Orhan Şaik Gökyay Biyografisi
Orhan Şaik Gökyay : günümüz şâirlerinden, edebiyat öğretmeni ve târihçisi. 1902’de İnebolu’da doğdu. Babası Filibeli muallim Mehmed Cevdet Efendi, annesi Şefike Hanımdır.
İlköğrenimini Kastamonu’da yaptı. Ortaöğreniminden sonra Ankara Darülmuallimînine girdi. 1922’de mezun olduktan sonra, Giresun, Samsun ve Balıkesir’de ilkokul öğretmenliği yaptı. Bilâhare İstanbul Edebiyat Fakültesine ve Yüksek Muallim Mektebine girdi. Mezûn olunca, öğretmenlik mesleğine döndü. Yurdun birçok yerinde edebiyat öğretmenliği ve müdürlük yaptı ve 1941’de Devlet Konservatuvarı Müdürlüğüne getirildi. Burada çalıştığı yıllarda Türk konservatuvarının târihçesini yayınladı.
Şahlanıp şu dağların köpüren sularından
Tutuşan gönüllere ses verdik zaman zaman
Çalkalanır içimizde ufka çarpan bir umman
İlhâm olur çağıldar şarkımızda bu vatan
kıtasıyla başlayan, Konservatuvar Marşını yazdı. 1944’te ırkçılık-turancılık yaptığı gerekçesiyle hapse düştü. Bilâhare beraat etti. Tekrar öğretmenliğe döndü. Yurtdışında talebe müfettişliği yaptı. Londra Üniversitesinde ve İstanbul Çapa Eğitim Enstitüsünde edebiyat öğretmenliğinde bulundu ve 1969’da emekliye ayrıldı. 1984-1985 yıllarında Marmara Üniversitesi, daha sonraki senelerde de Mîmar Sinân Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültelerinde edebiyat dersleri verdi.
İlk şiir zevkini, edebiyat öğretmeni olan babasından aldı. İlk şiirleri lise öğrencisiyken Açık Söz gazetesinde çıktı. İzmir işgal edilince Ankara’da çıkan 15 Mayıs Gazetesinde “İzmir’e Tahassür” adlı vatan sevgiyle dolu manzumesini yayınladı. Bilim dünyâsında edebiyat târihimize âit araştırmalarıyla, yine bu alanda kitap ve yazıları, eski nesirden sâdeleştirmeleri olan Orhan Şaik; sanat dünyâsında çeviri eserleri ve halk şiirimizin geleneklerine bağlı, çoğu millî konularda lirik-epik şiirleriyle tanındı. Balıkesir’de öğretmen olduğu sıralarda çıkardığı Çağlayan mecmuasında Aya Mektuplar başlıklı nesirler vardır. Şiirlerinde aruz veznini de kullandı. Birçok dergide çıkan Budin Türküsü, Bayburt Türküsü, Maraş Türküsü gibi şiirlerinde ise dünün ve bugünün duygularını dile getirmiştir. Almanca, İngilizce, Arapça ve Farsça tercümeleri ve edebiyat alanında alıştırmaları vardır.
Başlıca gâyesi üniversite hocası olarak görünmek oldu ancak istediği gerçekleşmedi. Üniversite hocalarını hedef aldı. Eserlerinde her yazar ve ilim adamı gibi olmayacak hatâlar yapmasına rağmen destûrsuz bağa girdi. Tenkitlerini Destûrsuz Bağa Girenler adı ile yayınladı. 1989 yılında İ.Ü. Edebiyat Fakültesi kendisine “doktor” ünvanını verdi.
Eserleri:
Bugünkü Dille Dede Korkut Hikâyeleri (1939), Devlet Konservatuvarı Târihçesi (1941), Kabusnâme (1944), Kâtip Çelebi Hâtıra Kitabı (1957), Kâtip Çelebi’den Seçmeler (1968) ve G.Jacob’dan: Türklerde Karagöz, Paul Wetlek’ten: Menteşe Beyliği, Brockelmann’dan: İslâm Devletleri Târihi, C. Brentano’dan: Yiğit Kasperl ile Güzel Annerl’in Hikâyesi gibi çevirileri vardır.
Orhan Şaik, şiirlerini bir kitapta toplamadı, dergilerde dağınık bıraktı. Türkçeyi çok güzel kullanmasına rağmen bir ara uydurmacılık akımı içinde yer aldı. Aşağıdaki şiiri unutulmaz manzumelerindendir.
BU VATAN KİMİN?
Bu vatan, toprağın kara bağrında,
Sıra dağlar gibi duranlarındır.
Bir târih boyunca onun uğrunda,
Kendini târihe verenlerindir.
