Maya Nedir

1-)Alm. Garung (n), Fr. Ferment (m), İng. Ferment. Genişliği 2-6 mikron, boyu 10- 30 mikron olan ve bakterilerden daha büyük bir tek hücreli. Tabiatta yaygın olarak üzüm bağlarında, meyve bahçelerinde, toprakta, havada ve barsaklarda bulunur.

Hücreleri silindirik, yuvarlak, oval veya elipsoit şeklindedir. Bir maya hücresinde, hücre zarı, stoplazma ve çekirdek bulunur. Hücre zarı polisakkarit yapısındadır. Stoplazma lipoprotein yapısında bir zarla çevrilidir. Protoplazma su, protein, karbonhidratlar, yağ, vitamin ve mineral maddeleri ihtiva eder. Maya hücreleri, bilhassa vitamin bakımından çok zengindir. Çekirdekte ise DNA bulunur. Ayrıca ihtiyat olarak hücrede glikojen, depo halinde bulunur. Bu glikojen, maya hücresindeki amilaz enzimi vasıtasıyla, glikozdan yapılır.

Mayalar tomurcuklanma, bölünme veya sporlaşma yoluyla çoğalırlar. Sporlaşma, askospor meydana getirerek olur. Cinsi özellikler taşıyan iki hücrenin birleşmesiyle bir askus meydana gelir. Askus içerisinde 2-4 veya 8 spor bulunur. Mayalar klamidosporlar da yaparlar. Çoğu mayalar tomurcuklanmayla ürerler. Maya hücreleri tomucuklanırken, hücrenin yüzeyinde protoplazmadan bir veya daha fazla çıkıntı veya yumru meydana gelir, bunlar yavaş yavaş büyür ve sonunda ana hücrenin büyüklük ve şekline ulaşır ve nihayet ana hücreden ayrılarak yeni hücreler meydana getirirler. Esas birey üreme olayından sonra varlığını sürdürür. Bu aseksuel çoğalmadır. Mayalar gelişmek için ıslak ortama ihtiyaç duyarlar.

Mayalar en iyi 20-30°C arası olmak üzere 0-50°C sıcaklık arasında gelişirler. Mayaların çoğu, gelişmek için fazla oksijene ihtiyaç duyar. Fakat bazıları oksijensiz ortamda yaşarlar. Bazıları yeşil, sarı, kırmızı ve siyah pigmentler meydana getirirler. Bu tür mayalara “Kromojenik maya” denir. Mayalar da küfler gibi çürükçül veya asalak olabilirler. Mayaların çoğu, gıda endüstrisinde önemli rol oynarlar.

Mayalanma: Organik maddelerin, bazı mikroorganizmalarca salgılanan enzimlerin tesiriyle uğradığı kimyevi değişikliktir. Genellikle maya hücrelerinin etkisiyle bu hadise meydana gelir. Mayada glikojen şeklinde depo edilen şekerler, maya hücresinin enerji kaynağıdır. Maya hücresi sahip olduğu enzimler vasıtasıyla glikojeni önce glikoza daha sonra bunu CO2 ve alkollere ayrıştırır. Bunu yaparken oksijenden faydalanırlar. Yeterli oksijene sahip olduklarında; ŞekerÆSu + Karbondioksit + Alkol ayrışması olur.

Çeşitli mayalanma olayları sayesinde değişik gıdalar elde edilmektedir. Sütün ekşimesi, sütten yoğurt veya peynir elde edilmesi, ekmeğin mayalanıp kabartılması, üzüm suyunun şaraba dönüşmesi bu tür olaylardandır. Mayalanma sonunda elde edilen maddeler, ilk biçimlerinden renk, koku, şekil gibi özelliklerce farklılık arz ederler.

Mayalanma çeşitleri: 1) Hava ile mayalanma (Aerobik mayalanma). 2) havasız mayalanma (Anaerobik mayalanma).

Asetik ve sitrik mayalanma birinci tür mayalanmaya; laktik, btürik ve alkol mayalanmaları ikinci tür mayalanmalara örnektir.

Mayalar, meyve sularının fermantasyonunda, ekmek yapımında, hamurun mayalanmasında kullanılır. Basit şekerlerden ve amonyum nitrojenden vitamin, yağ ve protein sentezi yaptıklarından bu maddelerin elde edilmesinde de kullanılırlar. Mayaların bugün için kullanım sahasında sanayi dalları da vardır. Bazı kimyasal maddelerin, enzimlerin, vitaminlerin elde edilmesinde kullanılmaktadır.

Ekmeğin mayalanmasında kullanılan ekşi hamur, maya hücreleri ve bakteriler bakımından bir karışımdır. Hamurun içerisine katılan maya, hamurdaki nişastayı glikoza ayırır, bu da CO2 ve etilalkole ayrışır. Bunun yanında süt asidi de meydana gelir.

Ekmek mayası bileşiminde % 0,5 yağ, % 2,3 anorganik madde ve % 68-73 su, % 14 protein, % 10 CH (glikojen, mannan glukan) bulunur. Bunlardan başka enzim ve vitaminler de vardır.

Mayanın 35-40°C’de dikkatle kurutulmasıyla % 8-12 oranında nem ihtiva eden kuru maya elde edilir.

2-)Bazı besinlerin yapımında mayalanmayı sağlamak için kullanılan madde, ferment.

3-)İçerdikleri enzimlerin katalizör niteliği etkisiyle şekerleri karbondioksit ve alkole dönüştüren bir hücreli bitki organizmaları.

4-)Yaradılış, öz nitelik
Örnek:Belki biri soyutlanmaya daha az yatkın, öteki daha fazla tetikti, ama mayaları galiba birdi. A. İlhan

5-)Arsız, utanmaz kimse.

6-)Damızlık dişi hayvan.

7-)Dişi deve.

8-)Uzun havalardan bir tür halk türküsü.

9-)Bira ve şarapmayalanmasında kullanılan canlı ya da ölü, bir hücreli mantar ve bakteriler.

10-)Hamurmayası.

11-)Canlı halde sahip oldukları özellikleri kurutulmuş olarak da muhafaza edildiği için kuru halde de kullanılan, hem insanlar tarafından kullanılan, hem de hayvanlara yem olarak verilen protein ve B vitamininden zengin biramayası.

12-)İçerdikleri enzimlerin tezgensel etkisiyle şekerleri karbondioksit ve alkole dönüştüren tek gözeli bitki organizmaları.

13-)Bakterilerden daha büyük, elipsoit, küre veya silindir biçiminde olan, mikrobiyal aktiviteyi uyararak veya sindirim kanalı pH'sını dengeleyerek sindirimi artıran tek hücreli canlılar. Ekmek, bira vb. bazı gıdaların üretiminde kullanılan, tomurcuklanmayla çoğalan tek hücreli mantar.

14-)Asıl, öz, kendi, yaradılış.

15-)İktidar, güç.

16-)Bilgi.

17-)Para, mal.

18-)Uzun hava, türkü.

19-)Kendisi değişim göstermeksizin diğer bir maddede kimyasal değişikliğe neden olan madde, fermantasyon yapıcı madde, ferment.

20-)Tek hücreli, tomurcuklanmayla çoğalan mantarlar.

21-)Hinduizm büyü, afsun.

22-)Maya, büyü (hint), maya dili

23-)Eskiden Orta Amerika yerlilerinin ileri uygarlığa sahip bir aşireti

24-)Maya'ların dili.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?