Kaplıca Nedir

1-)Alm. 1. Heisse Quelle; Heilbad, Thermalbad (n) 2. Heilquelle (f), Fr. 1. Station (f) thermale, bain (m) minéral chaud 2. Surce (f) d’eau minérale, İng. 1. Hot spring 2. Mineral spring. Yeraltından kaynayarak yeryüzüne çıkan sıcak, şifalı sular üzerine kurulan hamamlar, ılıca. Bu şifalı sular, içmek için kullanılırsa “içme” adı verilir. Çünkü içme suları ile kaplıca suları arasında içindeki maddeler bakımından farklılıklar vardır.

Şifalı sularda erimiş halde demir, kükürt, kireç, mağnezyum, potasyum, sodyum ve silist gibi madeni tuzlar bulunur. Bu sebeple şifalı sular bazı hastalıklara iyi gelirler. Ayrıca bu şifalı sularda gözle görünmeyen bir takım radyoaktif ışınlar da vardır. Bundan başka kaplıca sularında vücudun mikroplara karşı koyma gücünü arttıran, sindirimi kolaylaştıran ve vücuda rahatlık sağlayan bazı tesirler de görülmektedir. Fakat bunların şifa sebepleri ilmen tam açıklığa kavuşmamıştır.

Şifalı sular birçok mide, barsak, karaciğer, safra kesesi, böbrek, sinir hastalıkları ile romatizma, felç ve çeşitli deri hastalıklarına iyi gelmektedir. Her kaplıca ve içme sularının içindeki madeni tuzlar değişik olduğundan hangi hastalıklara hangi çeşit suların iyi geldiğini bilmek lazımdır. Kaplıca tedavisine başlamadan önce ilgili doktora danışmak ve onun tavsiye ettiği kaplıca veya içmelere gitmek gerekir. Rastgele gidilirse, insana faydadan çok zarar verir.

Türkiye’deki kaplıcaların şifa sağladıkları hastalıklar bakımından çeşitli kaynaklar vardır. Bunlardan “alkali kaynaklar”, bilhassa solunum sistemi üzerine; içilirse mide, barsak, safra taşlarına; yıkanılırsa romatizmaya iyi gelir. “Silisli kaynaklar”romatizma, damar sertliği hastalıklarına iyi gelir. “Akratoterm kaynaklar” romatizmaya, böbrek hastalıklarına, felç ve kadın hastalıklarına iyi gelmektedir. “Lityumlu kaynaklar”ın ise böbrek ve mesane taşlarına iyi geldiği bilinmektedir. Şifa niyetiyle, vücuttaki rahatsızlıkların iyileşmesi için, soğuk-sıcak-çamurlu sularda banyo yapmak, tabiatın güzelliklerinden istifade etmek, dinlenmek için geziler yapmak, içmecelere gitmek, çok faydalıdır.

İslamiyetin yayıldığı ülkelerde Müslümanlar çok geniş bir şekilde içme ve kaplıcalardan istifade etmiştir. İslamiyetin temizlik ve hastalıklara şifa araması hakkındaki emirleri, Müslümanların bol bol banyo yapmalarını ve bu arada yeraltından fışkıran şifalı suların etrafını muhafaza altına almalarını teşvik etmiştir. Hıristiyan dünyasında ise tahrif edilen İncil’in emirleri denilerek yıkanmak, temizlik ve intizam günah sayılıp hor görülmüştür. Bu yüzden Anadolu’da eskilerden kalma binalar gibi çeşitli istifadeye hazır eserler harab olmuştur. Zamanla Anadolu’ya giren Müslüman Türkler bunları istifadeye uygun şekilde ihya edip, yenilerini yaparak mükemmelleştirmişlerdir. Türkler fethettikleri yerlere sayısız hamamlar, kaplıcalar, içmeler, çeşmeler, havuzlar ve sair şifalı su tesisleri kurmuşlardır. Hatta bunlar dünya çapında ender rastlanan eserler vasfını haizdir. Bunlardan günümüze kadar sağlam kalan Budapeşte kaplıcası Avrupa’da Türklerin bıraktığı en önemli eserlerden biridir.

