Çalışan Kadınlar Örtünmekle Cariye İle Bir Tutulamaz Mı Nedir

1-)

Çalışan kadınlar örtünmekle cariye i1e bir tutulamaz mı?Cariyenin açılmasına dört mezhepte de müsaade ediliyor. Bu bir nassa mı dayandırılıyor, yoksa sahabi sözüne mi? Bir zarurete dayandırılıyorsa, aynı zaruret bugün için geçerli değil midir? (Çalışanlar kadınlar vb. için).

Cariyelerin avretlerinin erkeğin avreti gibi sayılmasının delilleri sunlardır:

a) E1-Ahzab, 59. "... Mü'minlerin kadınlarına da söyle, cilbablarını üzerlerine sarkıtsınlar..." ayet-i kerimesi. Allah Teala bu ayet-i kerime ile, hür kadınların cariyelerden ayrılması için cilbab edinmelerini emretmiştir. (Serahsi,el-Mebsur, X/I51.) Nüzul sebebi de bunu gerektirir. Binaenaleyh, cariyeler bu hükme dahil değildirler. (Alusi, Ruhu'l-me'ani, XXI/89. )

b) Hz. Ömer başını örten bir cariye gördüğünde, ona sopasıyla vurarak, "Başörtüsünü at! A kokmuş!" demesi. (Serahsi, age. X, 15l.) Bazı rivayetlerde "Hür kadınlara benzemek mi istiyorsun?" ilavesi de vardır.

c) Enes, "Ömer in cariyeleri misafirlere, başları açık, bedenleri oynak halde hizmet ederlerdi" (Aynı kaynak.) demesi.

Bu deliller her ne kadar cariyenin avretini tayinde mukni değilse de, bu sahabi uygulamasına ihtilaf bilinmemekte ve mesele böylece hükmi bir icma halini almaktadır. Ibn Hazm, Ibn Kayyim el-Cevziyye ve Ebu Hayyan gibi alimlerin daha sonraki ihtilafları icma'i bozar nitelikte değildir.

Ancak Hanbeli el-Makdisi, "Biriniz cariyesini kölesine, ya da ücretle çalıştırdığı adamına nikahlarsa, artık onun avretine bakmasın. Çünkü, onun göbekle diz kapağı arası avrettir." mealindeki Darekutni hadisini, cariyenin avretine nas kabul eder ve bu hadiste avretinden sözedilenin, cariye olduğunu söyler. (Bahauddin el-Makdisi, age. s. 66.) Aynı hadis, el-Mugni'de de sözkonusu edilmiştir.(Ibn Kudame, el-Mugni, I/578.)

Bu konuya cariyenin ev dışında çalışma zorunlulugundan dolayı açılma zaruretinin bulunmasıda delil olarak gösterilmişse de bu Hidaye sahibinin adeti olduğu üzere, menkul delillere ma'kulle de destek arama (Bk. Ahmed Molla Ciyun, Nuru'!-Envar, N/136.) kabilinden olsa gerektir. Illetin zaruret olduğunu kabul etsek bile bu, cariye için olan zaruret şeklinde kayıtlanmalıdır. Tıpkı namazın kasrına sebep olan meşakkatin, mutlak meşakkat değil de, seferdeki meşekkat olduğu gibi.

Binaenaleyh, zarureti ortak illet kabul edip, kıyas yoluyla, bugünün çalışan kadınlarını da onlar gibi saymamız imkansızdır. Bu imkansızlığın bir sebebi daha vardır:

Bilindiği gibi kıyasın şartlarından birisi, fer'in, aslın benzeri olmasıdır. (Bk. el-Münavi, Feyzu'l-Kadir, IV/37; Ibn Hacer el-Heytemi, el-Fetava'l-kübra, I/170; Ali el-Kari, el-Esraru'l-merfu'a, s. 233, el-Mesnu'a, s. 88; Muhammed Tahir b. Ali el-Hindi, Tezkiratü'l-mevzu'at, s.155-56. ) Bu konuda bu şart mevcut değildir. Zira cariyenin birçok hususlarda hür kadının yarı hakkına sahip olduğu başka naslarla sabittir.Kıyasın bir başka şartı da, fer'in hakkında nas bulunmamasıdır. (Ahmed b. Hamza er-Ramli, el-Fetava (Heytemi ile) 117, 28.) Halbuki, hür kadınların herhangi bir zaman ve mekanla kayıtlı olmaksızın kapanmalarına amir bir sürü nas vardır. Binaenaleyh, böyle bir kıyasın ma'a'1-farik olacağı açıktır.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?