İleri atılıp sellercesine
Göğsünden vurulup, tam ercesine
Bir gül bahçesine girercesine,
Şu kara toprağa girenlerindir.
Ardına bakmadan yollara düşen
Şimşek gibi çakan, sel gibi coşan,
Huduttan hududa yol bulup koşan,
Cepheden cepheyi soranlarındır.
Târihin dilinden düşmez bu destan:
Nehirler gâzidir, dağlar kahraman;
Her taşı bir yakut olan bu vatan
Can verme sırrına erenlerindir.
Hudutlarda gözü bayraklarında
Alnına ışıklar vuranlarındır.
Gökyay’ım ne desen ziyâde değil,
Bu sevgi, bir kuru ifâde değil,
Sencileyin hasmı rüyâda değil,
Topun namlusundan görenlerindir.
Orhan Şaik Gökyay : Orhan Şaik Gökyay şair, yazar
Devlet Sanatçısı
1902 yılında İnebolu'da doğdu. Ankara İlköğretmen Okulu'nu bitirdi. İlkokul öğretmenliği yaptı. Yüksek öğrenimini İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde tamamladı. Pek çok lisede edebiyat öğretmenliği yaptı. Öğrenci müfettişliği görevinde bulundu. Son olarak da İstanbul Eğitim Enstitüsü'nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Edebiyat araştırmalarıyla ve özellikle 'Bu Vatan Kimin' adlı şiiriyle tanındı. 2 Aralık 1994 tarihinde vefat etti.
ESERLERİ:
Şiirlerini 'Bu Vatan Kimin' adlı kitapta topladı.
HABER
Orhan Şaik Gökyay 2012 Şiir Ödülü Şair Osman Baş’a verildi
13 Aralık 2012
2 Aralık 1994 tarihinde ebediyete intikal eden Şair Yazar Devlet Sanatçısı Orhan Şaik Gökyay’ın anısını yaşatmak amacıyla 2001 yılında eşi Ferhunde Gökyay ve öğrencisi Kudret Ünal tarafından ihdas edilen ‘Orhan Şaik Gökyay Şiir Ödülü bu yıl Yeni Türk Şairi Osman Baş’a verildi.
Prof. Dr. İsmail Parlatır başkanlığında Prof. Dr. Naciye Yıldız, Nail Tan, Hayrettin Ivgin ve Kudret Ünal’dan oluşan seçici kurul Ankara’da toplanarak ödül için başvuran 22 şiir kitabıyla ilgili incelemeler yaptı. İncelemeler sonrasında seçici kurul bu yıl Akçağ Yayınları arasında basılan Hâr-ı Bülbül adlı şiir kitabı dolayısıyla ödülün Şair Osman Baş’a verilmesi kararlaştırdı.
Gazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi 75. Yıl Konferans Salonu’nda bugün düzenlenen Şair Orhan Şaik Gökyay’ı anma toplantısında ödül Şair Osman Baş'a verildi. Törende Osman Baş, kitabında yer verdiği iki şiirini davetlilere okudu.HABER
Orhan Şaik Gökyay Şiir Ödülü'nü ESKADER sürdürecek
7 Kasım 2013
Şair ve yazar Orhan Şaik Gökyay adına düzenlenen şiir ödülünü, bu yıldan itibaren Edebiyat Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği (ESKADER) düzenleyecek.
Ödül, 1994’te aramızdan ayrılan Gökyay’ın aziz hâtırasını yaşatmak amacıyla 2001’den beri öğrencisi Kudret Ünal tarafından gerçekleştiriliyordu. Bı yılki ödül için 1998-2013 yılları arasında yayımlanmış şiir kitaplarından biriyle başvuru yapılabilir. Kitap, şair ve sanatı hakkında bir inceleme kitabı da olabilir. Bu takdirde, ödül incelemeciye değil incelenen şaire verilecek. Ödül, 2013 yılı için 1000 TL ve plâketten oluşuyor. Ödülün seçici kurulunda ise Prof. Dr. Durali Yılmaz, Ahmet Özdemir, İsa Kocakaplan, Kudret Altun, Şerif Aydemir ve Mehmet Nuri Yardım bulunuyor. Her şair, başvuruda bulunduğu şiir kitabından altısını en geç 22 Kasım 2013 tarihine kadar ESKADER’e göndermesi gerekiyor. Değerlendirme sonuçları 28 Kasım 2013 tarihinde açıklanacak, ödül töreni şairin ölüm yıldönümü olan 2 Aralık 2013 tarihinde İstanbul’da yapılacak
Bu bilgi faydalı oldu mu ?
