Takas Nedir

Takas Nedir ? Takas Ne demek ?

1-)Alm. Kompensation, Ausgleichung (f), Fr. Compensation (f), İng. Exchange of goods; compensation. Alacak, verecek kalmama, ödeşme, sayışma, değişme, birbirine karşı aynı cinsten zamanı gelmiş alacağı bulunan kişilerden birinin tek taraflı beyanıyla karşılıklı borçların az olanı miktarında sona ermesi. Borçları sona erdirmede kullanılan en eski usullerden biridir. İlk defa İslam hukuku tarafından kesin hükümlere bağlanmıştır.

Türk hukukunda takas, borçlar kanununda (mad. 118-124) düzenlenmiştir. Bu kanuna göre, takas için şu şartlar aranır:

1) Alacakların konusu aynı cinsten olması, 2) Takas beyanında bulunan kimsenin alacağının alınabilir, borcunun da ödenebilir olması, 3) Takastan feragat etmemiş olma, 4) Tarafların birbirinden alacağı bulunmak gerekir.

Aşağıdakiler alacaklarının arzusu olmadıkça takas edilemez: 1) Emanet edilmiş veya haksız alınmış şey veya bedelleri, 2) Nafaka ve iş ücreti, 3) Devlet, vilayet ve köylerin kamu hukukundan doğan alacakları.

Dış ticarette takas: Takas, dış ticarette de kullanılır. Dış ticarette, ihracat ve ithalat bedellerinin para, altın veya senet kullanılmaksızın karşılıklı borçların az olan borç miktarında sona ermesi şekliyle olur. Dış ticarette takas, özel ve genel olmak üzere ikiye ayrılır:

1) Özel takas: İhraç edilen malın bedeli, ithal edilen malın bedeliyle karşılanır. Burada ihracatçı ve ithalatçı aynı kimsedir. 2) Genel takas: Buna elearing (temizleme) de denir: Milletlerarası karşılıklı anlaşma yoluyla olur. İthalatçılar borçlarını ülkelerin yeterli kuruluşlarına, ülkelerinin parasıyla yatırırlar. İhracatçılar da alacaklarını ithalatçıların ödediği paradan tahsil ederler.

Takas odası: Bankalarda takasla ilgili işlerin yapıldığı yerdir. Bu odalar demiryolları, borsalar, mal piyasaları ve milletlerarası ödemeler gibi değişik alanlarda faaliyet göstererek bağlantılı işlemlerin yürütülmesinde önemli rol oynarlar.

Cari hesapta takas: Bir bankada hesabı bulunan müşterinin başka bir bankaya ait çeki vermesi üzerine bu çekin bankalar arasında değiştirilmesidir.

İslam hukukunda takas: İslam hukukunda da, borcu sona erdiren sebeplerden biridir. İslam hukukunda iki çeşit takas vardır:

1. Cebri (zaruri) takas: Bir kimsenin bin lira alacağı olup da, borçlu kendisine bin liraya bir mal satsa veya borçlunun bin lira kıymetindeki malını telef etse, cebri takas meydana gelir. Bugünkü hukukta da olduğu gibi tarafların bu hususta anlaşması şart değildir. Cebri takas için dört şart vardır: a) İkisi de deyn olmaktır. Biri deyn, diğeri emanet olursa cebri takas olmaz. Mesela, Z’nin A’ya on altın borcu olup da, Z ona emanet vermesi halinde takas olamaz. b) İki deyn de muaccel (peşin) olmalı. c) İki deyn aynı cins olmalıdır. Biri altın, öbürü gümüş olursa olmaz. d) İki deyn de, kuvvetçe birbirine eşit olmalıdır. Mesela, nafaka ile karz borcu takas edilemez.

2. Rızai takas: Yukarıdaki durumlarda tarafların anlaşarak takas yapmaları mümkündür.


2-)TAKAS (TRAMPA)



Bir alım satım çeşidi. Para olmayan bir malın, yine para olmayan bir malla değişimi. Bu alım satım şeklinin İslam hukuk ilmindeki karşılığı mukayazadır. Değişen mallar ister taşınır (menkul) ister taşınmaz (gayri menkul) olsun, fark etmez. Bedellerden birisi para olmayınca akdedilmiş olan bu alım satım muamelesine mukayaza (takas veya trampa) denilir. Bu akd çeşidi Mecelle'de şöyle tarif edilmiştir: "Aynı, ayna yani gayri ez nakdeyn (altın ve gümüş başka ayn olan) mala mübadele etmek (değişmek) tir ki, lisan-ı Türkide (Türkçede) trampa denilir (Mecelle, madde 122)

Mukayaza yoluyla yapılan alım satım akdinde bedellerden her bir açıdan semen (para) bir açıdan da mebi (satım akdine konu olan mal)dır. Dolayısıyla alım satımda ödeme bakımından birisinin öbürüne önceliği söz konusu değildir. Halbuki, para karşılığı bir mal satıldığında önce müşteriye parayı ödemesi söylenir (el-Merğınani, el-Hidaye, III, 272; İbn Abidin, Reddu'l-Muhtar, V, 272).

