Türk Ve İslam Eserleri Müzesi Nedir

1-)İstanbul’da Sultanahmed Meydanındaki İbrahim Paşa Sarayında hizmet vermekte olan ve Türk-İslam devletlerine ait kıymetli eserlerin sergilendiği müze.

Türk ve İslam eserlerini müstakil bir müzede bir araya getirme çalışmaları 1911 yılında başladı. Cami, türbe, mescit, tekke ve vakıf yapılarda değeri ölçülemeyecek kadar büyük sanat eserleri bulunmaktaydı. Evkaf Nazırı Mustafa Hayri Efendi, vakıf yapılarındaki kıymetli ve nadide eserleri toplatarak Vakıflar Müzesi kurulması için 1911’de çalışmalara başladı. Yurdun birçok bölgesinden vakıf yapılara hediye edilmiş olan eşyanın müzelik değerde olanlarını toplattı ve İstanbul’a getirtti. 1225 parça halı ve yazma eserden meydana gelen zengin koleksiyon 14 Nisan 1914 günü yapılan bir törenle Süleymaniye Külliyesinin imaret binasında “Evkaf-ı İslamiyye Müzesi” adıyla Evkaf Nazırı Hayri Efendi tarafından ziyarete açıldı. 1924 yılında Evkaf Nezareti özel bir kanunla kaldırılınca müze, Evkaf-ı Umumiyye Müdürlüğüne bağlandı. Daha sonra İstanbul Âsar-ı Atika Müzeleri Genel Müdürlüğünün teklifi ve Milli Eğitim Bakanlığının 26 Haziran 1927 tarihli yazısıyla Milli Eğitim Bakanlığına devredilerek adı “Türk ve İslam Eserleri Müzesi” olarak değiştirildi ve müstakil bir müze olmaktan çıkarılarak Topkapı Sarayı Müzesine bağlı bir şeflik haline getirildi. İkinci Dünya Harbi sırasında buradaki eserler, Topkapı Sarayına ait eserlerle beraber korunma gayesiyle Niğde’ye gönderildi.

Türk ve İslam Eserleri Müzesi; Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğünün yoğun çalışmalarıyla, 1964 yılında yeniden müdürlük haline getirildi. Müze yeniden ele alınarak sınıflandırıldı ve içindekiler, ilim adamları ile ziyaretçilerin istifadelerine sunuldu. Bu geçen zaman içinde yapılan değişiklikler ve yeni koleksiyonların ilavesiyle müze daha da zenginleşti. 1914’ten 1983’e kadar Süleymaniye Külliyesinin imaret kısmında hizmet vermekte olan müze; 1983’te Anadolu Medeniyetleri Sergisi çalışmaları sırasında, Sultanahmed Meydanındaki İbrahim Paşa Sarayında çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak yeniden açıldı. Bugün müze olarak kullanılan bölüm, büyük merasim salonu ve onu çevreleyen ikinci avlusudur.

Müze, Anadolu ve Anadolu dışında kurulmuş İslam devletlerinin sanat eserlerinden meydana gelen çok zengin bir koleksiyona sahiptir. Bu bakımdan dünya müzeleri arasında özel bir yeri vardır. Konusunda dünyanın sayılı müzeleri arasında yer alan Türk ve İslam Eserleri Müzesi, 40.000 eseri aşan koleksiyonu ile, İslam sanatının hemen her döneminden ve her türünden nadide eserlere sahiptir. Günden güne zenginleşen çeşitli koleksiyonları yedi bölüm halinde sergilenmekte ve saklanmaktadır. Bunların arasında halı sanatının dünyadaki en zengin koleksiyonunu ihtiva eden halı bölümünün mühim ve ayrı bir yeri vardır. Müzenin uzun yıllar Halı Müzesi olarak şöhret yapmasına sebep olmuştur. Bu bölümde çeşitli dönemlere ve bölgelere ait 1500’den fazla halı ve ayrıca kilimler vardır. Müzenin 7. yüzyıldan 20. yüzyıla uzanan çok zengin bir el yazması, cilt, yazı ve minyatürlü yazma eserler bölümü vardır. Ahşap eserler bölümünde çeşitli tekniklerde süslenmiş rahleler, kapı ve pencere kanatları, kabir sandukaları vb. eserler yer alır. Maden; cam, çini ve seramik; taş oyma ve kitabeler bölümlerinde ise Selçuklu, Memluk, Timurlu, İran ve Osmanlı dönemlerini ihtiva eden eserler bulunmaktadır.Müzenin en genç bölümü olan etnografya koleksiyonunda ise halı-kilim tezgahları, dokumalar, yün boyama teknikleri, aile hayatı ve sanatından bölümler, hususi mekanlar içinde sunulmaktadır. Müzede ayrıca konferans salonu, sergi salonu, çeşitli tamir atölyeleri ve laboratuvarları ile fotoğrafhane ve kütüphane kısımları bulunmaktadır.

Bu bilgi faydalı oldu mu ?