İrtidad Hareketleri Nedir

1-)Peygamber efendimizin hayatının son senesinde ve vefatından sonra, hazret-i Ebu Bekr’in halifeliği sırasında meydana gelen İslamdan dönme hadiseleri. Peygamber efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) yirmi üç senelik peygamberliği sırasında Arabistan Yarımadasının tamamı ve Arabistan Yarımadası dışındaki insanlardan pekçoğu heyet heyet gelerek Müslüman oldular. Veda Haccında 124.000 civarında Eshab hazır bulundu. Veda Haccından sonra Yemame’de Müseylemetü’l-Kezzab, Necd’de Tüleyha, Yemen’de Esvedü’l-Ansi adında kimseler peygamberlik iddiasıyla ortaya çıkıp yeni Müslüman olmuş kimseleri İslam dininden uzaklaştırmaya çalıştılar. Peygamber efendimiz hastalığı sırasında bu bölgelerde yaşayan Müslümanlara hitaben yazdığı mektuplarda yalancı peygamberlere aldanmamalarını ve peygamberlik iddiasında bulunan kimseleri öldürmelerini emir buyurdu. Peygamber efendimizin mesajını alan Müslümanlar yalancı peygamberlere karşı çıktılar. Hatta Yemen’in Sana şehrinde bulunan Esvedü’l-Ansi, Müslümanlar tarafından öldürüldü. Esvedü’l-Ansi’nin öldürüldüğü haberi Peygamber efendimizin vefat ettiği günün sabahında Medine’ye ulaştı.

Müslüman görünmelerine rağmen henüz İslamiyete ısınmamış bedevi Arapların bir kısmı Peygamber efendimizin vefat etmesini fırsat bilerek, farz olan ibadetleri özellikle zekat vermeyi reddettiler.

Bu durumu fırsat bilen ve yalancı peygamberlik iddiasında bulunan kimseler halkı etraflarına toplayıp irtidad etmeye ve yeni halife seçilen hazret-i Ebu Bekr’e karşı isyan etmeye teşvik ettiler. Bu durumu haber alan hazret-i Ebu Bekr irtidad edenlere (dinden dönenlere) karşı on bir kumandan idaresinde İslam ordusunu hazırladı. Bunları mürtedlerle savaşmak üzere vazifelendirdi. Bu vazife taksimatını yaptıktan sonra bölgelerine hareket emri vermeden önce mürted Araplara birer mektup göndererek irtidaddan vazgeçmelerini ve vazgeçmedikleri takdirde kendileriyle harb edileceğini bildirdi. Birliklerin idaresiyle vazifelendirdiği kumandanlarına da birer talimat dağıtıp uyacakları esasları anlattı.

Yemen tarafına gönderilen Ebu Ümeyye, Bahreyn tarafına gönderilen Ala bin Hadrami, Taif tarafına gönderilen Ka’ka bin Sur, Gatafan, Tayy, Süleym, Hevazin, Temim ve diğer kabileler üzerine gönderilen Halid bin Velid, Yemame taraflarında ortaya çıkan Müseylemetü’l-Kezzab ve taraftarları üzerine gönderilen Şürahbil bin Hasene ve İkrime bin Ebi Cehl ve sonradan gönderilen Halid bin Velid, Umman tarafına gönderilen Huzeyfe bin Miksan el-Gılfani ve Arfece bin Herseme el-Bariki, Mehrelilere karşı gönderilen İkrime bin Ebi Cehl gittikleri bölgelerdeki mürtedlerle harb ettiler. Kahramanca çarpıştılar. Bu muharebeler sırasında Eshab-ı kiramdan birçok kimse şehid düştü. Fakat irtidad fitnesini körükleyen ve elebaşı durumunda olan Malik bin Nüveyre, Müseylemetü’l-Kezzab gibi kimseler ve taraftarları öldürüldü. Bazıları da yaptıklarına pişman olup irtidaddan vazgeçtiler.

Peygamber efendimizin vefatından hemen sonra bütünArap Yarımadasını yangın gibi saran isyan ve irtidad hareketleri hazret-i Ebu Bekr’in üstün azmi, sarsılmaz iradesi ve orduda yaptığı isabetli düzenlemelerle bir sene gibi kısa bir zaman içinde bastırıldı. Böyleceİslam birliğini sarsmaya yönelik büyük bir fitne ateşi söndürülmüş oldu. Ancak açıktan gayelerine ulaşamayacaklarını anlayan ve irtidada kalkışan bazı kimseler daha sonraki devirlerdeki fitne hareketlerine katıldılar. Müslümanlar arasında meydana gelen dini ve siyasi ayrılıklara sebeb oldular.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?