Varşova Paktı Nedir

1-)Alm. Warschauer Pakt (m), Fr. Pacte (m) de Varsovie, İng. Warsaw Pact. Demirperde diye bilinen devletlerin 14 Mayıs 1955’te aralarında yaptıkları yirmi yıllık bir antlaşma. Varşova’da Arnavutluk, Demokratik Alman Cumhuriyeti, Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Romanya, Çekoslovakya ve Rusya toplanarak sözleşme imzaladılar. Paktın gayesi; müttefiklerin birine saldırıldığı takdirde diğer üyelerin askeri kuvvet kullanmak da dahil olmak üzere gerekli her yardımı yapması. Arnavutluk Pakt’tan 1968’de ayrıldı. Antlaşma müddeti 1975’te bittiğinden bu tarihte 10 sene, 1985’te de 20 sene daha uzatıldı.

İkinci Dünya Harbi sırasında Almanya’nın yenilmesi için Rusya, müttefiklerinden geniş yardım ve müsamaha gördü. Büyük kayıplar veren Rusya’nın dünya hakimiyetini düşünmeyip kendi yaralarını saracağı tahmin edilmişti. Dünya hakimiyeti kurmak isteğinden hiçbir zaman vazgeçmeyen Ruslar, Tahran ve Yalta Konferanslarında müttefiklerini oyaladılarsa da 17 Temmuz 1945 Postdam Konferansında niyetlerini açıkça ortaya döktüler. Böylece Batı ile olan münasebetlerinde derin görüş ve anlayış farkları ortaya çıktı. Romanya, Çekoslovakya, Bulgaristan, Macaristan, Doğu Almanya’da komünist idarelerin arka arkaya kurulması Rusya’nın düşüncelerinin tatbikatı olarak görüldü. Bu devletlerle ayrı ayrı saldırmazlık paktı imzaladı. Batı devletlerinin 1949 Kuzey Atlantik Paktını imzalamalarının arkasından Rusya da peyk devletleriyle müşterek ordu kurmanın hazırlıklarına girdiler. 1951-1952 yıllarında DoğuBloku peyk devletleri Rusya ordusu düzenine girdiler. Bu çalışmalar devam etti.

Batı Almanya’nın 1955 yılında NATO’ya girmesiyle Doğu Avrupa ülkelerinin bütünlüğünü korumak mecburiyetinde olduklarını söyleyen Rusya, Varşova Paktını kurdu. Askeri gayelerle kurulan bu paktın sevk ve idaresi tamamen Rusya’ya aitti. Peyk devletler bu antlaşmaya zorla iştirak etmekteydiler. Macaristan ve Çekoslovakya’da olan hadiseler, bunların kanlı olarak bastırılması bu baskının neticeleriydi.

Paktın en büyük organı siyasi danışma komitesiydi. Komite, tam teşkilatlı olarak, üye ülkelerin Komünist Parti Genel Sekreterleri, Hükümet Başkanları, Dışişleri ve Savunma Bakanlarından meydana geliyordu. Bu komite Moskova’daydı. Batı ile herhangi bir harp halinde paktın silahlı kuvvetleri Sovyet Yüksek Komutanlığının harekat kontrolunda bulunurlardı. Güç dengesi bakımından Varşova Paktının asker sayısı NATO’dan bir milyon fazlaydı. 1955 yılında altı demir perde ülkesi tarafından kurulan Varşova Paktı, 1.7.1991 tarihinde resmen sona ererek tarihe karışmış oldu.

Varşova Paktı lağvedilmeden önce NATO ile aralarındaki silah oranı şöyleydi (1990).

: Nato : Varşova Paktı

Denizaltı : 268 : 464

Savaş gemisi : 561 : 616

Savaş uçağı : 3513 : 6850

Tank : 28000 : 55000

Uçak gemisi : 19 : 5

Helikopter : 1195 : 768

Kıtalararası füze : 1775 : 2387

Bu bilgi faydalı oldu mu ?