Kadızade Biyografisi
Kadızade : Kadızade . müderris, yazar
Kadızade Ahmet Efendi
Osmanlı alimlerinden. Edirne’de yetişen Hanefi mezhebi fıkıh alimi. Osmanlı şeyhülislamlarının onaltıncısıdır. İsmi, Ahmet bin Mahmut el Edirnevi er-Rumi olup, lakabı Şemseddin’dir. Kadızade diye tanınır. 1512 (H.918) senesinde doğdu. Babası Bedrüddin Mahmut Efendi de alim bir zattı.
İlim tahsiline Edirne’de İshak Çelebi’nin huzurunda başladı. Yine Edirne’de bulunan Üç Şerefeli Medreselerinde, o zamanın meşhur alimlerinden Şeyhülislam Çivizade Muhammed Muhyiddin Efendi’den okudu. Bundan sonra İstanbul’da Sahn-ı Seman Medreselerinde, Şeyhülislam Ebussuud Efendi’nin derslerine devam etti. Ayrıca Sa’di Çelebi ve Mevlana Kadri Efendi gibi asrının en büyük alimlerinden ders ve feyz alarak kemale gelip, zamanının önde gelen alimlerinden oldu.
Kadızade Ahmet Efendi, sıra ile Bursa’daki Ferhadiyye, Veliyyüddin oğlu Ahmet Paşa ve Kaplıca medreselerinde daha sonra da İstanbul’da Atik Ali Paşa Medresesi’nde müderrislik yaptı. 1555’te Halep kadısı oldu. 1559 senesinde müfettişlik memuriyeti verildi. 1563’te İstanbul kadısı ve 1566 Rebiülahir ayında Rumeli kazaskeri oldu. Bu sırada Sadrazam Mehmet Paşa ile aralarında meydana gelen bir soğukluk sebebiyle Edirne’ye gitti. Orada Darülhadis Medreselerinde ders vermekle meşgulken, oğlu Kadı Abdürrahman Çelebi’nin vefatı üzerine İstanbul’a geldi.
O sırada tahta geçen Sultan Üçüncü Murat Han’ın iltifatına kavuşan Kadızade, hatırı hoş edilerek, 1575’te Süleymaniye Darülhadisi’ne tayin edildi. Aynı sene kendisine tekrar Rumeli kazaskerliği vazifesi verildi. 1577’de Hamit Efendi’nin vefatıyla şeyhülislam oldu. Vazifesini hakkıyla ifa edip, herkesin hürmet, takdir ve tebrikini kazandı.
1580 (H.988) senesinde İstanbul’da vefat etti. Kabri, Fatih Camii yakınında bulunan Küçük Karaman’daki çeşme yanındadır.
Pekçok üstün ve güzel sıfatları kendinde toplamış ilim, ihlas ve ihsan sahibiydi. Akıl ve zekası pek kuvvetliydi.
Allah rızası için çok çalışıp, çok eser bıraktı. Çukurhamam yakınındaki evinin karşısında yaptırdığı cami ve darülkurrası vardır. Edirne’de babasının yaptırdığı camiyi genişletip tamir ettirdi. Caminin gelirlerini de genişletip çoğalttı.
ESERLERİ:
1) Netaic-ül-Efkar fi Keşf-ir-Rümuz vel-Esrar: Bu kitap, İbn-i Hümam hazretlerinin Feth-ul-Kadir isimli meşhur eserine tekmiledir. Feth-ul-Kadir, vekalet bahsine kadar olup, sonra tekmile başlamaktadır. Bu eser sekiz cilt olarak 1900’de Mısır’da basılmış ve 1968’de Beyrut’ta fotokopisi yapılmıştır.
2) Ta’likatün alet-Telvih: Sa’düddin-i Teftazani’nin Tenkih-ul-Usul şerhine ta’liktir.
3) Şerh-uş-Şerifi li Miftah-ıl-Ulum lis-Sekkaki, 4) Haşiyetün ala Tecrid-il-Kelam, 5) Şerhu Hidayet-ül-Hikme lil-Ebheri, 6) Haşiyetün ala Evaili Sadr-üş-Şeri’a, 7) Ta’likatün alel-Mevakıf, 8. Haşiye-i Beydavi.
Bu bilgi faydalı oldu mu ?
