Paris Barış Konferansı Nedir

1-)Alm. Pariser Friedesvertrag, Fr. Conférence Parisienne de paix, İng. The Paris peace conference. Birinci Dünya Savaşından sonra Paris’te barış görüşmelerinin yapıldığı konferans. Paris Barış Konferansı, İtilaf Devletlerinin Bulgaristan’la Selanik, Osmanlı Devletiyle Mondros, Avusturya-Macaristan’la Villa Giusti ve Almanya’yla Rethondes mütarekelerini imzalamalarından ve çarpışmaların resmen durmasından sonra 18 Ocak 1918’de toplandı. Ancak konferans toplanmadan önce 12 Ocak 1919’da Fransa, İngiltere, ABD ve İtalya hükumet başkanları ile dışişleri bakanları bir araya gelerek bir ön görüşme yaptılar. Bu görüşmede Japonya’nın tam yetkili iki temsilcisinin katılımıyla bir yüksek konseyin kurulması ve önemli konularda bu konseyin yetkili kılınması kararlaştırıldı. Konferans başladı. Daha sonra Japon temsilcileri görüşülen meselelerin kendi ülkelerini ilgilendirmediğini, küçük devletler temsilcileri de kendilerine söz hakkı tanınmadığını ileri sürerek konferanstan çekildiler. Böylece Yüksek Konsey dört batılı devlet başkanından meydana gelen Dörtler Konseyi haline geldi. Dışişleri bakanları ise Beşler Konseyi adıyla toplanarak İkinci dereceden konuları ele aldılar.

Milletler Cemiyetinin temel ilkelerini karara bağlayan, Almanya ile Versailles, Avusturya ile Saint-Germain, Bulgaristan ile Neuilly antlaşmalarını imzalayan dört büyükler 22 Nisan 1920’de Osmanlı Devletini de Paris Barış Konferansına çağırdılar.

Eski Sadrazam Tevfik Paşa başkanlığında, Dahiliye Nazırı Reşit (Rey) Bey, Maarif Nazırı Fahrettin (Rum Beyoğlu) Bey ve Nafia Nazırı Operatör Cemil (Topuzlu) Paşadan meydana gelen Osmanlı heyetine Paris Barış Antlaşmasının ön şartları bildirildi (10 Mayıs 1920). Buna göre:

Trakya ve Ege bölgesi (Kırkağaç, Akhisar, İzmir, Ödemiş, Tire, Söke, Afyonkarahisar, Kütahya, Balıkesir) Yunanistan’a; başta Antalya olmak üzere Akdeniz bölgesi İtalya’ya; Kahramanmaraş’ı da içine alan Güneydoğu Anadolu Bölgesi Fransa’ya bırakılacak; Doğu Anadolu’da sınırlarını ABD Başkanı Wilson’ın tespit edeceği bir Ermeni Devleti kurulacaktı. Ayrıca, İstanbul merkez olmak üzere İzmit, Bursa ve Çanakkale’yi de içine alan Boğazlar bölgesinde Türkiye’nin de katılacağı bağımsız bir idare kurulacak ve kendine has bir bayrağı olacak, bu idarenin maddi işlerini İngiltere, Fransa ve İtalya’nın üyesi bulunduğu bir komisyon yürütecekti. Türk üyeler ancak danışma niteliğindeki görüşmelerde oy kullanabilecek, Devletin bütçesini de bu komisyon düzenleyecekti. Yabancı okul ve yüksekokul mezunu gayri müslimler veya azınlıklar Osmanlı ülkesinde her işi serbestçe yapabilecekler, bu uygulama Îtilaf devletlerinin denetiminde bulunacaktı. Osmanlı Devleti silahlı kuvvetlerini sayıca azaltacak, Îtilaf devletlerinin izni olmadan tahkimat yapamayacak, 1600 grostonun üzerindeki gemilerinin hepsini Îtilaf devletlerinin emrine verecekti. Yürürlükte kalacak olan Kapitülasyonlardan Îtilaf devletleri başta olmak üzere Yunanistan, Sırbistan, Romanya, Portekiz ve Ermenistan da faydalanacaktı.

Bildirilen şartları çok ağır bulan ve hafifletilmesini isteyen Türk heyeti bu isteğin kabul edilmemesi üzerine şartları reddederek 11 Temmuz 1920’de İstanbul’a döndü. Paris Barış Konferansında hazırlanan antlaşma şartları imzalanmadıysa da, daha sonra aynı şartları ihtiva eden Sevr Antlaşması Sadrazam Damat Ferit Paşa başkanlığındaki Hadi Paşa, Rıza Tevfik (Bölükbaşı) ve Reşit Halis Beyden meydana gelen bir heyet tarafından imzalandı. Ancak bu antlaşmayı Padişah Vahideddin Han onaylamadığı gibi, Anadolu’da Milli Kurtuluş Mücadelesini başlatmak üzere Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarını vazifelendirdi. Böylece Sevr Antlaşması, gerek padişah gerekse Anadolu’daki kurtuluş hareketi temsilcileri tarafından kabul edilmediği için geçersiz sayıldı. Paris Barış Konferansı da yetkilerini yeni kurulan Milletler Cemiyetine devrederek 24Aralık 1920’de dağıldı.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?