Mukayazada bedellerden her ikisi de mebi hükmünde olduğu için onlarda mebide bulunması gereken şartlar aranır. Dolayısıyla, satım anında elde mevcut olmalıdır, teslimi mümkün olmalıdır, satışı dinen meşru olan mallardan olmalıdır, v.s. Şayet bedellerden birisi, akitten sonra fakat henüz teslimden evvel telef olursa, akit münfesih olur. Halbuki normal bir satım akdinde para olan bedel teslimden önce telef olacak olsa, akit devam eder. Müşteri, başka para ödemek durumunda olur. Ayrıca, mukayaza yoluyla yapılan bir alış verişte ikale (karşılıklı rıza ile akdi feshetmek)'nin caiz olması için bedellerin her ikisinin de mevcut olması gerekir. Çünkü satılan malın telef olması ikaleye engeldir (el-Merğınani, a.g.e., III, 55; el-Mevsili, el-İhtiyar li ta'lıli'l-MuXtar, II, 12).

Birbirine borcu olan kişilerin borçlarını, birbirine mukabil tutarak düşürmelerine de mukasat denilir. Bu da takas kelimesi ile aynı kökten gelir (Mukasat için bkz. İbn Abidin, Reddü'l-Muhtar,V, 266).

Hüseyin KAYAPINAR


3-)(Barter) 1. Bir mal veya hizmetin para aracılığı
olmak­sızın başka bir mal veya hizmet ile değiştirilmesi. Değiş-tokuş; trampa.


2. İki veya
daha fazla sayıda ülke arasında yapılan an­laşmalara göre, efektif para veya
senet alış-verişi olmadan ala­cak ve borçların karşılıklı olarak artırılıp
azaltılması, borçların alacaklarla kapatılması. Dış ülkeden yapılan ithalatın
döviz mübadelesine gerek kalmaksızın mal ihracı suretiyle karşılan­ması.


4-)Mal alıp karşılığında mal vererek ödeşme, trampa.


5-)İki ülke arasında yapılan alışverişin karşılıklı olarak malla ödenmesi, kliring.


6-)Malın malla değişimi.


7-)İki ülke arasında olmak üzere dışsatım ve dışalımı yapılan mal, hizmet veya teknoloji aktarımı bedelinin kısmen veya tamamen mal, hizmet, teknoloji aktarımıyla ödenmesi.


8-)Ödeşme, ödeşim.


9-)Bk. getirgötür


Bu bilgi faydalı oldu mu ?

 


Dil
Anlamı
İngilizcesi İngilizce
İnterchange.
İngilizcesi İngilizce
Exchange.
İngilizcesi İngilizce
Swop.
İngilizcesi İngilizce
Swap.
İngilizcesi İngilizce
Clearing.
İngilizcesi İngilizce
Barter.
İngilizcesi İngilizce
Dicker.
İngilizcesi İngilizce
Truck.
İngilizcesi İngilizce
Clearing kliring.
İngilizcesi İngilizce
Settling with each other.
İngilizcesi İngilizce
Clearance.
İngilizcesi İngilizce
Compensation.
İngilizcesi İngilizce
Clearing ratio.
İngilizcesi İngilizce
Trade.

  • bir şeyi bir şeyle değişmek yani Takas yapmak
  • satlik dairede Takas evet yaziyorsa nedemektir.
  •   Iraklı baş hesap denetçisi Abdülbasit Türki'nin bürosu, Irak merkez bankası ve merkez bankasının, dinarı dolarla Takas ettiği günlük satışları hakkında soruşturma yapmıştı.
  • HAMAS'TAN HENÜZ AÇIKLAMA YOK Açıklamada, gözaltına alınan Hamas mensuplarının, İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutuklular ile Takas yapılması için İsrail askerlerini kaçırmayı planladıkları ileri sürüldü.

Sizde içinde Takas kelimesi geçen bir şeyler paylaşın !

Takas kelimesi anlamı 232 defa okunmuştur. [240370] Takas kelime anlamı, Takas nedir, Takas ne demek, Takas sözlük anlamı

Paylaş