Selçuklular zamanında yapımına başlanan şifalı su tesisleri, kaynakları Osmanlılar devrinde zirveye çıkmıştır. Türkiye’nin jeolojik ve morfolojik yapısı itibariyle şifalı suları boldur.

Bugün şifalı suların bulunduğu yerlerde gerekli sağlık tesisleri tam manasıyla yoktur. Yerleşme yerleri azdır. Yaz aylarında mahdut sayıdaki otellerde yer bulmak bir hayli güçtür. Fakat her geçen gün şifalı suların önemi daha iyi anlaşılmakta, etrafında ihtiyacı karşılayacak yeni tesisler yapılmaktadır.

Yurdumuzdaki kaplıcaların şehirlere göre dağılımı şöyledir:

Adana: Avluk, Haruniye (cilt ve romatizma hastalıklarına iyi gelir), Narlık, Yeşilova.

Adıyaman: Çömrük ve Kuruçay (basur, romatizma) kaplıcaları.

Afyonkarahisar: Araplıdede (Kükürtlü Hamam), Gazlı Göl (sinir, böbrek, romatizma), Gece (sinir, cilt, romatizma), Heybeli Hüdai (böbrek, siyatik, romatizma), Ömer (cilt, sinir, romatizma) kaplıcaları.

Ağrı: Çermik (cilt, romatizma), Davut Çermiği (cilt, romatizma), Yılanlı Çermik (cilt, romatizma) kaplıcaları.

Amasya: Armut (cilt, romatizma), Gözlek (cilt, romatizma), Hamam, Hamamözü (cilt , romatizma), Ilısu, Terziköy kaplıcaları.

Ankara: Ayaş içme ve kaplıcaları, Haymana kaplıcaları, Kızılcahamam kaplıcaları, Dutlu Hamamı, Kapullu Hamamı, Melekçeköy Ilıcası, Sey Hamamı, Uyuz Hamamı, İçme Hamamı, Karıkoca Suyu.

Antalya: Cevinde (cilt, siyatik ve romatizma) Kaplıcası.

Balıkesir: Acısu (mide, barsak), Altınsuyu (mide, böbrek), Ekşisu (mide), Emendere (cilt), Gönen (romatizma, cilt, göğüs) Hisaralan (mide, cilt, romatizma), Ilıca(siyatik), Ilıcaoba (cilt), Kum Ilıcası(cilt), Kepekler (cilt romatizma) kaplıcaları.

Bingöl: Çerme (romatizma), Haçyan Çermiği (cilt), Harar (cilt), Ingan Çermiği (cilt), Kös (cilt, romatizma) kaplıcaları.

Bitlis: Alemdar Çermiği (cilt), Köprüaltı Çermiği (cilt), Çim Çermiği (kulak), Acısu Çermiği (cilt), Köçür Çermiği (cilt, romatizma), Sabkür Çermiği (cilt).

Bolu: Babas (cilt, romatizma), Büyük (romatizma), Çatlak (siyatik, romatizma), Küçük (siyatik, romatizma), Pavlı (cilt) kaplıcaları.

Burdur: Çerçin, İn (diyabet, egzama, gastrit) kaplıcaları.

Bursa: Çekirge (romatizma, cilt, siyatik, sinir), Armutlu (cilt, böbrek, romatizma, astım), Gemlik, Oylat (romatizma, cilt) kaplıcaları.

Çanakkale: Kestanbol (cilt, nefrit, romatizma), Külcüler (cilt, romatizma), Kırkgeçit (cilt), Terzialanı (felç) kaplıcaları.

Çankırı: Acısu (barsak), Akkaya(cilt, romatizma), Bayındır (barsak), Çavundur (cilt), Karacaviran (cilt), Kazancı (mide) kaplıcaları.

Denizli: Pamukkale (kalb, damar, sinir), Karahayıt (safra, romatizma), Yenice (mide, barsak, safra, karaciğer) kaplıcaları.

