Şeyh Edebali Biyografisi
Şeyh Edebali : Şeyh Edebali - (19.09.1325) mutasavvıf
Osman Gazi'nin Kayınpederi
Edebâlî (Üdebâlî)
Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında yaşamış büyük İslam alimi, Osman Gazi'nin kayınpederi ve hocası. Şeyh Edebâlî ismiyle meşhur oldu. Karamanoğulları topraklarında doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. 1326 (H.726) tarihinde Bilecik’te vefat etti.
Edebali ilk tahsilini memleketinde yaptıktan sonra Şam’a gitti. Pekçok alimden fıkıh, tefsir, hadis ve diğer ilimleri tahsil edip, üstün derecelere yükseldi. Tasavvuf yoluna girip mânevî olgunluğa kavuştu. İnsanlara doğru yolu anlatıp, hak dine kavuşturmak için memleketine döndü. Bir rivayette Baba İlyas Horasani’nin halifelerinin ileri gelenlerindendi. Eskişehir yakınlarında İtburnu denilen bir köyde ikamet eder, ilim öğretmekle meşgul olurdu. İslam Dünyası'nda eskiden beri mevcud olan fütüvvet ehli ve Anadolu’da mühim bir yeri olan ahilerle irtibatı vardı. Anadolu Selçuklu Devleti sultanı tarafından devletin Batı Anadolu sınırlarındaki Söğüt yöresine yerleştirilen Kayı Boyu mensuplarının reîsi Ertuğrul Bey'in oğlu Osman Bey, kendisini, ilim ve feyzinden istifade için sık sık ziyaret ederdi.
Edebali hazretleri, kendi parasıyla Bilecik’te bir dergâh yaptırarak, gelen geçenlere, fakir ve muhtaçlara ikrâmda bulundu. Osman Bey de bir çok defâ burada misafir kaldı. Hatta bir gece dergahta yatarken rüyasında Şeyh Edebali hazretlerinin göğsünden bir ayın çıkıp kendi göğsüne girdiğini ve göğsünden bir büyük ağaç bitip dallarının alemi kapladığını, altından birçok nehirlerin çıkıp insanların bu sulardan istifâde ettiğini görmüştü. Sabah olup rüyayı anlatınca, Edebali hazretleri, bu güzel rüyayı şöyle tabir etti:
“Sen, Ertuğrul Gazi oğlu Osman, babandan sonra bey olacaksın. Kızım Mal Hatun'la evleneceksin. Benden çıkıp sana gelen nur budur. Sizin asil ve temiz soyunuzdan nice padişahlar gelecek, onlar nice devletleri bir çatı altında toplayacaklar, Allahü Teala nice insanın huzûr ve saâdete kavuşmasına, İslam dîni ile şereflenmesine senin soyunu vesîle edecektir.’’
Sonra Osman Bey'i tebrik etti. Gözünün nuru kızını bu mübarek insana nikah etti.
1326 (H. 726) senesinde 125 yaşlarında Bilecik’te vefat etti. Dergâhının yanında defnedildi. Eskişehir’de de adına bir türbe yapıldı. Vefatından bir ay sonra kızı, dört ay sonra da damadı Osman Gazi vefât etti.
Edebali, dâmâdı Osman Bey tarafından kurulan Osmanlı Devleti'ne mânevî güç verdi. Sultan Osman’ın hürmet ettiği, her hususta istişarede bulunup danıştığı en yakın yardımcılarından oldu. Alimlere ve evliyaya yakın olmanın ehemmiyetini gayet iyi bilen Osman Gazi, kendisinden sonra gelecek Osmanlı sultanlarına bıraktığı vasiyetnamesinde İslam alimlerine hürmet edilmesini, onlara her türlü kolaylığın gösterilmesini ve her işte kendilerine danışılmasını tavsiye ederek, cihânın en büyük devleti olmanın yolunu gösterdi.
Bu bilgi faydalı oldu mu ?
