçimine Milliyetçi Çalışma Partisi, Islahatçı Demokrasi Partisi, Refah Partisi üçlü ittifak olarak katıldılar. Anayasaya göre iki ve daha fazla partinin birleşerek seçime katılmalarının yasak olması sebebiyle bu üç partinin ittifakları kağıt üzerinde resmi bir belgeye dayanmamaktaydı. Bunun için MÇP’nin milletvekili adayları seçime katıldıkları bölgelerden bağımsız aday olarak katılmışlar, fakat her üç parti de birbirlerinin adaylarına oy vermişlerdir.

20 Ekim 1991 Erken Genel Seçimlerine bu şekilde katılan Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), daha sonra 19 milletvekili ile RefahPartisinden ayrılmış olarak Büyük Millet Meclisinde siyasi hayatını devam ettirmektedir.

Partinin programları arasında; Türk-İslam sentezini benimseme, dış politikada Türkiye’nin itibarını artırıcı tedbirleri alma, Orta AsyaTürkleriyle siyasi ve kültürel bağlar kurma, Milliyetçi, muhafazakar ve manevi değerlere saygılı bir gençlik yetiştirme gibi görüşleri vardır.

Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), 24 Ocak 1993’te yapılan 4. olağan genel kurulda kendini fesh edrek, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP)nin, isim ve amblemini alarak, MHP ile birleşti ve siyasi faaliyetine son verdi (24 Ocak 1993).



MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ; kapatılan siyasi partilerden. Çok partili döneme girildiği 1945 senesinde kurulan Demokrat Parti (DP), 1946 seçimlerinde 33 milletvekili çıkardı. Bunların arasında olan Osman Bölükbaşı, Sadık Aldoğan, Fuad Armo bilahare DP’den ayrıldılar. Arkadaşları ile beraber 1948 Haziranında Fevzi Çakmak’ın genel başkanlığında Millet Partisini kurdular. Parti 1953’te dini siyasete alet ediyor gerekçesiyle kapatıldı. Sonra Osman Bölükbaşı’nın başkanlığında Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) olarak yeniden kuruldu. 1957 tarihinde Türk Köylü Partisiyle birleşerek Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) adını aldı. 1960 ihtilalinden sonra yapılan seçimlerde 54 milletvekilliği, on yedi senatörlük çıkaran parti, 1962 yılında tekrar bölündü. Parçalanan partiye sahip çıkılmadığı için iyice zayıflamıştı. O günlerde yurtdışından dönen ve On dörtler diye anılan grubu partiye alma çalışmalarının sonunda 1965 seçimlerinden önce Alparslan Türkeş ve arkadaşları partiye girdiler. Yapılan kongrede Alparslan Türkeş, genel başkan seçildi. 1969’da Adana’da yapılan kongreden sonra partinin adı MHP, amblemi de üç hilal olarak değiştirildi. Partide yeni bir görüş olan Türk-İslam sentezi benimsendi.

12 Eylül 1980 yılındaki Türk Silahlı Kuvvetlerinin idareye el koymasından sonra diğer partiler gibi MHP’de kapatıldı.

3 Temmuz 1992’de çıkarılan bir kanunla, kapatılan bütün partilere açılma izni verilince, MHP de açıldı. 27 Aralık 1992’de yapılan parti genel kurulunda, MHP kendini fesh ederek MÇP ile birleşti. 24 ocak 1993’te yapılan 4. olağan üstü genel kurulda, bu sefer de Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), kendisini fesh ederek, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ile birleşti. MÇP, MHP’nin isim ve amblemini alarak siyasi hayatına veda etti. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ise böylece yeniden siyasi faaliyetlerine başladı (24 Ocak 1993).

Bu bilgi faydalı oldu mu ?