Diyarbakır: Çermik (cilt, romatizma) kaplıcası.

Erzurum: Çermik (romatizma cilt), Çermik-Oltu (romatizma), Ilıca (cilt) kaplıcaları.

Eskişehir: Eskişehir Kaplıcası, Sakarya Ilıcası, Uyuz Hamamı, Karacahisar Hamamı.

Hatay: Eskişehir kaplıcası, Sakarya Ilıcası, Uyuz hamamı, Karacahisar hamamı.

İstanbul: Büyük İçmece (karaciğer, mide barsak), Yalova (nevralji, mide, romatizma) kaplıcaları.

İzmir: Agememnun (romatizma, mide, böbrek), Bademli (mide, barsak, karaciğer), Bozköy (mide, barsak, karaciğer), Cumalı(mide, barsak), Çeşme (cild, romatizma), Deliömer (böbrek), Dereköy (cilt), Dikili (romatizma), Doğanbey (mide, barsak, karaciğer, safra), Şifne (mide, barsak, karaciğer, safra) kaplıcaları.

Kırşehir: Bulamaçlı (romatizma, nevralji, kadın hastalıkları), Karakurt (romatizma), Terme (böbrek, romatizma) kaplıcaları.

Kütahya: Dereli (karaciğer, safra, böbrek), Gediz (karaciğer, romatizma) Göbel (böbrek), Hamamköy (mide, barsak, karaciğer, böbrek, safra) Ilıca(karaciğer, safra, romatizma), Murat Dağı (karaciğer, safra, böbrek), Naşa (damarsertliği, tansiyon), Yoncalı (böbrek, barsak, safra, siyatik, romatizma) kaplıcaları.

Malatya: Balaban ve İspendere içmeleri.

Manisa: Emirler (safra, romatizma, karaciğer, kadın hastalıkları), Ilıcak (böbrek), Kurşunlu (cilt, siyatik, romatizma, safra, solunum, karaciğer), Menteşe (kadın hastalıkları), Sart (romatizma, cilt) kaplıcaları.

Mardin: Asın Gürün (barsak), Belceğiz (barsak), Bozüyük (cilt, karaciğer, kalb, safra), Gebeler (cilt, siyatik, romatizma, karaciğer, mide, barsak), Gölenye (mide, barsak), Kalemiye (mide, barsak, böbrek), Karaada (romatizma), Kel Girne(cilt), Sepetçiler (barsak) kaplıcaları.

Samsun: Havza (her çeşit romatizma, nevralji, nefrit, polinefrit, kırık çıkık sekelleri, kadın hastalıkları) Ladik Mahamyağı Hilyaz (sinir sistemi, nefrit ve çocuk felçleri) kaplıcaları.

Siirt: Bestemeremi (romatizma), Billüris (cilt, lümbago, siyatik, romatizma), Hısta (romatizma) kaplıcaları.

Sinop: Sinop ilinin yakınında Aloğlu İçmesi (hipostenik midelerde, nitrüsyon bozukluklarında karaciğer ve safra yolları hastalıklarında), Gebze, Acısı İçmesi (hipersenik ve hipostenik mide hastalıkları için).

Sivas: Balıklı Çermik (cilt, romatizma), Çermik (romatizma, sinir), Divriği (safra kesesi, karaciğer), Erikli (barsak, karaciğer, safra) Ilıca (barsak, böbrek), Sıcak Çermik (cilt, romatizma), Soğuk Çermik (romatizma, sinir), Tepe Sıcak (romatizma, sinir hastalıkları) kaplıcaları.

Yozgat: Sorgun (romatizma), Terzili (kemik hastalıkları) Sarıkaya ve Yerköy (romatizma) kaplıcaları.

2-)Ilıca.

3-)Taneleri ufak bir cins buğday (Triticum monococcum).

4-)Yerin derin katmanlarından gelen sıcak, içinde sağlığa yararlı erimiş özdekler ve gazlar bulunan suların çıktığı kaynak.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?