Seyrani Biyografisi
Seyrani : halk şâiri. 1807’de Kayseri’ye bağlı Develi-Everek’te doğdu. Asıl adı Mehmed’dir. Medresede birkaç yıl okudu, genç yaşında şiir söylemeye başladı. Tanzimat yıllarında İstanbul’da bulunduktan sonra memleketi olan Everek’te, 1866 senesinde öldü. Mezarı oradadır. Söylediği hicivler yüzünden tâkibâta uğradığı için memleketine döndü, yoksulluk içinde yaşadı. Bektâşî idi.
Seyrânî, divan şiirini de bilir; aruzla şiirler yazmaya meraklıdır. Fakat asıl gücünü koşmalarında ve nefeslerinde göstermiştir.
Dostlarından, sevgilisinden, bahtından ve her şeyden yakınır. Seyrânî’nin oldukça kararsız, içkiye çok düşkün, derbeder bir hayâtı vardır. Tanzimatın getirdiği yenilik ve değişmelerin bir kısmını hicvetmiştir.
Koşmalarında, divan etkisinden sıyrılarak, halk deyimleri, deyişleri ve atasözlerini kullandı.
KOŞMA
Nice defterlerden ismim sildirdin
Gelmedi hiç senden ses, kara bahtım
Bahtım gemisine yelken yok, bildin
Durma lodos gibi es, kara bahtım
Âlem yıkıcıdır, yoktur yapıcı
Kimi cellât olmuş kimi kapıcı
Evvel giymez iken mesti, papucu
Verdirir çarığı mes, kara bahtım
Ağır meclislerde sıkılmaz iken
Mengeneye versen bükülmez iken
Seyrânî, arslana yıkılmaz iken
Dedirdin tilkiye pes kara bahtım
Seyrani : Seyrani (1800)- (1866) 1800 yılında Kayseri-Develi'de (Everek) doğdu.Develi ilçesi imamı Cafer Ağa’nın oğludur. Öğrenimine memleketinde başladı, İstanbul'da tamamladı. Sultan Abdülmecid döneminde İstanbul'da yedi yıl kaldı. Âşık kahvehanelerinde, konaklarda ve hatta sarayda çalıp söyledi. Tasavvufa ilgi duydu. Hicivleri yüzünden İstanbul'dan kaçmak zorunda kaldı. Bir süre Halep'te bulundu. Memleketine döndü. Hayatının son zamanları yokluk ve sefalet içinde geçti. Âşık ve dîvân tarzı şiirler yazdı. Sistemin aksayan yönlerini hicvetti. Beşerî duyguları sağlam bir dil ve içten bir anlatımla şiirleştirdi. Şiirleri üzerine çeşitli araştırmalar yapıldı ve yayınlandı.1866 yılnda öldü.
Gönül senden geçer yardan geçemez
Bağlanmış ikrara kavi özlüyüm
Her sözüm dinleyen özüm seçemez
Sırat köprüsünden ince sözlüyüm
Benim sözüm çürük değil sağ gibi
Çürük sözler erir akar yağ gibi
Üzerinden kervan geçer dağ gibi
Yokuşluyum sanma beni düzlüyüm
Yolcu ateş yakmak ile yol almaz
Erenlerin dokunduğu çul yanmaz
Cehennemde günah yanar kul yanmaz
Ben günahtan sürmelenmiş gözlüyüm
Seyrani aradım onu her yerde
Aşk-ı hakikatla düştüm bu derde
Tuttum günahımdan yüzüme perde
Rabbim divanında kara yüzlüyüm
********
Ateş vapurunu icat eyleyen
Yelken açıp yel kadrini ne bilsin
Süleyman dır kuş dilini söyleyen
Her Süleyman dil kadrini ne bilsin
Hayvanlarda bir kaç çeşit fıkralar
Kimi düzen aşar kimi yorgalar
Gübreliğe inip kokan kargalar
Has bahçede gül kadrini ne bilsin
Seyrani babanın beli büküldü
Ağzının içinde dili döküldü
Davud nebi haddesinden çekildi
Saz çalmayan tel kadrini ne bilsin
Bu bilgi faydalı oldu mu ?
