Değirmen Nedir

1-)Alm. Mühle (f), Fr. Moulin (m), İng. Mill. Tahılları öğütüp un haline getiren makina ve faaliyette bulunduğu yer. Taş ocakları, maden ocakları, madeni eşya imalathanelerinde kullanılan çeşitleri vardır. Kahve çekmek için dükkanlarda bulunan büyük ve evlerde kullanılan küçük el değirmenleri de eskiden beri bilinir. Değirmenin çok eski bir mazisi vardır. Günümüzden yıllarca (4-5 bin yıl) önce rüzgar vasıtasıyla işleyen yel değirmenleri olduğunu çeşitli kaynaklar bildirmektedir.

Tarihi bilgilere göre, ilk insanlar taneli cisimleri (buğday, arpa vs.), bilhassa ekmek yapımında kullanılan buğdayı, içi oyulmuş taş havanlarda döğerek öğütürlerdi. Daha sonra sert taşları yontarak değirmen taşları yapıldı ve buğday, iki silindir biçimi olan kaya arasında öğütülmeye başladı. Bunda taşlardan birisi yerinde sabit olup, diğeri onun üzerinde su kuvveti ile dönerek öğütme işini yapmaktadır. Öğütülen buğdaylar un haline gelmekte ve sonra taşın yüzündeki yivlerin etkisiyle dışarı atılmaktadır. Dışarı atılan un, çuvallara doldurulmaktadır. Taşların döndürülmesi yoluyla sağlanan öğütme gücü, değirmenlerin bu metotla gelişmesinin tekamülünü hazırladı. Taşların dönmesini sağlamak bakımından da sırasıyla önce insan, sonra hayvan, daha sonra da rüzgar ve su güçlerinden istifade edildi.

Bu sistem değirmenlerde, buğday tanelerinin ezilerek un haline gelmesi yeterince sağlanmakla beraber, buğday tanesini meydana getiren kabuklu kısımla (kepek), yeni ürün meydana getirecek oğulcuk ve esas besin gücünü veren (besidokusu) kısımları birbirinden ayrılmadan un meydana geliyordu. Bu undan yapılan ekmeği insanlar ikinci kalite oluyor diye beğenmiyorlardı. İnsanların gayesi, buğday tanesinin % 2,5’ini meydana getiren oğulcukla, % 12,5’ini teşkil eden kepeği bütünün % 85’i olan besleyici besidokusundan tam olarak ayırabilmekti. Netice olarak, günümüzün teknolojisi ile bu işlem gerçekleştirilmiş, şimdi birinci sınıf ekmek yapılmakta ve insanlar bu ekmeği yemektedirler. Fakat bunun da mahzurlarını yeni ilmi gelişmeler ortaya çıkarmaktadır. Bugün kanserli hastalara bilhassa kepekli ekmek yedirilmesini kanser mütehassısları önemle belirtmekle, ileride insanların tekrar faydalarından dolayı kepekli ekmek yemeye başlayacaklarını söylemektedirler.

Bugünkü teknoloji, değirmenlerin işleyişini önce su buharı makinalarına, sonra elektrik motorlu değirmen makinalarına tekamül ettirerek modern hale getirdi. Bu yeni makinalar aylarca kesintisiz çalışabilecek kapasitede otomatik çalışan ve verimi çok olan makinalardır. Bunlarla seri çalışmalar yapılmakta, bugün un değirmenlerinde buğday önce yıkanıp kurutulmakta, sonra kırılıp ayrılmakta (kefeği, oğulcuğu, besleyici kısmın ayrılması), öğütülerek un haline getirilip el değmeden paketlenip satışı yapılmakta ve yurdumuzda başka ülkelere de un ihrac edilmektedir.

2-)Kahve, buğday, nohut vb. taneleri öğüten araç veya alet
Örnek:Değirmende biraz kahve çekti. S. F. Abasıyanık

3-)İçinde öğütme işi yapılan yer.

4-)Parçalanma, öğütme işlemlerinin yapıldığı cihaz.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?